آیا تابهحال برایتان پیشآمده که درد کمر را با درد کلیه اشتباه بگیرید و نتوانید تشخیص دهید که منشأ درد از کدام یک از آنها است؟ ازآنجاکه کلیهها روی ماهیچههای کمر قرار میگیرند، تشخیص بین درد کلیه و کمر درد دشوار میشود، اما سایر علائم اغلب به شناسایی نوع درد و تفاوت درد کمر و کلیه کمک میکنند. همچنین نوع و شدت درد میتواند بسته به اینکه مشکل کلیه یا کمر باشد، متفاوت بروز کند. درد کمر ممکن است خود را به صورت یک درد تیز که یکباره ظاهر می شود نشان دهد و یا ممکن است یک درد ثابت و کلافه کننده باشد. درد کلیه ها ممکن است پس از ادرار و یا دهیدراته ماندن بدن به مدت طولانی مثل پس از بیدار شدن از خواب یا پس از تعریق زیاد شدت یابد. نوع درد، محل درد، زمان درد و شدت درد می تواند تعیین کننده تفاوت درد کمر و کلیه باشد. در ادامه بیشتر به بررسی تفاوت هایی که درد کمر و کلیه می تواند داشته باشد می پردازیم.
تفاوت درد کلیه و کمر
کلیهها مواد زائد و سموم را از جریان خون فیلتر میکنند که آنها را مستعد عفونت و آسیب میکند. کلسیم، اگزالات و فسفر اضافی میتواند در کلیهها تجمیع شود و سنگهای کلیه را تشکیل دهد که در صورت ایجاد انسداد میتواند دردناک باشد. بهطورکلی، درد کلیه اغلب ناشی از عفونت کلیه یا سنگ در لولههایی است که از کلیه خارج میشود. از سوی دیگر، کمر درد در نتیجه مشکلاتی که بر عضلات، استخوانها یا اعصاب کمر تأثیر میگذارد، رخ میدهد. در حالت کلی، محل درد، نوع و شدت درد و همچنین هر گونه علائم همراه میتواند به تشخیص درد کمر و کلیه کمک کند. در ادامه با تفاوتهای درد کمر و کلیه آشنا میشویم.
بیشتر بخوانید: علائم دیسک کمر
زمان درد
یکی دیگر از تفاوت های درد کمر و کلیه زمان درد است. درد کمر می تواند با انجام حرکات خاص مثل خم شدن و یا نشستن شروع شود. این درحالیست که درد کلیه ارتباطی با وضعیت بدن ندارد و معمولا یک درد ثابتی را ایجاد خواهد کرد. البته درد کلیه ناشی از سنگ کلیه با جا به جا شدن سنگ در کلیه شروع می شود و ممکن است با گرم کردن ناحیه تسکین یابد. از سوی دیگر درد کمر معمولا پس از استراحت مطلق برای چند روز تسکین می یابد، و این درحالیست که درد کلیه حتی ممکن است پس از استراحت طولانی و کاهش تحرک فرد شدت یابد.
بیشتر بخوانید: نحوه استراحت برای درمان دیسک کمر
محل درد
درد کلیه در زیر قفسه سینه درست در دو طرف ستون فقرات فرد رخ میدهد و فرد احساس میکند که درد از اعماق بدن ناشی میشود. افراد ممکن است بسته به اینکه بیماری فقط یک کلیه یا هر دو کلیه را تحتتأثیر قرار دهد، درد را در یک یا هر دو طرف بدن تجربه کنند. درد کلیه میتواند به نواحی دیگر بدن همانند پهلوها، شکم و کشاله ران هم گسترش پیدا کند. در حالی که کمر درد میتواند در هر قسمتی از کمر ایجاد شود، اما اغلب افراد در قسمت پایین کمر خود دچار درد میشوند.
درد کمر معمولا بخش مرکزی کمر و روی ستون فقرات را تحت تاثیر قرار می دهد. درد کمر معمولا مربوط به مهره های پایین کمر است. درد کلیه یک درد عمیق تری است که معمولا در پهلوها احساس می شود. اگر درد مربوط به عضلات باشد در ناحیه احساس درد، سفتی، تورم و یا کبودی خواهید داشت.
مصرف آب و درد کلیه و کمر
بیمارانی که به سنگ کلیه و یا عفونت کلیه مبتلا هستند معمولا پس از از دست دادن آب بدن دچار دردهای شدیدی می شوند؛ به عنوان مثال پس از یک ورزش سخت، پس از بیدار شدن از خواب و یا عدم مصرف آب به مدت طولانی و تیره تر شدن رنگ ادرار دچار درد کلیه می شوند. عدم مصرف آب در بیماران مبتلا به کمر درد تاثیر چندانی نخواهد داشت. البته در مواقعی که بیمار به دلیل عدم مصرف طولانی مدت آب دچار کم آبی دیسک ها شود مصرف آب می تواند در طولانی مدت درد را کاهش دهد.
نوع و شدت درد
سنگهای کوچک کلیه اغلب از طریق سیستم ادراری بدون ایجاد درد زیاد عبور میکنند. بااینحال، سنگهای بزرگتر میتوانند موجب درد شدید و تیز شوند که معمولاً وقتی سنگ از کلیه به حالب حرکت میکند، بدتر میشود. حالبها لولههایی هستند که کلیهها را به مثانه متصل کرده و بخشی از سیستم ادراری را تشکیل میدهند. اگر در حال دفع سنگ کلیه هستید، درد شما ممکن است با حرکت سنگ تغییر کند. همچنین شرایط دیگر، همانند بیماری کلیه پلیکیستیک، ممکن است دورههایی از درد شدید را ایجاد کند. از طرفی اگر سرطان کلیه موجب درد شده باشد، ممکن است همانند یک درد مبهم مزمن بروز کند که از وسط کمر تا پایین دندهها امتداد مییابد. عفونت کلیه هم میتواند موجب درد مبهم شود که معمولاً ثابت میماند. توجه داشته باشید که گاهی اوقات درد به داخل ران یا پایین شکم هم منتشر میشود. درد کلیه بر اساس شدت درد میتواند به شدید یا خفیف طبقهبندی شود. سنگ کلیه یا کیست میتواند موجب درد شدید شود، درحالیکه درد ناشی از عفونت معمولاً خفیف است. به طور معمول، تا زمانی که مشکل حل نشود، همانند دفع سنگ یا استفاده از داروها برای رفع عفونت، هیچچیز درد کلیه را بهبود نمیبخشد. بر خلاف کمر درد، درد کلیه معمولاً با حرکت تغییر نمیکند.
درد عضلانی همانند یک درد ضرباندار است. اگر عصب آسیبدیده یا تحریک شده باشد، درد به حالت یک احساس سوزش شدید بروز میکند که ممکن است از باسن به پایین ساق پا یا حتی پای شما برسد. درد عضلانی ممکن است یک یا هر دو طرف را درگیر کند، اما درد عصبی معمولاً فقط یک طرف را تحتتأثیر قرار میدهد. درد ناشی از استئوآرتریت، احتمالاً با پیشرفت وضعیت بدتر میشود و ممکن است صبحها کمر شما سفتتر و دردناکتر شود. درد ناشی از فتق دیسک و مشکلات عصبی ممکن است به ساق پای شما سرایت کند. کمردرد بر اساس مدت زمانی که آن را داشتهاید بهصورت حاد یا مزمن توصیف میشود. درد حاد، شایعترین درد، از چند روز تا چند هفته طول میکشد و به طور معمول خودبهخود بهبود مییابد و درد مزمن بیش از 3 ماه طول میکشد. کمر درد ممکن است با حرکت یا در صورت نشستن یا ایستادن طولانیمدت بدتر شود. اگر وضعیت خود را تغییر دهید، راه بروید یا به فعالیتهایی روی بیاورید که استرس را به کمرتان کاهش میدهد، ممکن است بهتر شود. در شرایط خاصی همانند سیاتیک (یک مشکل عصبی)، در صورت خم شدن یا سرفه کردن، درد شما ممکن است بدتر شود.
بیشتر بخوانید: زاپیامکس تراپی چیست؟
علائم همراه با درد کلیه
برای اینکه متوجه تفاوت درد کلیه و کمر شویم، برخی علائم دیگر هم میتوانند در تشخیص درد کلیه و کمر به ما کمک کنند. در حقیقت شرایطی که بر کلیهها تأثیر میگذارد، میتواند علائم دیگری ایجاد کند که در ادامه این مطلب برخی از این علائم برای درد کلیه آورده شده است:
- ادرار کدر یا خونی
- ادرار دردناک
- نیاز مداوم به ادرارکردن
- حالت تهوع
- استفراغ
- تب
- سرگیجه
- خستگی
همچنین علائم آسیب یا مشکلات کلیوی شدید میتواند شامل موارد زیر باشد:
- بوی بد دهان
- طعم فلزی
- تنگی نفس
- تورم پاها و مچ پاها
- گیجی
- ضربان قلب نامنظم
علائم همراه با درد کمر
از سوی دیگر، کمردرد که شایعتر از درد کلیه است، معمولاً به دلیل مشکل در عضلات، استخوانها یا اعصاب کمر ایجاد میشود و علائم دیگری که ممکن است همراه با کمردرد باشد عبارتاند از:
- درد یا سفتی در امتداد ستون فقرات
- درد شدید و کوبنده در گردن
- دشواری در ایستادن به دلیل درد یا اسپاسم عضلانی
- مشکلات در راهرفتن
- بیحسی یا گزگز در کمر که به اندامها سرایت میکند
- ضعف در یک یا هر دو پا
- ناتوانی در تخلیه مثانه
- ازدستدادن کنترل بر ادرار
- احساس ساییدن هنگام حرکت
اگر کمردرد دارید و نمیتوانید ادرار یا حرکات روده خود را نگه دارید، چیزی روی اعصاب ستون فقرات شما فشار میآورد و باید فوراً تحت مراقبتهای پزشکی قرار بگیرید.
علت درد کلیه و کمر
ممکن است گاهی اوقات درد کلیه و کمر شبیه هم باشد، اما شرایطی که موجب ایجاد آنها میشود، معمولاً بسیار متفاوت است. علت ایجاد درد کلیه و کمر درد بسیار مهم است، زیرا موجب میشود که بتوانید آن را به طور مناسب درمان کنید. شرایط مختلفی ممکن است موجب آسیب به یک یا هر دو کلیه شود که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد:
- عفونتهای دستگاه ادراری از جمله عفونتهای کلیه و مثانه
- سنگ کلیه
- لختهشدن خون در کلیهها
- ضربه یا آسیب به کلیهها
- هیدرونفروز
- سرطان کلیه
- بیماری کلیه پلیکیستیک
از طرفی کشیدگی عضله یا رباط در کمر یکی از دلایل شایع کمردرد است. افراد میتوانند به دلیل کشش بیش از حد، بلندکردن اجسام سنگین یا استفاده از تکنیکهای بلندکردن نادرست کمر خود را تحتفشار قرار دهند، اما در حالت کلی، دلایل بالقوه زیادی برای کمردرد وجود دارد. آنها از مسائل ژنتیکی گرفته تا آسیبها و مشکلات دژنراتیو یا عصبی را شامل میشوند. تعدادی از این موارد عبارتاند از:
- انحنای غیرطبیعی ستون فقرات
- آسیب یا فشار
- استئوآرتریت
- سیاتیک
- فتق دیسک
- ایستادن یا نشستن برای مدت طولانی
- اسپاسم عضلانی
- شکستگیهای فشاری ناشی از پوکیاستخوان
- عفونتها
- اندومتریوز
چگونه درد کلیه را تسکین دهیم؟
درد کلیه ممکن است به دلیل بروز مشکلات متعددی در کلیه ها ایجاد شود؛ عفونت کلیه ها، سنگ کلیه و مشکلات جدی تر در کلیه ها می تواند منجر به بروز دردهای شدید کلیوی شود. درد کلیه ناشی از عفونت کلیه ها را می توان با
- افزایش مصرف مایعات
- آب ذغال اخته
- پروبیوتیک ها
- آب جعفری
- حمام نمک اپسوم
- مصرف مسکن های غیرآسپرینی (ادویل، ایبوپروفن)
اگر درد کلیه ها ناشی از سنگ کلیه باشد، مصرف موارد زیر توصیه می شود:
- کنترل مصرف الکل
- افزایش مصرف مرکبات
- مصرف نوشیدنی های اسیدی (سرکه سیب، لیموترش)
- مصرف هندوانه
- مصرف ریشه قاصدک
- کاهش مصرف لبنیات
- استفاده از کمپرس گرم
درصورتیکه بیماری کلیه جدی تر باشد درمانهای خانگی به هیچ وجه کارایی نخواهند داشت و مراجعه به پزشک متخصص در سریعترین زمان ممکن توصیه می شود.
چگونه درد کمر را تسکین دهیم؟
درد کمر نیز ممکن است ناشی از بیماری های خاصی در ناحیه ستون فقرات ناشی شود؛ دیسک کمر، تنگی کانال نخاعی، گرفتگی عضلات و سیاتیک از رایج ترین علت های کمر درد هستند. درمانهای خانگی رایج برای رفع درد کمر شامل موارد زیر است:
- استراحت
- کمپرس گرم
- ورزش کمر درد
- مصرف مواد غذایی ضدالتهاب
- اصلاح وضعیت نشستن
- ماساژ
- تعویض کفش
- طب سوزنی
- مسکن و داروهای ضدالتهاب
- کاهش استرس
- پماد های ضد درد
- پچ های ضد درد
در مواقعی که کمر درد شدید می شود درمانهای خانگی تاثیر قابل توجهی بر روی درد نخواهد داشت. در این موارد پزشک فیزیوتراپ، داروهای مسکن قوی تر و درنهایت درمانهای جراحی را توصیه می کند.
بیشتر بخوانید: فیزیوتراپی کمر با کمربند پلاتینر
سوالات متداول در مورد تفاوت درد کمر و کلیه
1.تفاوت درد کمر و کلیه چیست؟
درد کمر در وسط کمر درد کلیه در پهلو درد ایجاد می کند، درد کلیه شدیدتر، تیزتر و عمیق تر از درد کلیه است، درد کمر با استراحت بهبود می یابد اما درد کلیه با استراحت ارتباطی ندارد، برخی از انواع درد کلیه بدنبال کاهش مصرف مایعات تشدید می شود.
2.درد کمر و درد کلیه در چه مواقعی بروز پیدا می کنند؟
درد کلیه معمولا در هنگام برخواستن از خواب و بدنبال کاهش مصرف مایعات تشدید می شود ولی درد کلیه ها معمولا با انجام فعالیت های خاص مثل خم شدن، بلند کردن اجسام و یا نشستن های طولانی تشدید می شود.
منابع:
https://www.emedicinehealth.com/slideshow_pictures_low_back_pain/article_em.htm
https://www.webmd.com/a-to-z-guides/kidney-pain
https://www.medicalnewstoday.com/articles/324969
