خار پاشنه: علائم، درمان خانگی و پزشکی+روش پیشگیری

خار پاشنه چیست؟ خار پاشنه ناشی از یک رسوب کلسیمی در قسمت استخوان پاشنه است که در برخی مواقع اندازه آن به بیش از نیم اینچ است. در برخی مواقع با درد همراه است و در برخی موارد خیر. خار پاشنه اغلب می‌تواند با فاسیای کف پا (التهاب نوار فیبری بافت همبند) که در امتداد کف پا قرار دارد و استخوان پاشنه را به انگشتان متصل می‌کند همراه است. 15 درصد افراد جامعه به آن مبتلا هستند. درمانهای جراحی فقط درصورتیکه درمانهای غیرجراحی بی تاثیر بماند توسط پزشک تجویز می‌شود. خار پاشنه در اثر فشار به رباطهای پا ایجاد می‌شود. این بیماری درمان ندارد و با درمانهای جراحی و غیرجراحی فقط می‌توان از شدت علائم کاست. در این مطلب از وب سایت طب لاین شاپ به بررسی موضوع خار پاشنه و مطالب مرتبط با آن خواهیم پرداخت.

آناتومی کف پا چگونه است؟

فاسیای پلانتار یک رباط بلند و نازک است که مستقیماً زیر پوست در پایین پای شما قرار دارد. این رباط پاشنه را به جلوی پای شما متصل می کند و از قوس پا پشتیبانی می کند.

خار پاشنا و فاسیای کف پا چیست؟

این دو اختلال درحالیکه به یکدیگر وابسته هستند اما یک بیماری نیستند. فاسیای کف پا ناشی از استفاده بیش از حد و کشیدگی یا پارگی رباط فاسیا می‌شود. خار پاشنه می‌تواند در پاسخ به التهاب فاسیای کف پا ایجاد شود که بدن در طی زمان با ساختن بافت استخوانی به فشار و التهاب وارد شده پاسخ می‌دهد.

علت خار پاشنه؛ چرا دچار خار پاشنه می‌شویم؟

خار پاشنه ناشی از تشکیل زائده‌ای استخوانی از جنس کلسیم است که در استخوان پاشنه پا رشد می‌کند. این فرآیند معمولا در طی چند ماه ایجاد می‌شود. از مهم‌ترین دلایل ایجاد خار پاشنه کشیدگی عضلات و رباط‌های پا، کشیدگی فاشیای کف پا و پارگی مکرر غشایی که استخوان پاشنه را می‌پوشاند است. این بیماری در میان ورزشکاران دو و پرش شیوع بیشتری دارد.

عوامل خطر این بیماری عبارتند از:

خار پاشنه یک بیماری شایع در میان افراد است و تقریبا 15 درصد افراد در جامعه به درجاتی از آن مبتلا هستند. البته در همه این موارد خار پاشنه لزوما با درد و ناراحتی همراه نیست. اما چه عواملی شانس ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد:

• ناهنجاری در راه رفتن که باعث فشار بیش از حد بر استخوان پاشنه، رباط و اعصاب نزدیک پاشنه پا می‌شود
• دویدن روی سطح سخت و ناهموار
• کفش نامناسب به خصوص انواعی که فاقد قوس مناسب هستند
• چاقی و اضافه وزن

سایر فاکتورهای ریسکی که منجر به خار پاشنه می‌شود:

• افزایش سن: با افزایش سن فاسیای کف پا انعطاف پذیری خود را از دست می‌دهد همچنین چربی محافظ پاشنه پا از بین می‌رود.
• سر پا ایستادن‌های طولانی: اگر شغلی دارید که مجبور هستید برای ساعات طولانی از روز باستید در ریسک ابتلا به بیماری خار پاشنه قرار دارید.
• داشتن کف پای صاف یا کف پا با قوس زیاد

برخی از ریسک فاکتورهای خار پاشنه مثل شرایط فیزیکی و میزان قوس پا را نمی‌توان کنترل کرد. اما استفاده از کفش مناسب با فعالیتی که انجام می‌دهید و عدم فشار بیش از اندازه به پاها می‌تواند ریسک خطر این بیماری را به شکل معناداری کاهش دهد.

علائم خار پاشنه؛ درد یا ضربه چاقو

خار پاشنه می‌تواند بدون هیچ علامتی یا با احساس درد متناوب یا مزمن در هنگام راه رفتن یا پریدن همراه باشد. به طور کلی دردی که در پی ایجاد خار پاشنه احساس می‌شود مربوط به تخریب بافت نرم و نه زائده استخوانی است. درد خار پاشنه به قدری آزاردهنده است که بسیاری از بیماران درد آن را با احساس فرو کردن چاقو یا سنجاق به پا توصیف می‌کنند که پس از ایستادن و نشستن‌های طولانی عود می‌کند.

درمان خار پاشنه: درمان خانگی یا دارویی

خار پاشنه بیماری است که با استراحت بهبود نمی‌یابد و حتی پس از استراحت طولانی مثل صبح هنگام برخاستن از خواب درد شدیدتر می‌شود. درواقع فاسیای کف پا در هنگام استراحت بزرگتر می‌شود. راه رفتن درد را تسکین می‌دهد اما راه رفتن طولانی خود می‌تواند شرایط بیمار را وخیم‌تر کند. خار پاشنه پس از تشکیل به خودی خود از بین نمی‌رود و فقط در درمان جراحی می‌توان خار را به طور کلی از بین برد.

درمان خار پاشنه با درمان التهاب کف پا یکسان است. درواقع انچه که باعث ایجاد خار پاشنه شده است درواقع همان التهاب کف پا است. از این رو درمان فاشیا کف پا منجر به درمان خار پاشنه می‌شود. درمانهای زیر بسته به شرایط ممکن است موثر واقع شود. این درمانها در دو دسته درمانهای خانگی و دارویی طبقه بندی می شوند.

درمان خانگی خار پاشنه؛ از سیر تا نمک اپسوم

خار پاشنه بیماری است که به خودی خود بهبود نمی‌یابد مگر اینکه به کمک روشهای جراحی خار را از پاشنه خارج کنید که با ریسک و عوارض خاص خود همراه است. درمان خانگی خار پاشنه تنها می‌‌تواند علائم بیماری را التیام بخشد. این درمانها شامل موارد زیر هستند:

• کاهش فعالیت: استراحت دادن به پاشنه درصورتیکه به طور مداوم مشغول فعالیت‌های سنگین مثل دویدن هستید.
• کمپرس سرد: کمپرس سرد می‌تواند به کاهش التهاب کمک کند
• پوشیدن کفش مناسب و استفاده از کفی کفش مناسب: کفش‌هایی با کفی ضخیم و بالشتک اضافی می‌تواند درد را در حین راه رفتن کاهش دهد.
• ورزش: کشش ساق پا؛ زانوی یک پا را صاف کنید بطوریکه کف پا روی زمین باشد به دیوار تکیه دهید. پای دوم را جلو قرار دهید و خم کنید. سپس برای ایجاد فشار بدن خود را به سمت دیوار متمایل کنید. 10 ثانیه در این حالت باقی بمانید. این حرکت را برای هر پا 20 بار تکرار کنید.

• کشش فاسیای کف پا: این کشش در حالت نشسته انجام می شود. پای آسیب دیده خود را روی زانوی پای دیگر خود رد کنید. انگشتان پای دردناک خود را بگیرید و به آرامی به صورت کنترل شده به سمت خود بکشید. اگر رسیدن به پایتان دشوار است، یک حوله را دور انگشت شست پا بپیچید تا انگشتان پا را به سمت خود بکشید. دست دیگر خود را در امتداد فاسیای کف پا قرار دهید. کشش را به مدت 10 ثانیه نگه دارید. برای هر پا 20 بار تکرار کنید. این تمرین بهتر است صبح ها قبل از ایستادن یا راه رفتن انجام شود.

• سیر برای درمان خار پاشنه: یکی از درمانهای گیاهی برای رفع علائم خار پاشنه استفاده خوراکی و موضعی از سیر است. سیر به دلیل خواص ضدالتهابی که دارد می‌تواند در درمان خار پاشنه موثر واقع شود.
• گوجه برای درمان خار پاشنه: برخی از روش‌های تجربی مثل مالش گوجه فرنگی برای رفع خار پاشنه در برخی موارد ممکن است موثر باشد.
• درمان خار پاشنه با ابغوره: در طب سنتی استفاده از آبغوره نیز به عنوان یکی از درمانهای خانگی و گیاهی خار پاشنه مورد اشاره قرار گرفته است. اثربخشی این روش ممکن است به دلیل مقادیر بالای ویتامین سی در غوره باشد.
• درمان خار پاشنه با سنگ پا: یکی دیگر از درمان‌های سنتی خار پاشنه استفاده از سنگ پا است. درمان با سنگ پا یک درمان فیزیکی برای رفع تراکم کلسیم در اطراف پاشنه پا است.
• نمک اپسوم: یکی از بهترین درمانهای خانگی برای درمان خار پاشنه نمک اپسوم است. با ترکیب نمک اپسوم، سرکه سیب، جوش شیرین و روغن نارگیل معجونی تهیه کرده و محل درد را ماساژ دهید.

بیشتر بخوانید: زانو درد را می توان به کمک زانو بند زاپیامکس در منزل و با کمترین هزینه درمان کنید. زانو بند زاپیامکس یک محصول آلمانی و با تکنولوژی uic است که می تواند سلول ها را برای ترمیم سریعتر تحریک کرده و درنهایت منجر به تسکین درد زانو شود.

درمان دارویی خار پاشنه؛ تزریق کورتون، پی آر پی یا عمل جراحی

اگر درمانهای خانگی تاثیری در روند بهبود بیماری نداشتند وقت آن رسیده که برای درمان به یک متخصص مراجعه کنید. پزشک براساس شرایط بیماری ممکن است یکی از روشهای زیر را توصیه کند:

• مصرف داروهای ضداستروئیدی: مصرف داروهای ضدالتهاب مثل ایبوپروفن یا ناپروکسن منجر به کاهش درد و التهاب خار پاشنه می‌شود. البته مصرف دارو درصورتیکه بیش از دو هفته ادامه داشته باشد باید با نظر پزشک انجام شود.
• فیزیوتراپی: برنامه فیزیوتراپی متمرکز بر روی یک برنامه ورزشی که بر کشش عضلات ساق پا و فاسیای کف پا تمرکز دارد می تواند در درمان علائم این بیماری کمک کننده باشد.
• پی آر پی خار پاشنه: درمان خار پاشنه به روش پی آر پی می‌تواند به بهبود بیماری کمک کند.
• جراحی: بیش از 90 درصد افراد با درمان‌های غیرجراحی در مدت بین 9 تا 12 ماه بهبود می‌یابند. اما اگر پس از دوره درمان علائم مجدد بازگشت ممکن است پزشک عمل جراحی را توصیه کند. جراحی تنها راه رهایی دائمی از خار پاشنه است.

انواع روشهای جراحی خار پاشنه شامل:

• رها سازی فاسیای کف پا: می‌تواند باعث بی‌ثباتی، شکستگی استرسی و تاندونیت اشاره کرد. آسیب عصبی یکی از مهم‌ترین عوارضی است که در ادامه این جراحی ممکن است بوجود بیاید.
• برداشتن خار: برداشتن خار پاشنه تنها روشی است که می‌تواند این بیماری را به طور کامل درمان کند. اما این عمل با عوارضی مثل آسیب عصبی و ایجاد درد موقت یا دائمی در پاشنه پا همراه است.

پس از جراحی استراحت کردن، کمپرس یخ، فشرده‌سازی، بالا قرار دادن پا و بستن پا با باند از مراقبت‌هایی است که در دوران نقاهت پس از جراحی خار پاشنه توصیه می‌شود. از عوارض جراحی خار پاشنه می‌توان به بروز دردهای عصبی، درد مکرر پاشنه، بی‌حسی، عفونت و به جا ماندن جای زخم اشاره کرد.

چه زمانی برای درد پاشنه پا به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر درد پاشنه پا بیش از یک ماه به درازا بکشد بهتر است به یک پزشک متخصص در این زمینه مراجعه کنید. پزشک با بررسی وضعیت شما ممکن است یکی از راههای زیر را پیشنهاد دهد:

• ورزش‌های کششی
• پوشیدن کفش طبی
• فیزیوتراپی
• آتل شب

درد ناشی از خار پاشنه به داروهای بدون نسخه مثل استامینوفن، ایبوپروفن و ناپروکسن پاسخ می‌دهد. همچنین استفاده از یک کفی کفش مناسب خار پاشنه می‌تواند منجر به اصلاح منشا درد پاشنه و قوس پا را اصلاح کند. اما در موارد حاد تزریق کوریتیکواستروئید در ناحیه درد می‌تواند سبب کاهش التهاب در این ناحیه می‌شود.

پیشگیری از خار پاشنه

برای پیشگیری از خار پاشنه با پوشیدن کفی کفش مناسب، گرم کردن قبل از ورزش، انجام ورزشهای کششی و گوش کردن به بدن در حین انجام فعالیت‌های ورزشی می‌تواند به پیشگیری از خار پاشنه کمک کند. اگر اضافه وزن دارید وزن خود را کاهش دهید. همچنین سعی کنید از پوشیدن کفش‌هایی که دارای کف سائیده شده هستند خودداری کنید.

نحوه تشخیص خار پاشنه

پزشک برای تشخیص خار پاشنه ابتدا معینات بالینی لازم را انجام می‌دهد و پس از گرفتن شرح حال بیمار، شرایط بیمار، نوع فعالیت روزمره و موارد دیگر برای اطمینان از وجود این عارضه عکسبرداری اشعه ایکس را توصیه می‌کند.

بالاخره با خار پاشنه چه کنیم؟

در این مطلب به بررسی موضوع خار پاشنه پرداختیم و به عوارض و روشهای درمان خار پاشنه پرداختیم. درمان خار پاشنه شامل روشهای خانگی و درمانهای دارویی است. استفاده از پی آر پی زانو، تزریق کورتیزون و یا عمل‌های جراحی از روشهای درمانی موثر در درمان این عارضه هستند. با این روش درمان خانگی خار پاشنه مثل استفاده از نمک اپسوم می‌تواند در برخی شرایط منجر به کاهش درد شود.

منبع:وب سایت ncbi

سوالات متداول

1.آیا راه رفتن برای خار پاشنه خوب است؟

بسته به شرایط خاص بیمار راه رفتن می‌تواند برای خار پاشنه خوب باشد یا آن را بدتر کند.

2.درمان خانگی خار پاشنه شامل کدام موارد است؟

کاهش فعالیت-کمپرس سرد-کفش مناسب-ورزش-مالش سیر، کوجه، آبغوره، نمک اپسوم

3.آیا سیر برای درمان خار پاشنه موثر است؟

سیر به دلیل دارا بودن خواص التهابی می‌تواند در درمان خار پاشنه موثر باشد.