وبلاگ
تست پارگی منیسک زانو | تشخیص در منزل + ویدئو
زانو یکی از پیچیدهترین مفاصل بدن انسان است؛ جایی که استخوانها، رباطها، عضلات و بافتهای غضروفی با هماهنگی بینظیری کنار هم قرار گرفتهاند. در قلب این ساختار، دو تکه غضروف به نام «مینیسک داخلی» و «مینیسک خارجی» قرار دارند که وظیفهشان مثل کمکفنر، کاهش فشار و تثبیت حرکات زانوست. اما همین مینیسکها بهشدت آسیبپذیرند؛ بهخصوص هنگام پیچخوردن ناگهانی، تغییر جهت سریع یا وارد شدن فشار زیاد.
احتمالاً اگر با درد، تورم، یا صدایی مانند “تق” در زانوی خود مواجه شدهاید، نام “پارگی مینیسک” را از پزشک شنیدهاید. اما آیا همه دردهای زانو نشانه پارگی هستند؟ برای اطمینان از آسیب مینیسک، پزشکان به سراغ تستهای بالینی خاصی میروند که میتواند بدون تجهیزات گرانقیمت، نشانههایی از پارگی را در همان ویزیت اول نشان دهد. در این مقاله، شما را با انواع تست پارگی منیسک زانو، علائم آن و راههای درمانی آشنا میکنیم. همچنین با معرفی زانوبند پیشرفته زاپیامکس، راهی ساده و مؤثر برای تسکین درد و مراقبت از زانو را پیش رویتان میگذاریم.
علائم پارگی منیسک زانو چیست؟
پارگی مینیسک زانو میتواند بهصورت ناگهانی یا تدریجی ایجاد شود. این آسیب ممکن است در اثر یک حرکت اشتباه هنگام ورزش، یا حتی در نتیجه تحلیل رفتن بافت مینیسک در سنین بالاتر اتفاق بیفتد. برخی از مهمترین علائم پارگی مینیسک عبارتاند از:
- درد موضعی در ناحیه مفصل زانو: بیشتر افراد در لحظه آسیب، درد ناگهانی و تیزی را تجربه میکنند. این درد معمولاً در قسمت داخلی یا خارجی زانو (بسته به نوع پارگی) متمرکز است.
- تورم و التهاب: تورم زانو ممکن است چند ساعت پس از آسیب یا حتی روز بعد نمایان شود. این التهاب معمولاً با گرم شدن زانو و حساسیت به لمس همراه است.
- احساس “گیر کردن” یا قفل شدن زانو: یکی از نشانههای کلاسیک پارگی مینیسک، قفل شدن زانو هنگام خم یا صاف کردن آن است. انگار چیزی درون مفصل گیر کرده باشد.
- ناپایداری و ضعف زانو: در بسیاری از بیماران، زانو حس بیثباتی دارد. هنگام راه رفتن یا بلند شدن ممکن است احساس شود زانو ناگهان خالی میکند.
- صدای تق یا پارگی: در لحظه وقوع آسیب، برخی افراد صدایی مانند ترکیدن (پاپ) در زانو میشنوند که نشانه واضح پارگی است.
تستهای تشخیصی پارگی مینیسک زانو
تشخیص پارگی مینیسک معمولاً ترکیبی از بررسی علائم بالینی، معاینه فیزیکی و تصویربرداری (مانند MRI) است. اما معاینه بالینی هنوز هم نقش مهمی در افتراق اولیه آسیبهای زانو دارد. در این بخش، تستهای مهمی مانند تست مکموری، تست آپلِی، تست تیسلی و تست استینمن را بهطور کامل بررسی میکنیم:
تست مکموری (McMurray Test)
این تست برای بررسی پارگی در بخشهای داخلی یا خارجی مینیسک انجام میشود.
- بیمار به پشت دراز میکشد.
- پزشک پا را در حالت خمیده (حدود ۹۰ درجه در زانو و لگن) نگه میدارد.
- در حالیکه یک دست را روی زانو (برای حس کردن صدای تق یا قفلشدگی) قرار داده، پای بیمار را به داخل (برای بررسی مینیسک داخلی) یا خارج (برای بررسی مینیسک خارجی) میچرخاند و همزمان زانو را صاف میکند.
اگر هنگام چرخش و صاف کردن پا، صدای تق (کلیک) یا درد موضعی در مفصل زانو احساس شود، نتیجه تست مثبت و نشاندهنده پارگی مینیسک است. این تست به منظور تشخیص موقعیت دقیق پارگی در مینیسک داخلی یا خارجی توسط پزشک صورت میگیرد.
تست آپلی (Apley Compression Test)
نحوه اجرای این تست که به منظور تمایز بین آسیب مینیسک و رباطهای زانو توسط پزشک انجام میشود، به صورت زیر است:
- بیمار روی شکم دراز میکشد، در حالیکه زانوی آسیبدیده ۹۰ درجه خم شده است.
- پزشک ران بیمار را ثابت نگه داشته و پاشنه را به پایین فشار میدهد (فشار محوری به زانو وارد میکند)، سپس آن را به چپ و راست میچرخاند.
درد در این حالت میتواند نشانهای از آسیب مینیسک باشد، در حالی که اگر درد در هنگام کشش (traction) بهجای فشار بیشتر شود، احتمال آسیب رباطها بیشتر است تا مینیسک.
تست تیسلی (Thessaly Test)
یکی از تستهای مدرنتر و دقیقتر برای تشخیص پارگی مینیسک و بررسی پویای عملکرد مینیسک است.
- بیمار در حالی که روی یک پا ایستاده.
- زانویش را حدود ۲۰ درجه خم کرده، باید بدن خود را به سمت چپ و راست بچرخاند.
در این حالت، بروز درد یا احساس قفل شدن زانو در حین چرخش میتواند نشانه پارگی مینیسک باشد. مزیت مهم تست تیسلی این است که این تست فشار وزن بدن را بر زانو وارد میکند و شرایط واقعیتر آسیب را شبیهسازی میکند و نسبت به تستهای دیگر حساستر است.
تست استینمن (Steinmann Sign)
هدف از اجرای این تست، تمایز بین مینیسک داخلی و خارجی است. دو نوع از تست استینمن وجود دارد:
- استینمن شماره 1: بیمار روی میز دراز کشیده و زانو در حالت خم است. پزشک ساق پا را به چپ و راست میچرخاند. ایجاد درد در قسمت داخلی یا خارجی زانو بسته به جهت چرخش، میتواند وجود پارگی مینیسک را نشان دهد.
- استینمن شماره 2: این تست تفاوت درد در حالات خمکردن و باز کردن زانو را بررسی میکند. جابجایی محل درد در حین باز و بسته شدن زانو میتواند به افتراق بین آسیبهای منیسک و رباطها کمک کند.
اگر چرخش خارجی باعث درد شود، معمولاً آسیب در مینیسک داخلی است. اما اگر چرخش داخلی باعث درد شود، آسیب در مینیسک خارجی مطرح است. همانطور که گفتیم این تست گاهی در دو مرحله انجام میشود (در زوایای مختلف زانو) برای افزایش دقت تشخصی صورت میگیرد.
تست قرقره (Grinding Test)
، بهویژه در مواردی که فرد از درد در کشکک زانو یا احساس ساییدگی شکایت دارد.
هدف از اجرای این تست، ارزیابی آسیب احتمالی مینیسک یا سطح مفصل زانو، در مواردی که فرد از درد در کشکک زانو یا احساس ساییدگی شکایت دارد است که به صورت زیر اجرا میشود:
- بیمار به پشت میخوابد و زانویش کمی خم میشود.
- پزشک یا درمانگر فشار آرامی را از بالا روی کشکک زانو وارد کرده و آن را بهصورت مایل یا مستقیم حرکت میدهد تا تماس بین کشکک و استخوان ران بررسی شود.
اگر حین حرکت دادن کشکک، صدای ساییدگی زانو (crepitus)، تقتق یا درد گزارش شود، ممکن است نشانهای از آسیب سطح مفصلی (آرتروز) یا صدمه به مینیسک باشد.
تست تنشن داخلی و خارجی (Rotational Stress Tests)
در این تست، عکسالعمل مینیسک و بافتهای اطراف آن نسبت به کشش و چرخش زانو، برای بررسی وجود پارگی یا فشار روی مینیسکها صورت میگیرد.
- در حالیکه زانو در وضعیت خمشده (تقریباً ۹۰ درجه) قرار دارد
- پزشک ساق پا را گرفته و آن را بهآرامی به داخل (چرخش داخلی) و خارج (چرخش خارجی) میچرخاند. این تست گاهی همراه با فشار به پایین یا کشش نیز انجام میشود.
اگر بیمار در هنگام چرخش احساس درد، قفل شدن زانو یا گیرکردن مفصل داشته باشد، ممکن است نشاندهنده آسیب مینیسک باشد. تفاوت درد در جهت چرخش میتواند محل دقیق آسیب را مشخص کند.
تست لاچمن و بالوتمنت
طی انجام این تست، بررسی آسیبهای همراه مانند پارگی رباط صلیبی قدامی (ACL) و تجمع مایع در مفصل (افیوژن)، صورت میگیرد که گاهی همزمان با آسیب مینیسک اتفاق میافتد.
- نحوه اجرای تست لاچمن: بیمار به پشت میخوابد، پزشک ران را ثابت نگه داشته و ساق را به سمت جلو میکشد. افزایش حرکت غیرعادی نشانه پارگی ACL است.
- نحوه اجرای تست بالوتمنت: پزشک با یک دست کشکک را به سمت پایین فشار میدهد و با انگشت دیگر بررسی میکند که آیا کشکک بهصورت “شناور” روی مایع حرکت میکند یا نه.
اگر کشکک بالا و پایین برود، نشانه وجود مایع اضافی در مفصل است. این مایع میتواند نتیجه التهاب یا آسیب به مینیسک باشد.
| نام تست | هدف اصلی | نحوه اجرا (خلاصه) | تفسیر مثبت |
| مکموری | بررسی پارگی مینیسک داخلی یا خارجی | خم کردن زانو و چرخاندن ساق هنگام صاف کردن پا | صدای تق یا درد موضعی هنگام چرخش |
| آپلی | تمایز مینیسک از رباط | فشار محوری به پاشنه همراه با چرخش ساق در حالت دمر | درد با فشار → مینیسک / درد با کشش → رباط |
| تیسلی | بررسی عملکرد مینیسک در حالت ایستاده | ایستادن روی یک پا، خم کردن زانو و چرخش بدن | درد، قفل شدن یا بیثباتی هنگام چرخش |
| استینمن | تمایز مینیسک داخلی از خارجی | چرخش داخلی و خارجی ساق در زاویه ۹۰ درجه | درد با چرخش داخلی → مینیسک خارجی / با چرخش خارجی → مینیسک داخلی |
| قرقره (Grinding) | بررسی آسیب سطح مفصلی و مینیسک | فشار به کشکک و حرکت دادن آن روی مفصل | صدای ساییدگی یا درد نشانه آرتروز یا پارگی مینیسک |
| کشش چرخشی | بررسی درد ناشی از فشار و چرخش | چرخش ساق در حالت خمشده به دو جهت | درد یا قفل شدن زانو هنگام چرخش |
| لاچمن / بالوتمنت | بررسی پارگی رباط و وجود مایع مفصلی | کشیدن ساق (لاچمن) / فشار بر کشکک برای بررسی حرکت در مایع مفصل (بالوتمنت) | حرکت زیاد در لاچمن → پارگی ACL / شناور بودن کشکک → افیوژن |
آیا پارگی منیسک زانو همیشه نیاز به جراحی دارد؟
یکی از سؤالات پرتکرار بیماران پس از تشخیص پارگی مینیسک این است که آیا حتماً باید عمل جراحی انجام دهند یا خیر. پاسخ این سؤال کاملاً وابسته به نوع، محل و شدت پارگی، وضعیت جسمانی فرد و شدت علائم است.
در بسیاری از موارد، بهویژه اگر پارگی در قسمت خارجی منیسک باشد (که خونرسانی بهتری دارد)، امکان ترمیم بدون جراحی وجود دارد. بهطور کلی، پارگیهای جزئی یا دژنراتیو که با علائم خفیف همراهاند، معمولاً به درمانهای غیرجراحی پاسخ میدهند؛ در حالی که پارگیهای شدیدتر یا جابهجا شده که موجب قفل شدن زانو یا درد مداوم میشوند، ممکن است نیازمند جراحی آرتروسکوپی باشند.
در تصمیمگیری برای عمل، عواملی مانند سن بیمار، فعالیت روزمره، ورزشکاری حرفهای بودن، پاسخ به درمان اولیه و وجود قفل یا بیثباتی در مفصل بررسی میشود.
مراقبتهای بعد از عمل مینیسک زانو
چه عمل جراحی بهصورت ترمیم مینیسک انجام شده باشد و چه بخشی از منیسک برداشته شده باشد، روند مراقبتهای بعد از عمل اهمیت حیاتی در موفقیت درمان دارد. این مراقبتها شامل فیزیوتراپی، کنترل درد، محدودیت حرکتی موقت و تغذیه مناسب برای ترمیم بافت است.
بازتوانی و فیزیوتراپی
بازتوانی بلافاصله بعد از جراحی آغاز میشود. در روزهای ابتدایی، حرکات پسیو (غیرفعال) توسط فیزیوتراپ برای جلوگیری از خشکی مفصل انجام میشود. سپس تمرینات تقویت عضلات اطراف زانو مانند چهارسر ران و همسترینگ بهتدریج آغاز میشوند. استفاده از دوچرخه ثابت و تمرینات آبی (مثل راه رفتن در آب گرم) در ادامه برنامه درمانی به کاهش فشار روی مفصل کمک میکند و باعث تسریع بازگشت توان حرکتی میشود.
مدیریت درد و التهاب در منزل
برای کاهش درد و تورم بعد از جراحی، استفاده از کمپرس یخ در ۴۸ ساعت اول ضروری است. همچنین داروهای مسکن و ضدالتهاب طبق نسخه پزشک مصرف میشوند. بالا نگه داشتن زانو و استراحت نیز به کاهش التهاب کمک میکند. استفاده از زانوبندهای طبی، مانند زانوبند زاپیامکس، به عنوان ابزار مکمل برای حفظ پایداری زانو و کاهش فشار روی ناحیه جراحی شده بسیار مؤثر است.
محدودیتهای حرکتی و بازگشت به فعالیت
در هفتههای ابتدایی، محدودیتهایی برای خمکردن زانو، دویدن، بالا رفتن از پله یا انجام حرکات چرخشی در نظر گرفته میشود. بازگشت به فعالیتهای عادی باید بهصورت تدریجی و تحت نظر فیزیوتراپیست انجام گیرد. هرگونه عجله در بازگشت به فعالیت ممکن است منجر به آسیب مجدد شود.
تغذیه و مکملهای مفید
برای ترمیم بهتر بافتهای آسیبدیده، رژیم غذایی سرشار از پروتئین، ویتامین C، روی (زینک) و اسیدهای چرب امگا ۳ توصیه میشود. این ترکیبات به ساخت کلاژن و کاهش التهاب کمک میکنند. همچنین در برخی موارد مصرف مواد غذایی غضروف ساز و مکملهای گلوکزامین، کندرویتین یا حتی کلاژن نوع II بهمنظور حمایت از بازسازی مفصل تجویز میشوند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
پارگی مینیسک همیشه با درد شدید و علائم واضح همراه نیست. گاهی افراد ممکن است تصور کنند فقط زانویشان کمی پیچ خورده یا ضرب دیده است. اما تأخیر در مراجعه به پزشک میتواند باعث بدتر شدن آسیب و افزایش احتمال نیاز به جراحی شود.
اگر پس از یک حرکت چرخشی، سقوط، یا حتی بدون دلیل واضح، دچار یکی از علائم زیر شدید، بهتر است در اولین فرصت با پزشک مشورت کنید:
- درد مداوم در زانو که با استراحت یا مصرف مسکن برطرف نمیشود.
- قفل شدن یا ناپایداری زانو که ممکن است مانع از خم و راست کردن کامل آن شود.
- ورم و التهاب قابلتوجه، بهویژه اگر طی چند ساعت پس از آسیب بروز کند.
- احساس صدای “تق” یا “کلیک” در مفصل زانو هنگام حرکت دادن.
- یا اگر علائم خفیفتری دارید، اما پس از چند روز استراحت و یخگذاری هنوز بهتر نشدهاید.
در چنین شرایطی مراجعه به متخصص ارتوپدی یا پزشک طب ورزشی، جهت معاینه دقیق و انجام تستهای کلینیکی یا تصویربرداری (MRI)، بهترین اقدام است.
عوارض نادیده گرفتن پارگی مینیسک
نادیده گرفتن یک پارگی مینیسک یا درمان ناقص آن میتواند در بلندمدت عوارضی جدی ایجاد کند. این پارگیها اگر به درستی ترمیم نشوند، ممکن است به ساختارهای دیگر زانو مانند رباطها و غضروف مفصلی آسیب بزنند و منجر به ناپایداری یا تخریب تدریجی مفصل شوند.
برخی از عوارض شایع عبارتند از:
- آرتروز زودرس زانو: سایش غیرطبیعی مفصل به دلیل عملکرد ناقص مینیسک میتواند زمینهساز آرتروز شود.
- ضعف و تحلیل عضلات اطراف زانو به دلیل محدودیت حرکتی و عدم استفاده طولانیمدت.
- ناتوانی در انجام فعالیتهای ورزشی یا حتی روزمره مثل بالا رفتن از پله، دویدن یا نشستن روی زمین.
- در مواردی، پارگی درماننشده میتواند بزرگتر شود و نیاز به جراحی وسیعتری در آینده ایجاد کند.
به همین دلیل، حتی اگر علائم خفیف به نظر برسند، ارزیابی پزشکی دقیق ضروری است تا از بروز مشکلات مزمن جلوگیری شود.
راهکارهای پیشگیری از پارگی مجدد مینیسک
پس از بهبودی یا جراحی، مراقبت از زانو برای جلوگیری از آسیب مجدد بسیار اهمیت دارد. تمرکز اصلی باید بر بازتوانی عضلات، بهبود انعطافپذیری و اجتناب از حرکات پرخطر باشد.
برای پیشگیری از پارگی مجدد میتوان اقدامات زیر را در نظر گرفت:
- تقویت عضلات اطراف زانو با تمریناتی مانند اسکات اصلاحشده، بالا بردن پا و تمرینات تعادلی. این عضلات نقش حمایتی از مفصل دارند.
- گرم کردن کافی پیش از ورزش و استفاده از کفش مناسب برای فعالیتهای ورزشی.
- پرهیز از حرکات چرخشی یا پرشی شدید، بهخصوص روی سطوح ناپایدار یا در ورزشهایی با تماس بدنی بالا.
- در صورت احساس ناپایداری یا درد هنگام فعالیت، استفاده از زانوبند طبی مانند زانوبند زاپیامکس میتواند نقش حمایتی و پیشگیرانه داشته باشد.
در کنار این اقدامات، ادامه جلسات فیزیوتراپی و رعایت توصیههای حرکتی پزشک نیز در کاهش احتمال آسیب مجدد نقش مهمی ایفا میکند.
زانوبند زاپیامکس؛ پشتیبان مطمئن برای زانوی آسیبدیده
پس از پارگی مینیسک یا حتی در طول درمان غیرجراحی، استفاده از یک زانوبند طبی استاندارد میتواند به کاهش فشار روی مفصل، تثبیت زانو و تسریع بهبود کمک کند. زانوبند زاپیامکس یکی از نمونههای پیشرفته در این زمینه است که با طراحی ارگونومیک و قابلیت گرمای مادونقرمز، نهتنها از زانو محافظت میکند، بلکه با تحریک گردش خون، به ترمیم بافتهای آسیبدیده نیز کمک میکند.
این زانوبند ساخت برند آلمانی زایسترونیک بوده و توسط نمایندگی زاپیامکس در ایران، وب سایت طب لاین، عرضه میشود. ویژگیهایی همچون کشسانی کنترلشده، ساختار تنفسی، و تنظیم فشار در نواحی مختلف، زاپیامکس را به گزینهای مناسب برای بیماران پس از جراحی، افراد دچار پارگی خفیف و ورزشکاران تبدیل کرده است.
جمعبندی
پارگی مینیسک زانو یکی از آسیبهای شایع در میان ورزشکاران و حتی افراد عادی است که میتواند روند زندگی روزمره را مختل کند. تشخیص بهموقع با کمک تستهای فیزیکی مانند تست تیسلی و استینمن، انجام MRI و ارزیابی دقیق پزشک، نقش مهمی در انتخاب روش درمان دارد. همه موارد نیاز به جراحی ندارند، اما مراقبت اصولی، فیزیوتراپی و استفاده از زانوبند حمایتی مانند زاپیامکس میتواند روند بهبودی را تسریع و از آسیبهای بعدی جلوگیری کند.
نادیده گرفتن این آسیب ممکن است باعث عوارضی چون آرتروز یا ناپایداری زانو شود، پس بهتر است نسبت به علائم بدن خود هوشیار باشید و در صورت بروز مشکل، اقدام سریع و علمی انجام دهید.
سوالات متداول
- آیا پارگی مینیسک خودبهخود خوب میشود؟
در موارد بسیار خفیف، ممکن است پارگی با استراحت و فیزیوتراپی بهبود یابد. اما اغلب نیاز به درمان تخصصی دارد. - چگونه تشخیص دهم که مینیسکم پاره شده است؟
احساس درد در خط مفصل، قفل شدن زانو و ورم ناگهانی، از علائم رایج پارگی مینیسک هستند. برای تشخیص قطعی MRI لازم است. - آیا میتوان با زانوبند از عمل جراحی جلوگیری کرد؟
در برخی موارد خفیف، استفاده از زانوبند طبی مانند زاپیامکس همراه با فیزیوتراپی میتواند نیاز به جراحی را کاهش دهد. - بعد از عمل مینیسک، چه مدت باید استراحت کنم؟
بسته به نوع جراحی، معمولاً ۴ تا ۶ هفته دوران اولیه استراحت و توانبخشی در نظر گرفته میشود. بازگشت به ورزش ممکن است چند ماه زمان ببرد.
من مک موری را تو خونه انجام دادم هیچ دردی یا ناتوانی تو انجامش نداشتم
ولی عکس امر آری ای را به دکتر نشون دادم گفت پارگیه شدیده و عمل می خواد خود دکتر تو مطب تستی انجام داد که زانو را خم می کرد، نشست روی انتهای پا بعد زانو را به سمت خودش می کشید . گفت اش پارگی مینیسکه ولی من دردی ندارم ، زانوم با اینکه اضافه وزن دارم توان تحمل وزنم بدون درد را داره، زانوم خالی نمی کنه فقط اولش نمی تونستم کامل صافش کنم ولی خوب الان می تونم ،صاف کردش هنگام نشستن یا خوابیدن بدون درده ولی هنگامی که ایستاده ام و می خواهم صافش کنم خیلی کم درد می گیره.
اضافه کنم که دکترم متخصص است و توی اصفهان معروفه اسمشون دکتر موسوی هست
دوست عزیز تست ها نتیجه شون قطعی نیست. با نظر پزشک متخصص پیش برید.
تست پارگی مک موری واقعا خیلی دقیقه
مقاله کاملی در مورد تست پارگی مینیسک بود ممنونم
خوشحالم که مفید بوده