درد پایین کمر بسیار شایعتر از آن است که فکرش را بکنید؛ تقریباً از هر 5 نفر 4 نفر در طول زندگی خود به درجاتی به کمردرد و دردهای پایین کمر دچار شده است. اما درد پایین کمر چقدر جدی ست؟ درد پایین کمر میتواند ناشی از کشیدگی (آسیب) به عضلات یا تاندونهای پشت، فعالیت سنگین، آرتریت، مشکلات ساختاری و آسیب دیسک باشد. اما آیا باید با مشاهده اولین علائم درد پایین کمر نگران شد؟ درد پایین کمر در زنان ناشی از کدام بیماری زنان است؟ آیا درد پایین کمر و پهلو خطرناک است؟ اصلاً درمان درد پایین کمر چگونه انجام میشود؟ اینها سوالاتی است که قرار است در ادامه به آن بپردازیم.
درد پایین کمر
درد پایین کمر نیمه پایینی عضلات پشت بدن تا پایین استخوان دنبالچه را درگیر میکند. این عضلات بر حالت اندامی و انعطافپذیری اثر میگذارند. درد میتواند از خفیف تا شدید متغیر باشد. در برخی موارد، درد پایین کمر راه رفتن، خوابیدن، کار کردن یا انجام فعالیتهای روزمره را دشوار یا غیر ممکن میکند. در این مطلب میتوانید با انواع علت کمر درد آشنا شوید.
علائم درد پایین کمر
گاهی درد بعد از یک اتفاق خاص مثل خم شدن برای برداشتن چیزی رخ میدهد و گاهی هم منشأ بروز درد را نمیدانید. این درد میتواند تیز، یا خفیف و ادامه دار و به صورت سوزشی باشد. حتی گاهی درد به پشت پاها سرایت میکند. این درد معمولاً در حالات خاصی مثل خم شدن بدتر میشود با دراز کشیدن بهتر میشود. از نشانههای دیگر درد پایین کمر میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- سفتی و خشکی کمر؛ نشانه درد پایین کمر
- مشکل وضعیتی بدن؛ یکی از علائم اصلی کمر درد
- اسپاسم عضلانی؛ نشانه اصلی درد پایین کمر
علت درد پایین کمر و دنبالچه
درد پایین کمر میتواند علل زیادی داشته باشد. گاهی اوقات، درد پایین ستون فقرات بعد از یک حرکت به خصوص مانند خم شدن یا بلند کردن یک شیء اتفاق میافتد. در واقع سبک زندگی و شغلی که مشغول به انجام آن هستید و افزایش سن تأثیر زیادی در ابتلا به درد پایین کمر و سایر دردهای ستون فقرات دارند. همچنین خیلی وقتها وارد شدن یک ضربه یا شک لحظهای به کمر، میتواند علت این درد باشد.
در ادامه با چند تا از دلایل مهم درد پایین کمر آشنا خواهید شد:
- کشیدگی و رگ به رگ شدن کمر: کشیدگی و رگ به رگ شدن کمر شایعترین علت کمردرد است. شما با بلند کردن وسیله بیش از حد سنگین یا فشار شدید، به عضلات و تاندونها یا رباطها آسیب وارد میکنید. در برخی از افراد عطسه، سرفه، چرخش یا خم شدن ناگهانی علت این عارضه است.
- شکستگی ستون فقرات: زمانی که استخوانهای ستون فقرات بر اثر تصادف یا پوکی استخوان دچار شکستگی شوند.
- مشکلات دیسک کمر: دیسکها مانند بالشتکهای ضربهگیر بین مهرههای ستون فقرات از آنها محافظت میکنند. بیرون زدگی این دیسکها، فشردگی اعصاب و درد به همراه دارد.
- آرتروز: استئوآرتریت شایعترین نوع آرتریت است که باعث درد پایین کمر میشود. اسپوندیلیت آنکیلوزان باعث کمردرد، التهاب و سفتی در ستون فقرات میشود.
- تومورها و انواع عفونت: تومورهای ستون فقرات، عفونتها و چندین نوع سرطان میتوانند باعث کمردرد شوند. سنگ کلیه و آنوریسم آئورت شکمی نیز از عوامل درد پایین کمر محسوب میشوند.
- اسپوندیلولیستزیس:این عارضه باعث میشود که مهرههای ستون فقرات از جای خود خارج شوند. همچنین، منجر به درد پایین کمر و پا درد نیز میشود.
دلایلی که به طور اختصاصی منجر به بروز درد دنبالچه می شود:
- سقوط از ارتفاع
- آسیب های فشاری مکرر ناشی از حرکات تکراری
- حاملگی یا زایمان
- اضافه وزن
- کمبود وزن (بدلیل ضعف عضلات اطراف ستون فقرات)
- نشستن طولانی
- در موارد نادر درد دنبالچه می تواند نشانه سرطان پروستات (درد پایین کمر مردان)
علت درد پایین کمر زنان
درد پایین در زنان می تواند علت های مختلفی داشته باشد که برخی از آنها مثل بیرون زدگی دیسک کمر در زنان و مردان مشترک است. در این بین برخی از علت ها مختص خانم ها است. این موارد شامل درد قاعدگی، اندومتریوز، بیماری التهابی لگن، فیبروم، کمردرد مرتبط با بارداری، کیست تخمدان و آدنومیوز است. در ادامه به اختصار به بررسی هر یک از این موارد می پردازیم.
- آندومتریوز: اندومتریوز شرایطی است که در آن بافتی شبیه به پوشش داخلی رحم یا آندومتر در سایر قسمتهای بدن مانند تخمدانها، لولههای فالوپ، واژن و دهانه رحم رشد میکند. آندومتریوز میتواند باعث درد مزمن در ناحیه کمر یا لگن شود.
- فیبروم رحم: فیبرومهای رحمی تودههای غیرسرطانی هستند که میتوانند در دیواره رحم ایجاد شوند. داشتن آنها خطر ابتلا به سرطان رحم را در فرد افزایش نمیدهد. فیبروم ها می توانند باعث کمردرد شوند، به خصوص آنهایی که در دیواره های بیرونی رحم فرد یا در بین لایه های عضلانی به سمت پشت رحم رشد می کنند. فیبروم ها ممکن است به ستون فقرات فرد فشار وارد کنند که می تواند باعث درد در پاها، باسن و کمر شود.
- سه ماهه اول بارداری: کمردرد، در دو طرف ستون فقرات، در طول بارداری شایع است. این وضعیت میتواند در اوایل بارداری شروع شود، زیرا بدن شما هورمونی به نام ریلکسین تولید میکند که به شل شدن رباطهای بدن در آماده سازی برای زایمان کمک میکند. کمردرد همچنین میتواند یکی از علائم سقط جنین باشد، به خصوص اگر همراه با گرفتگی و لکه بینی باشد.
- بیماری التهب لگن: بیماری التهاب لگن زنان (PID) یک بیماری عفونی شایع در میان زنان است که می تواند باعث عفونت در لوله های فالوپ، رحم، تخمدان، واژن و دهانه رحم شود. علائم التهاب لگن در زنان شامل درد شکم و لگن همراه با حساس شدن رحم و درد پایین کمر از دیگر عوارض آن است.
- کیست تخمدان: کیست تخمدان کیسه های کوچک، غیرسرطانی هستند که بدلیل نوسانات هورمون های زنانه ایجاد می شوند و همراه با درد، ناراحتی و در برخی موارد درد کمر می شود.
چه زمانی باید برای بررسی درد پایین کمر به پزشک مراجعه کنم؟
درد پایین کمر معمولاً با استراحت و مصرف داروی مسکن، بهتر میشود و درد کمری که از بین نمیرود، میتواند نشانهای از یک مشکل جدی تر باشد. اگر با موارد زیر مواجه شدید، بهتر است به یک پزشک مراجعه کنید:
- دردی که با یک هفته مراقبت خانگی بهتر نمی شود
- گزگز کردن، بیحسی، ضعف یا درد باسن و پاها
- درد یا اسپاسم عضلانی شدیدی که کارهای روزانه شما را مختل کند
- تب، کاهش وزن، بی اختیاری ادراری یا مدفوع یا نشانههای بی دلیل دیگر
روش تشخیص درد پایین کمر
پزشک درباره علائم بیماری از شما سوال خواهد پرسید و شما را معاینه میکند. همچنین برای اطمینان از نبود هرگونه شکستگی یا آسیب دیگر از تصاویری مثل تصویر اشعه ایکس استفاده میکند.
- تصویربرداری اشعه ایکس: عکس اشعه ایکس وضعیت و راستای استخوانها را نشان داده و شکستگی یا آرتروز استخوان را شناسایی میکند.
- ام آر آی یا سی تی اسکن: در این روشهای تصویر برداری، بیرون زدگی دیسک یا مشکلات مربوط به بافتها، تاندونها، عصبها، رباطهایی، رگهای خونی، عضلهها و استخوانها شناسایی میکند.
- اسکن استخوان: در اسکن استخوان، سرطان یا شکستگیهای فشاری که براثر شکنندگی استخوان ( پوکی استخوان) ایجاد شده است نشان داده میشود.
- هدایت عصبی یا نوار عصب و عضله (الکترومیوگرافی): در این روش تحت فشار گرفتن عصب که ممکن است در اثر بیرون زدگی دیسک یا تنگی نخاعی اتفاق افتاده باشد تایید میگردد.
- آزمایش خون: در صورتی که پزشک به عفونت شک داشته باشد آزمایش خون تجویز میکند.
تشخیص درد دیسک کمر و درد عضلانی
بسیاری از افرادیکه مبتلا به درد پایین کمر می شوند نمی توانند بین دردهای عضلانی و دردهای مرتبط با دیسک کمر تمایزی قائل شوند. درواقع بین درد عضلانی و دردهای ناشی از بیرون زدگی دیسک کمر تفاوت هایی وجود دارد که در پیگیری روند درمان بیمار موثر است؛ دردهای عضلانی معمولا با استراحت و کاهش فشار کاری بهبود می یابند این درحالیست که اگر درد پایین کمر ناشی از بیرون زدگی دیسک کمر باشد لازم است توسط یک پزشک متخصص مورد بررسی قرار بگیرد. دردهای عضلانی معمولا دردهایی یکنواخت و کسل کننده هستند و با استراحت و استفاده از کمپرس گرم بهبود می یابند. اما اگر درد پایین کمر ناشی از بیرون زدگی دیسک باشد درد بسیار شدید خواهد بود. همچنین به دلیل درگیر شدن عصب های نخاعی در این ناحیه علائمی را در دست ها، شانه و به خصوص در پایین تنه مشاهده خواهید کرد.
آیا درد پایین کمر نشانه عفونت است؟
در برخی موارد درد پایین کمر می تواند نشانه عفونت باشد. بویژه اگر کمر درد با تب و یا احساس سرما در بدن همراه باشد. افرادیکه به تازگی عمل جراحی انجام داده اند و یا عفونت پوستی دارند در معرض عفونت ستون فقرات قرار دارند. از دیگر علائم کمر درد ناشی از عفونت می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تب
- خشکی ستون فقرات
- مشکل در کنترل مثانه
- قرمزی و تورم
- درد شدید
- کاهش حرکت
در صورت ابتلا به عفونت درد با استراحت بهتر نمی شود و چرخش در برخی جهات برای بیمار دشوار می شود. انواع کمر درد عفونی شامل موارد زیر است:
- عفونت استخوان مهره (استئومیلیت مهره ای)
- آبسه اپیدورال نخاعی
- عفونت دیسک ها
- آبسه نخاع
درمان درد پایین کمر در خانه و به کمک داروهای پزشکی
درد پایین کمر معمولاً با استراحت کردن، کمپرس یخ و مصرف داروهای مسکن بدون نسخه بهتر میشود. بعد از چند روز میتوانید به فعالیتهای روزمره و عادی خود برگردید. داشتن فعالیت باعث میشود که جریان خون در ناحیه آسیب دیده افزایش یابد و روند بهبودی سریعتر جریان پیدا کند. روشهای دیگر درمان درد پایین کمر به عامل ایجاد درد بستگی دارد که شانل موارد زیر است:
مصرف داروی کمر درد
مصرف داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی NSAIDها مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن، میتواند برای تسکین درد پایین کمر مؤثر باشند. همچنین داروهای شل کننده اسپاسم عضلانی را رفع و باعث افزایش قدرت عضلات سفت شده کمر میشوند.
انجام فیزیوتراپی کمر
فیزیوتراپی کمر میتواند عضلات را تقویت و به بهبود مشکلات و درمان کمر درد شما کمک کند. مکانیسم عمل دستگاههای فیزیوتراپی به این گونه است که التهاب را سرکوب میکند و ترمیم را سرعت میبخشد. در نتیجه درد را کم میکند. فیزیوتراپی ممکن است بوسیله انواع دستگاه فیزیوتراپی خانگی انجام شود. در این صورت پیگیری روند درمان برای بیمار ساده تر خواهد بود.
استفاده از کمربند طبی
استفاده از انواع کمربند طبی که بتواند هم حمایت خوبی از کمر ارائه دهد و هم خواص درمانی داشته باشد بهترین راهکار برای درمان درد پایین کمر است. کمربند پلاتینر یکی از انواع کمربند طبی است که به دلیل دارا بودن امواج درمانی منجر به درمان فوری درد کمر می شود.
تزریق اپیدورال استروئید
فرایند شامل تزریق مستقیم استروئید به لایه خارجی کیسه دورال، در فضای اطراف نخاع است. از تصویر زنده اشعه ایکس، یعنی فلوئوروسکوپی، برای هدایت دقیق سوزن به نقطه درست استفاده میشود. هدف از تزریق استروئید، کاهش موقتی درد و کاهش التهاب اطراف ریشه عصب فشرده است. تزریق اپیدورال شامل یک بیحس کننده موضعی و یک داروی استروئیدی است.
انجام جراحی کمر
در برخی موارد آسیب پایین کمر به اندازهای زیاد است که زندگی و خواب روزمره فرد مختل شده و نیاز به عمل جراحی است. انواع مختلفی از جراحی برای رفع درد پایین کمر وجود دارد، که با توجه به عامل بوجود آورنده درد تعیین می شود.
یادداشت پایانی
میلیونها نفر با درد پایین کمر زندگی میکنند. سفتی، درد و محدودیت حرکتی میتواند تاثیر زیادی بر کیفیت زندگی داشته باشد. درد پایین کمر منشاهای مختلفی مثل آسیب دیدگی یا بیماری دارد، که آسیب دیدگی عضلانی و تاندونهای کمر در اکثر مواقع ، عامل بروز این مشکل است. با حفظ وزن مناسب و فعالیت کردن میتوانید از کمر درد جلوگیری کنید. چندین روش درمانی میتواند درد را تسکین دهد، به شما کمک کند بهتر حرکت کنید. معمولاً درد پایین کمر با استراحت، مصرف مسکن و فیزیوتراپی بهتر میشود. تزریق کورتیزون وفیزیوتراپی درمانهای دستی مثل کایروپراکتیک به کاهش درد و بهبود درمان کمک میکند، اما بعضی از مشکلات کمر به جراحی ترمیمی نیاز دارند.
سوالات متداول
1.آیا درد پایین کمر نشانه عفونت است؟
درد پایین کمر در مواردی که به مشکلات رحم در بانوان مربوط است، نشانه عفونت است. همچنین گاها شکستگیهای درمان نشده پایین کمر میتواند عفونت به دنبال داشته باشد.
2.علت درد پایین کمر و پهلو چیست؟
سنگ کلیه یا عفونت علت اصلی درد پایین کمر و پهلو است، التهاب پانکراس و کولیت روده نیز هر دو میتوانند باعث پایین کمر و پهلو شوند.
3.درمان درد پایین کمر چیست؟
درمان این درد با استراحت، کمپرس یخ و گرم و درمان خانگی شروع و به کمک داروهای بدون نسخه ادامه تا عمل جراحی در موارد مزمن به طول میانجامد.
4.آیا راه رفتن برای درد پایین کمر خوب است؟
داشتن یک روتین پیاده روی منظم (حداقل 3 بار در هفته) می تواند در کنترل درد پایین کمر نقش داشته باشد.
5.بهترین وضعیت خواب برای بیمار مبتلا به درد پایین کمر کدام است؟
خوابیدن به پشت، در این وضعیت ستون فقرات در وضعیت طبیعی خود قرار دارد و کمترین فشار به دیسک ها، عضلات و ستون فقرات وارد می شود.
6 دیدگاه در “درد پایین کمر و دنبالچه: علت درد پایین کمر در زنان و مردان”
سلام ممنون بابت راهنمایی
درد پایین کمر میتونه ناشی از ورزش باشه؟
من خودم یک شب زیر کمرم بالشت بود و در حالت بدی خوابم برد،برای این باید به دکتر مراجعه کنم؟
سلام دوست عزیز
معمولا این قبیل کمر دردها ناشی از اسپاسم و گرفتگی عضلانی هستند و با درمان خانگی کمر درد بهبود پیدا می کنند. اما اگر دیدید درد بعد از چند روز ادامه داشت و رو به بهبود نبود به پزشک مراجعه کنید.
ممنون از مطالب اموزندتون
واسه بررسی درد پایین کمر باید به چه دکتر و یا یخشی مراجعه کرد؟
سلام خواهش می کنم.
دوست عزیز بهتر اول به یک پزشک اورتوپد مراجعه کنید. البته درد پایین کمر زنان که در ناحیه لگن هستش می تونه به متخصص زنان هم مربوط بشه.
من چند وقتی پایین کمرم درد دارم طوریکه اصلا نمی تونم روی صندلی بشینم و تو محل دچار مشکل شدم. درد دقیقا وسط کمر نیست می شه گفت درد پایین کمر سمت چپ هستش. این نوع درد خطرناک نیست؟
سلام دوست عزیز
درد پایین کمر می تونه خطرناک و یا بی خطر باشه. درواقع بسته به اینکه منشا بیماری چی باشه متغیر هستش.