مصرف مسکن یکی از اولین راهکارهایی است که معمولا قبل از شناسایی منشا اصلی کمر درد مورد استفاده قرار می گیرد؛ مسکن ها در انواع مختلف دارویی مثل قرص، پماد، پچ ضد درد و حتی تزریقی موجود هستند. اما یکی از اقسام دارویی مسکن ها که به سرعت منجر به تسکین کمر درد می شود شیاف کمر درد است. شیاف ها اشکالی از مسکن ها یا داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDها) هستند که به صورت جامد وارد مقعد می شوند و در روده بزرگ بر اثر حرارت بدن به مایع تبدیل شده و جذب بدن می شود. شیاف ها به دلیل جذب از طریق روده با سرعت بالاتری تاثیر می گذارند و از آنجائیکه وارد معده نمی شوند مشکلات گوارشی به همراه ندارند. از بهترین شیاف هایی که برای کمر درد استفاده می شود انواعی است که شامل دیکلوفناک (ولتارن) هستند بهترین شیاف کمر درد محسوب می شوند، زیرا باعث کاهش التهاب و درد در مفاصل، عضلات و تاندون ها می شود.
نحوه اثربخشی شیاف برای کمر درد
شیافها از انواع داروهای مسکن ها و یا داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی هستند که به دلیل جذب سریع به عنوان یک مسکن فوری درد کمر شناخته میشوند. دلیل جذب سریعتر شیاف کمر درد این است که دارو از طریق مخاط رکتوم جذب می شود و به همین دلیل دارو به سرعت وارد جریان خون شده و یک مسکن فوری کمر درد محسوب می شود.
پس از ورود شیاف به مقعد، داروهای موجود در آن به سرعت جذب جریان خون میشوند و به محل درد در کمر میرسند. این داروها با مسدود کردن سیگنالهای درد به مغز، به تسکین درد و التهاب کمک میکنند. این داروها علاوه بر اثرات سیستمیک که در سراسر بدن پخش میشوند، اثرات موضعی نیز دارند که به کاهش درد در ناحیه کمر منجر می شوند.
بیشتر بخوانید: درمان خانگی کمر درد
مزایای استفاده از شیاف برای کمر درد چیست؟
شیافها به عنوان مسکنهای موضعی، میتوانند روشی موثر و کارآمد برای تسکین کمر درد باشند. در مقایسه با داروهای خوراکی، شیافها مزایای قابل توجهی ارائه میکنند که در ادامه به آنها اشاره میکنیم:
- تسکین سریع درد: شیافها به طور مستقیم از طریق رکتوم جذب جریان خون میشوند و به سرعت به محل درد میرسند. این امر باعث میشود تا دارو سریعتر از داروهای خوراکی که باید از طریق دستگاه گوارش جذب شوند، عمل کند و در نتیجه تسکین درد به طور قابل توجهی سریعتر اتفاق میافتد.
- انتقال غلظت بالای دارو: شیافها غلظت بالاتری از دارو را در مقایسه با داروهای خوراکی به محل درد میرسانند. این امر به معنای استفاده از دوز کمتر دارو و در نتیجه عوارض جانبی کمتر است. به عبارتی دیگر، با استفاده از شیاف، میتوانید با دوز کمتر، به همان میزان تسکین درد که با مصرف داروهای خوراکی به دست میآید، برسید.
- عدم عبور از کبد: برخلاف داروهای خوراکی، شیافها از کبد عبور نمیکنند. کبد، مسئول متابولیسم بسیاری از داروها است و این امر میتواند منجر به کاهش اثربخشی و افزایش عوارض جانبی شود. از آنجایی که شیافها از کبد عبور نمیکنند، اثربخشی آنها به طور کامل حفظ میشود و عوارض جانبی کمتری به همراه دارند.
- مناسب برای افراد با مشکلات گوارشی: شیافها برای افرادی که مشکلات گوارشی مانند تهوع، استفراغ یا اسهال دارند که میتوانند جذب داروهای خوراکی را مختل کنند، بسیار مناسب هستند. در این افراد، داروهای خوراکی ممکن است به دلیل مشکلات گوارشی، به طور کامل جذب نشوند و اثربخشی خود را از دست بدهد. در حالی که شیافها به طور مستقیم از طریق رکتوم جذب جریان خون میشوند و تحت تاثیر مشکلات گوارشی قرار نمیگیرند.
- تنوع در داروها: انواع مختلفی از شیافها برای کمر درد از جمله NSAIDها، داروهای مسکن و ضد التهاب وجود دارد. این تنوع به پزشک شما اجازه میدهد تا دارویی را متناسب با نیازهای خاص شما و نوع کمر دردتان تجویز کند.
- عدم نیاز به بلعیدن دارو: بلعیدن دارو برای برخی افراد، به ویژه کودکان و سالمندان، میتواند دشوار یا ناخوشایند باشد. شیافها این مشکل را حل میکنند، زیرا نیازی به بلعیدن دارو نیست و به راحتی از طریق رکتوم قابل استفاده هستند.
در مجموع، شیافها میتوانند یک گزینه بسیار موثر و مفید برای تسکین کمر درد باشند. با این حال، مهم است که قبل از استفاده از هر نوع شیاف، با پزشک خود مشورت کنید تا از مناسب بودن آن برای شما و عوارض جانبی احتمالی آن آگاهی پیدا کنید.
بیشتر بخوانید: درمان کمر درد در 5 دقیقه
انواع شیاف برای کمر درد
در این بخش، به بررسی جامعتر انواع شیافهای مورد استفاده برای کمر درد پرداخته و ویژگیهای هر کدام را به صورت علمی توضیح خواهیم داد. هر شیاف به طور دقیقتر معرفی شده و جوانب مثبت و منفی آن نیز مورد بررسی قرار میگیرد.
شیاف دیکلوفناک برای کمر درد
شیاف دیکلوفناک نوعی داروی ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID) است که به طور موضعی از طریق رکتوم برای تسکین درد و التهاب ناشی از کمر درد و سایر شرایط مانند آرتروز، کشیدگی عضلات، بورسیت و سیاتیک استفاده میشود. این شیاف به دلیل جذب سریع از طریق رکتوم، میتواند به سرعت به محل درد برسد و اثر خود را آغاز کند و برای افرادی که از درد شدید کمر رنج میبرند، بسیار مفید است.
شیاف دیکلوفناک غلظت بالاتری از دارو را در مقایسه با داروهای خوراکی به محل درد میرساند که به معنای استفاده از دوز کمتر دارو و در نتیجه عوارض جانبی کمتر است. همچنین، این شیاف نیازی به بلعیدن ندارد و به راحتی از طریق رکتوم قابل استفاده است.
شیاف دیکلوفناک میتواند تا 6 ساعت اثر خود را حفظ کند و به این ترتیب، میتواند به طور موثری درد کمر را در طول روز یا شب تسکین دهد. با این حال، توجه به این نکته مهم است که قبل از استفاده از شیاف دیکلوفناک، حتماً با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید تا از مناسب بودن آن برای شما اطمینان حاصل کنید.
نکات مهم در مورد مصرف شیاف دیکلوفناک برای کمر درد:
- شیاف دیکلوفناک برای افراد مبتلا به بیماری التهابی روده (IBD)، زنان باردار یا شیرده، افراد مبتلا به سابقه خونریزی معده یا زخم معده و افراد دارای نارسایی کلیه یا کبد مناسب نیست.
- شایعترین عوارض جانبی شیاف دیکلوفناک شامل تهوع، استفراغ، اسهال، درد معده و یبوست است.
- عوارض جانبی جدیتر مانند خونریزی معده، زخم معده، مشکلات کلیوی و نارسایی کبد نیز ممکن است رخ دهد.
- دستورالعملهای موجود بر روی بستهبندی شیاف را به دقت دنبال کنید.
- در صورت مشاهده هرگونه عوارض جانبی، مصرف شیاف را متوقف کرده و به پزشک خود مراجعه کنید.
شیاف ایندومتاسین برای دیسک کمر
ایندومتاسین یک NSAID قوی است که به طور خاص برای دردهای ناشی از مشکلات دیسک کمر و التهابهای شدید استفاده میشود. این دارو نیز مانند سایر NSAIDها با مهار تولید پروستاگلاندینها عمل میکند، اما به دلیل قدرت بالاتر، برای مواردی که نیاز به تسکین درد شدید است، بسیار مناسب است. ایندومتاسین معمولاً برای دورههای کوتاه مدت و در موارد حاد تجویز میشود.
از مزایای ایندومتاسین میتوان به اثربخشی سریع و قوی آن در کاهش التهاب و درد اشاره کرد. این دارو میتواند به بهبود قابل توجهی در موارد حاد دیسک کمر منجر شود. با این حال، معایب آن شامل احتمال بالای عوارض گوارشی و عوارض جانبی سیستمیک مانند سردرد، گیجی و حتی افزایش فشار خون است. به دلیل این عوارض، استفاده طولانی مدت از ایندومتاسین توصیه نمیشود.
بیشتر بخوانید: زاپیامکس کلاهبرداری
شیاف ناپروکسن برای کمر درد
ناپروکسن یکی دیگر از NSAIDهای محبوب است که به دلیل اثربخشی طولانیمدت و قدرت ضد التهابی بالا، برای درمان دردهای التهابی و مزمن کمر استفاده میشود. ناپروکسن با مهار آنزیم COX-1 و COX-2، تولید پروستاگلاندینها را کاهش داده و به تسکین درد و کاهش التهاب کمک میکند. این دارو به خصوص برای مواردی که نیاز به کنترل مداوم درد باشد، مناسب است.
مزایای ناپروکسن شامل اثربخشی طولانیمدت و کاهش نیاز به مصرف مکرر دارو است. شیاف ناپروکسن میتواند تا 12 ساعت اثر خود را حفظ کند و به این ترتیب، میتواند به طور موثری درد کمر را در طول روز یا شب تسکین دهد. این ویژگی برای بیماران مبتلا به دردهای مزمن بسیار حائز اهمیت است. از معایب ناپروکسن میتوان به احتمال بروز عوارض گوارشی مانند زخم معده و خونریزی اشاره کرد. همچنین، در برخی موارد ممکن است مشکلات کلیوی و افزایش خطر بروز بیماریهای قلبی-عروقی دیده شود.
شیاف پیروکسیکام برای تسکین درد در ناحیه کمر
پیروکسیکام یک NSAID با اثرات طولانیمدت است که برای تسکین دردهای شدید و ناشی از آرتریت روماتوئید، استئوآرتریت و درد حاد عضلانی استفاده میشود. این دارو با مهار پروستاگلاندینها به کاهش التهاب و درد کمک میکند و به دلیل اثرات طولانیمدت، نیاز به مصرف روزانه کمتری دارد. پیروکسیکام معمولاً برای دردهای مزمن و شدید کمر تجویز میشود.
از مزایای پیروکسیکام میتوان به اثربخشی طولانیمدت و کاهش نیاز به مصرف مکرر اشاره کرد. این دارو برای بیمارانی که به دنبال کاهش مصرف روزانه دارو هستند، گزینه مناسبی است. با این حال، معایب پیروکسیکام شامل خطرات بالای عوارض گوارشی و افزایش احتمال بروز زخم معده و خونریزی است. همچنین، این دارو ممکن است باعث افزایش خطر بروز مشکلات قلبی-عروقی شود.
شیاف ملوکسیکام برای کاهش التهاب و درد در کمر
ملوکسیکام یک داروی ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAID) از خانواده اکسیکام است که دارای خواص ضد التهابی، ضد درد و تب بر است. ملوکسیکام برای درمان دردهای طولانیمدت و مزمن استفاده میشود. این دارو با مهار انتخابیتر آنزیم COX-2، باعث کاهش التهاب و درد میشود و نسبت به برخی NSAIDهای دیگر، عوارض گوارشی کمتری دارد. ملوکسیکام به دلیل نیاز کمتر به مصرف روزانه، برای بیماران مبتلا به دردهای مزمن مناسب است.
مزایای ملوکسیکام شامل اثربخشی طولانیمدت و عوارض گوارشی کمتر نسبت به NSAIDهای قدیمیتر است. این ویژگیها ملوکسیکام را به گزینهای مناسب برای بیماران مبتلا به دردهای مزمن تبدیل کرده است. با این حال، معایب آن شامل احتمال بروز عوارض جانبی قلبی-عروقی و مشکلات کلیوی هستند. استفاده از ملوکسیکام نیز باید تحت نظر پزشک باشد تا خطرات احتمالی کنترل شود.
شیاف استامینوفن: مسکنی خفیف برای تسکین درد در ناحیه کمر
در ایران، شیاف استامینوفن با نامهای تجاری مختلفی از جمله استامینوفن رکتال، استامینوفن پروکتان، استامینوفن استامین، استامینوفن استامینوپروفن و استامینوفن استامینوپروفن به فروش میرسد. استامینوفن یک مسکن غیراستروئیدی است که بیشتر برای دردهای ملایم تا متوسط استفاده میشود. بلعیدن دارو برای برخی افراد، به ویژه کودکان و سالمندان، میتواند دشوار یا ناخوشایند باشد. شیاف مسکن کمر درد استامینوفن این مشکل را حل میکند، زیرا نیازی به بلعیدن دارو نیست و به راحتی از طریق رکتوم قابل استفاده هستند. این دارو با مسدود کردن سیگنالهای درد در سیستم عصبی مرکزی، به تسکین درد کمک میکند و عوارض گوارشی کمتری نسبت به NSAIDها دارد. استامینوفن معمولاً برای بیماران با مشکلات گوارشی یا افرادی که نیاز به تسکین درد بدون اثرات ضد التهابی دارند، تجویز میشود.
شیاف استامینوفن در دوزهای مختلف 125 میلیگرم، 250 میلیگرم، 325 میلیگرم، 500 میلیگرم و 650 میلیگرم موجود است. انتخاب دوز مناسب شیاف استامینوفن برای کمردرد به سن، وزن و شدت درد شما بستگی دارد.
مزایای استامینوفن شامل عوارض گوارشی کم و ایمنی نسبی آن در دوزهای معمولی است. این دارو برای دردهای ملایم تا متوسط کمر بسیار مفید محسوب میشود. با این حال، معایب آن شامل عدم تأثیر ضد التهابی و خطر بروز مسمومیت کبدی در دوزهای بالا است. بنابراین، مصرف استامینوفن باید با دقت و تحت نظر پزشک انجام شود.
شیاف مورفین: تسکسن بخش فوری و قوی انواع درد، ازجمله کمر درد
مورفین یک اپیوئید قوی است که به طور موضعی از طریق رکتوم برای تسکین درد شدید ناشی از شرایط مختلف مانند سرطان، دردهای بعد از عمل جراحی، دردهای عصبی و دردهای مزمن مورد استفاده قرار میگیرد. این دارو با اتصال به گیرندههای اپیوئیدی در سیستم عصبی مرکزی، درد را تسکین میدهد. مورفین معمولاً در مواردی که سایر مسکنها ناکارآمد هستند، تجویز میشود و باید تحت نظر دقیق پزشک مصرف شود.
مزایای مورفین شامل اثرات قوی و سریع در تسکین دردهای شدید و غیرقابل تحمل است. شیاف مسکن کمر درد مورفین میتواند در عرض 15 تا 30 دقیقه اثر خود را شروع کند و تا 4 تا 6 ساعت اثر خود را حفظ کند. این دارو میتواند بهبود قابل توجهی در کیفیت زندگی بیماران با دردهای شدید ایجاد کند. از معایب مورفین میتوان به خطر بالای اعتیاد، عوارض جانبی مانند تهوع، استفراغ، یبوست و مشکلات تنفسی اشاره کرد. مصرف مورفین نیازمند نظارت دقیق پزشکی است تا از بروز عوارض جانبی و مشکلات احتمالی جلوگیری شود .
برای کمر درد کدام شیاف بهتر است؟
هر کدام از انواع شیاف برای کمر درد دارای ویژگیهای منحصر به فردی هستند که آنها را برای شرایط خاص مناسب میسازند. برای مثال، دیکلوفناک به دلیل تسکین سریع درد و کاهش التهاب، برای دردهای حاد و مزمن بسیار مناسب است، در حالی که ملوکسیکام به دلیل عوارض گوارشی کمتر و اثر طولانیمدت، برای دردهای طولانیمدت و مزمن ترجیح داده میشود. بنابراین، انتخاب بهترین شیاف برای کمر درد بستگی به شدت درد، مدت زمان درد و وضعیت پزشکی خاص بیمار دارد و باید تحت نظر پزشک انجام شود. اما درکل، برای بررسی راحتتر هرکدام از این داروها در زیر یک جدول مقایسهای تهیه کردهایم. جدول مقایسه انواع شیافها به ما این امکان را میدهد که به طور جامع و دقیق، ویژگیها، مزایا و معایب هر نوع شیاف را بررسی کنیم.
نوع شیاف | دوز | اثرات | مزایا | معایب |
دیکلوفناک | 50-100 میلیگرم هر 6-8 ساعت | ضد التهابی، ضد درد | تسکین سریع درد، کاهش التهاب | عوارض گوارشی، حساسیتهای پوستی |
ایندومتاسین | 25-50 میلیگرم هر 6-8 ساعت | ضد التهابی قوی، ضد درد | اثربخشی قوی، تسکین دردهای شدید | عوارض گوارشی، سردرد، گیجی |
ناپروکسن | 220-550 میلیگرم هر 12 ساعت | ضد التهابی، ضد درد | اثر طولانیمدت، کاهش نیاز به مصرف مکرر | عوارض گوارشی، مشکلات کلیوی و قلبی |
پیروکسیکام | 20 میلیگرم هر 24 ساعت | ضد التهابی، ضد درد | اثر طولانیمدت، مناسب برای دردهای مزمن | عوارض گوارشی، خطرات قلبی-عروقی |
ملوکسیکام | 10-15 میلیگرم هر 12 ساعت | ضد التهابی، ضد درد | عوارض گوارشی کمتر، اثر طولانیمدت | خطرات قلبی-عروقی، مشکلات کلیوی |
استامینوفن | 325-650 میلیگرم هر 4-6 ساعت | ضد درد | عوارض گوارشی کم، ایمنی نسبی در دوزهای معمولی | عدم تأثیر ضد التهابی، مسمومیت کبدی در دوز بالا |
مورفین | 5-10 میلیگرم هر 4-6 ساعت | ضد درد قوی | تسکین سریع و قوی دردهای شدید | خطر اعتیاد، تهوع، استفراغ، مشکلات تنفسی |
توجه: استفاده از شیافها به عنوان یک روش درمانی برای کمر درد، باید تحت نظر پزشک و با توجه به شرایط پزشکی فرد انجام شود. مشاوره با پزشک در انتخاب مناسبترین شیاف و دوز مصرفی اهمیت زیادی دارد.
نحوه استفاده از شیاف برای کمر درد
استفاده صحیح از شیافها برای به حداکثر رساندن اثربخشی آنها ضروری است. در اینجا مراحل استفاده از شیاف برای کمر درد آمده است:
- دستهای خود را به طور کامل با آب و صابون بشویید. این کار برای جلوگیری از انتقال میکروبها به مقعد و عفونت ضروری است.
- بستهبندی شیاف را باز کنید و یک شیاف را بیرون بیاورید. اگر شیاف سفت است، آن را برای چند ثانیه در دست خود نگه دارید تا گرم و نرم شود.
- اگر از ژل روان کننده استفاده میکنید، مقدار کمی از آن را روی نوک انگشت خود یا روی شیاف بمالید. این کار میتواند به شما در راحتتر کردن ورود شیاف به مقعد کمک کند.
- به پهلو دراز بکشید و زانوهای خود را به سمت سینه خود خم کنید. این وضعیت به شل شدن عضلات مقعد و راحتتر شدن ورود شیاف کمک میکند.
- با انگشت اشاره خود، مقعد را کمی باز کنید.
- شیاف را به آرامی و با فشار ملایم تا انتها داخل مقعد وارد کنید. از فرو بردن شیاف عمیقتر از حد لازم خودداری کنید.
- چند دقیقه صبر کنید تا شیاف ذوب شود.
- دستهای خود را به طور کامل با آب و صابون بشویید.
در صورت بروز هر گونه عوارض جانبی مانند تحریک مقعد، درد شدید، یا علائم حساسیت، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.
نکات مهم:
- از زور زدن برای ورود شیاف به مقعد خودداری کنید. اگر شیاف به راحتی وارد نمیشود، با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید.
- اگر شیاف به طور کامل ذوب نشد، نگران نباشید. باقیمانده شیاف به تدریج دفع خواهد شد.
- بعد از استفاده از شیاف، به مدت 15 تا 30 دقیقه به پهلو دراز بکشید تا از نشت شیاف جلوگیری کنید.
- شیاف را در دمای اتاق نگهداری کنید و از قرار دادن آن در معرض نور مستقیم خورشید یا گرمای زیاد خودداری کنید.
با رعایت این مراحل و نکات میتوانید اثر بخشی داروی خود را به حداکثر مقدار خود برسانید.
بیشتر بخوانید: خرید کمربند پلاتینر
مصرف همزمان شیاف کمر درد با سایر مسکن ها
در مواردی ممکن است درد بیمار به حدی باشد که بیمار نیاز داشته باشد از سایر اشکال دارویی همزمان با شیاف کمر درد استفاده کند. اما سوال اینجاست که آیا این موضوع ممکن است؟ در پاسخ باید گفت که در مورد استفاده همزمان شیاف با سایر مسکن ها وجود دارد اما به شرطیکه داروها از یک خانواده نباشند. به عنوان مثال، استفاده همزمان دیکلوفناک با استامینوفن و یا کدئین وجود دارد. اما نمی توان شیاف دیکلوفناک را با سایر داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مثل ایبوپروفن و یا ناپروکسن استفاده کرد.
سوالات متداول در مورد شیاف کمر درد
1.شیاف کمر درد چیست؟
شیاف کمر درد نوعی داروی مسکن است که به صورت مستقیم به داخل مقعد وارد میشود. این شیافها حاوی داروهایی مانند استامینوفن، دیکلوفناک یا ناپروکسن هستند که میتوانند به تسکین درد و التهاب ناشی از کمر درد کمک کنند.
2.انواع مختلف شیافهای کمر درد کدامند؟
رایجترین انواع شیاف کمر درد شامل شیاف استامینوفن (برای تسکین دردهای خفیف تا متوسط)، شیاف دیکلوفناک (برای تسکین دردهای التهابی مانند آرتریت) و شیاف ناپروکسن (برای تسکین دردهای متوسط تا شدید) مناسب است.
3.چه مدت طول میکشد تا شیاف اثر کند؟
معمولاً شیافهای کمر درد در عرض 15 تا 30 دقیقه شروع به اثر میکنند و تا 4 تا 6 ساعت اثر آنها باقی میماند.
4.چند بار در روز میتوان از شیاف کمر درد استفاده کرد؟
تعداد دفعات استفاده از شیاف کمر درد به نوع شیاف، دوز و شدت درد شما بستگی دارد. به طور کلی، نباید بیش از 4 بار در روز از شیاف کمر درد استفاده کنید.
5.آیا استفاده از شیاف کمر درد عوارضی دارد؟
شایعترین عوارض جانبی شیافهای کمر درد شامل تهوع، استفراغ، اسهال، یبوست، سرگیجه و خوابآلودگی است. عوارض جانبی جدیتر مانند خونریزی معده، مشکلات تنفسی و تشنج نیز ممکن است رخ دهد.
منابع:
https://www.medicines.org.uk/emc/files/pil.1044.pdf
https://www.webmd.com/drugs/2/drug-56185/adult-suppositories-rectal/details
https://www.nhs.uk/medicines/diclofenac/
https://www.mayoclinic.org/drugs-supplements/indomethacin-rectal-route/proper-use/drg-20069803?p=1
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/2957801/