بورسیت زانو التهاب بورس زانو است که در نزدیکی مفصل زانو وجود دارند و به شکل کیسه کوچک حاوی مایع است. بورس زانو همانند بالشتکی عمل میکند که اصطکاک استخوانها و تاندونهای اطراف مفاصل را کاهش میدهد. زمانیکه بورس زانو دچار التهاب شود مایع سینوویال موجود افزایش پیدا میکند و هر چه قدر که میزان این مایع بیشتر شود درد و حساسیت نیز افزایش پیدا میکند. فشار مکرر بر زانوها منجر به بورسیت زانو میشود. از علائم بورسیت زانو می توان به تورم توده ای به اندازه یک لیمو در اطراف زانو اشاره کرد. بورسیت همچنین با درد، تورم و احساس گرما در ناحیه بورس زانو همراه است. بورسیت خطرناک نیست و روشهای درمانی متعددی برای درمان آن وجود دارد.
بورسیت زانو چیست؟
بورس (bursa) نام لاتین کیسه است. بورسها کیسههای کوچک پر از مایعی هستند که بین پوست و تاندون و استخوان قرار دارند. این فضاها در حالت نرمال بیشتر شبیه یک فضای مجازی است و دو لایه آن روی هم قرار میگیرد (شبیه بادکنکی که خالی از هوا باشد.) تعداد ۱۶۰ بورس در بدن انسان وجود دارد که در قسمتهای متحرک بدن مانند آرنج، شانه، لگن، زانو و اطراف آشیل تاندون آشیل باعث کاهش اصطکاک بین بافتها و استخوان مانند بالشتک عمل میکنند. زمانی که این بورسهای کیسهای ملتهب شوند، عارضه بورسیت زانو (Knee Bursitis) ایجاد میگردد. این مشکل با ایجاد درد همراه است و باعث میشود که توانایی حرکت زانو محدود شود. بورسیت زانو یکی از رایج ترین علت درد پا از زانو به پایین است.
انواع بورسیت زانو
مفصل زانو توسط سه بورس بزرگ احاطه شده است. احتمال میرود Knee Bursitis در هر کدام از این بخشهای زانو رخ دهد. شناخت مشکلات این ناحیه به مراقبت بهتر از زانوها کمک شایانی میکند.
بورسیت پریپاتلار، بورسیت کشکک زانو
درقسمت بالای زانو، روی استخوان کاسه زانو( کشکک)، بورس جلوی زانو قرار دارد. این بورس میتواند در اثر ضربه مستقیم به جلوی زانو ملتهب شود. این امر معمولا هنگام حفظ وضعیت زانو به مدت طولانی اتفاق میافتد و در نتیجه باعث تحریک ناحیه پریپاتلا میشود. بر اساس سوابق شغلی مرتبط با بیمار، از آن به عنوان زانوی خدمتکار یا زانوی لایه بردار فرش یاد میشود.
بورسیت زانو اینفراپاتلا، بورسیت زیر زانو
کشیدگی تاندون بزرگ زیر کاسه زانو هم میتواند باعث التهاب مفصل و هم بورسیت اینفراپاتلا شود. این بورس دقیقا در زیر کشکک زانو و زیر تاندون بزرگی قرار داردکه عضلات جلوی ران و پشت زانو را به استخوان برجسته جلوی ساق پا متصل میکند. این بورس بورس اینفراپاتلا است و در صورت ملتهب شدن، بورسیت اینفراپاتلا نامیده میشود. این عارضه معمولا با التهاب تاندون مجاور در نتیجه آسیب دیدگی در پریدون رخ میدهد که به زانوی جهندگان معروف است.
بورسیت پسآنسرین، استخوان زانو و مفصل
التهاب بورس در قسمت داخلی زانو( ناحیه آنسرین) باعث بورسیت پس آنسرین میشود. معمولا به دلیل استفاده بیش از اندازه از زانو ایجاد میشود. این بورس زانو در قسمت داخلی زانو قرار دارد و بورس آنزیرین یا آنسرین نامیده میشود. معمولا این بورس در زنان میانسال و افراد چاق ملتهب میشود و بورسیت آنسرین شناخته میشود. این بیماران هنگام بالا رفتن یا پایین آمدن از پلهها در زانوی داخلی خود احساس درد دارند زیرا بر اثر تحلیل رفتن بورسها استخوانها به هم ساییده میشوند.
علت بورست زانو
بورسیت زانو در صورت پر شدن بورس از خون در اثر آسیب دیدگی و استفاده بیش از حد، مانند مسابقات ورزشی رخ میدهد. بروز Knee Bursitis دلایل مختلفی دارد که برخی از اصلیترین علل عبارتند از:
- زانوی ورزشکاران: ورزشهایی که در آنها ضربه مستقیم و زمین خوردنهای مکرر وجود دارد مانند کشتی، فوتبال و والیبال احتمال ابتلا به بورسیت زانو را افزایش میدهند. در مورد سایر عوامل ایجاد زانو درد بعد از ورزش این مطلب را بخوانید.
- آسیب به زانو در اثر تصادف یا افتادن: آسیب به مفصل زانو، مانند ضربه مستقیم یا خارج شدن مفصل، منجر به بروز بورسیت زانو میشود.
- زانو زدن مکرر؛ علت از بین رفتن بورسهای زانو: بیشتر Knee Bursitis به دلیل فشار و تحریک ناشی از زانو زدن مکرر ایجاد میشود. زانو زدن عمر بورسها را کوتاه میکند، کارآیی سابق را نخواهند داست و بورسیت و زانو درد بروز میکند.
- بیماری روماتولوژیک: بعضی از بیماریهای روماتولوژیک مانند آرتریت روماتوئید، پسوریازیس مفصلی و آرتروز میتوانند منجر به بورسیت زانو شوند.
- عوامل محیطی و ژنتیکی: عوامل دیگری مانند افزایش سن، بیماری پزشکی مزمن، عوامل ژنتیکی، استفاده نادرست از مفاصل و عفونت بورسها که به استخوان و مفاصل سرایت میکند، میتوانند در بروز بورسیت نقش داشته باشند. مهم است که برای تشخیص دقیق علت بورسیت خود، به پزشک مراجعه کنید تا بتوانند تشخیص صحیح را بر اساس علائم، تاریخچه پزشکی و آزمایشهای مورد نیاز برای شما قرار دهند.
بیشتر بخوانید: قیمت زانوبند زاپیامکس، زانوبند مناسب جهت رفع درد بورسیت زانو
علائم بورسیت زانو چگونه بروز میکند؟
نشانههای بورسیت زانو با توجه به علت بروز آن و بورس درگیر متفاوت است. به طور کلی، Knee Bursitis منجر به التهاب و فشار، گرما و حساسیت در ناحیه زانو میشود. اغلب هنگام زانو زدن درد احساس میشود، شدت درد، متغیر است و از درد خفیف تا شدید و حاد تغییر میکند. در برخی موارد صداهای مفصلی نیز بر اثر خراشیدگی شنیده میشود. بورسیت یک عفونت نیست، و بیشتر زمینه التهابی دارد اما خود بورس ممکن است عفونی شود. علائم معمولا به تدریج شروع میشوند و با گذشت زمان تشدید میشوند.
آیا تشخیص بورسیت آسان است؟
بورسیت زانو هنگامی که فشار داده میشود، توده در جلوی زانو شبیه یک بادکنک آب است. همچنین ممکن است زانو حساس، سفت و دردناک باشد. جالب است بدانید که بورسیت همیشه دردناک نیست. پزشک برای تشخیص بدون هیچ نوع آزمایشی و فقط با معاینه بالینی تشخیص Knee Bursitis ، متوجه شود. یک معاینه فیزیکی و یک سابقه پزشکی برای تشخیص دقیق کافی است. با این حال، پزشک ارتوپد ممکن است، آزمایشهایی مانند ام ار ای، رادیو گرافی با اشعه ایکس را برای رد سایر شرایط یا آسیبها تجویز کند. اگر شواهدی وجود داشته باشد که ممکن است بورسای زانوعفونی شده باشد، دکتر متخصص آزمایش به روش آسپیراسیون را تجویز میکند.
درمان بورسیت زانو، درمان خانگی و راههای درمان در طب سنتی
گزینههای رفع بورسیت با توجه به وجود و یا عدم وجود عفونت در نظر گرفته میشود. بورسیت غیر عفونی با استراحت در منزل، استفاده از کمپرس یخ و یا مصرف داروهای مسکن و ضد التهابی درمان میشود. در صورتی که استفاده از کمپرس و یا داروهای ضد التهابی، موثر واقع نشوند، نیاز به آسپیراسیون مایع بورسا و یا تزریق کورتون خواهد بود. اما اگر عفونت علت Knee Bursitis باشد، برای درمان آن به آنتی بیوتیک نیاز است. بورسیت را میتوان به روشهای ذیل درمان کرد:
روش rice را امتحان کنید
- استراحت: برای چند روز استراحت کنید. فعالیتی که به نظر میرسد علائم شما را بدتر میکند، انجام ندهید. شما همچنان میتوانید ورزشهای کم شدت یا ملایم مانند پیادهروی سبک یا دوچرخه سواری ثابت انجام دهید.
- استفاده از یخ: حدود ۳ تا ۵ بار در روز یک کیسه یخ به مدت ۲۰ دقیقه روی زانوی خود قرار دهید.
- بالا نگه داشتن زانو: زانوی خود را در حالی که روی کاناپه استراحت میکنید، بالا نگه دارید. این حرکت تورم را کاهش دهد. هنگام خواب، سعی کنید با زانوی ملتهب به پهلو دراز نکشید. این کار میتواند فشار روی مفصل دردناک را کاهش دهد. همچنین اگر به پهلو میخوابید، میتوانید یک بالش بین زانوهای خود قرار دهید.
- بستن زانو: پوشیدن زانوبند طبی کمک می کند ناحیه زانو گرم شود. زانوبند همچنین با ایجاد فشار بر زانو سبب کاهش درد و ثبات زانو می شود.
درمان بورسیت زانو در طب سنتی
روغن کرچک مانند سایر داروهای خانگی طب سنتی در درمان التهاب بورسیت، به دلیل داشتن ماده ضد التهاب، تسکین دهنده عالی است.روغن کرچک را گرم کنید تا جذب پوست شود. سپس روی ناحیه آسیب دیده بمالید و چند دقیقه آن را به آرامی ماساژ دهید. موضع را با پارچه پنبه ای یا گاز بپوشانید. همچنین نوشیدن جوشانده پوست بید نیز به عنوان مسکن مناسب درمان بورسیت زانو در طب سنتی پیشنهاد میشود.
مصرف داروهای ضد التهابی؛ درمان بورسیت زانو با دارو
داروهای ضد التهابی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن به کاهش درد و التهاب کمک میکنند. این داروها به صورت بدون نسخه قابل دریافت هستند اما بهتر است قبل از تهیه و مصرف با پزشک مشورت کنید. زیرا گاهی مصرف نادرست داروها باعث آسیب بیشتر به بدن میشوند.
فیزیوتراپی؛ درمان تقویت عضلات زانو بعد از بورسیت زانو
فیزیوتراپی، از جمله اقدامات درمانی است که به بهبود انعطاف پذیری و تقویت قوای عضلانی مفصل زانو کمک میکند. از دیگر مزایای فیزیوتراپی میتوان به تسکین درد و کاهش احتمال بازگشت مجدد این اختلال اشاره کرد. فیزیوتراپی زانو یک روش ایده آل برای درمان بورسیت زانو است زیرا منجر به افزایش دامنه حرکت زانو می شود. فیزیوتراپی همچنین منجر به کاهش درد و افزایش قدرت عضلات اطراف بورس می شود. به این ترتیب فشار وارد شده بر بورس ها بتدریج کاهش یافته و احتمال عود بیماری بشدت کاهش می یابد.
روش آسپیراسیون؛ درمان دو منظوره بورسیت
یک تیر و دو نشان، روشی که هم برای آزمایش و نمونه گیری از مایع Knee Bursitis کاربرد دارد، هم برای کاهش مایعات اضافی و درمان التهاب مایع داخل بورس آسیب دیده استفاده میشود. در نهایت عمل بورسیت زانو درمان نهایی محسوب میشود. این عمل بنا به تشخییص پزشک تجویز میشود.
ورزش برای درمان بورسیت زانو
تمرینات ورزشی برای التهاب Knee Bursitis با هدف کاهش التهاب و افزایش دامنه حرکتی زانو انجام میشود. بنابراین باید با کمترین فشار و با کنترل کامل انجام شود. میتوانید از تمرینات ورزش زانو درد خاص استفاده کنید. تمرینات ساده تر که فشاری به زانو وارد نمیکند و نیازی به خم و راست کردن زانو ندارند. ولی تمرینات مشکل تر را میتوانید بعد از بهبود نسبی و کاهش درد انجام دهید.
درمان بورسیت پس آنسرین زانو
مهمترین اقدامات درمانی برای بورسیت پس آنسرین عبارتند از :
- قطع فعالیت های ورزشی و استراحت
- سرد کردن موضع درد روزی ۴-۳ بار و هر بار ۲۰ دقیقه با کیسه حاوی خرده یخ
- استفاده از داروهای ضد التهاب مثل بروفن و ناپروکسن
- گاهی پزشک معالج اقدام به تزریق کورتیکوستروئید در محل بورس برای کاهش التهاب میکند.
تزریق کورتیکواستروئید (کورتون)؛ دارو برای درمان بورسیت زانو
اگر بورسیت مداوم باشد و به درمانهای اولیه پاسخ ندهد، پزشک ممکن است برای کاهش التهاب، یک داروی کورتیکواستروئید را به بورس آسیبدیده تزریق کند. التهاب معمولاً به سرعت فروکش میکند. تزریق استروئید مانند تریامسینولون منجر به کاهش درد و التهاب می شود. داروی تزریق شده معمولا با داروهای بی حس کننده ترکیب می شود و تا زمانیکه استروئید شروع به اثربخشی کند منجر به تسکین درد می شود.
آیا بورسیت درمان قطعی دارد؟
بورسیت بیماری التهابی است که در صورت درگیر کردن پا باعث زانو درد میشود. خوشبختانه این بیماری درمان پذیر است و با استراحت و مراقبت از مفصل آسیب دیده میتوان بیماری را درمان کرد. بهبود بورسیت زانو دو یا سه هفته طول میکشد، بورسیت زانویی که بهبود نمییابد، اغلب بهتر میشود و مجددا عود میکند، التهاب مزمن بورس کشکک زانو نامیده میشود. در صورت عدم درمان، التهاب مزمن بورس کشکک زانو میتواند ماهها یا حتی سالها طول بکشد.
سوالات متداول در زمینه بورسیت زانو
1.ورزش برای درمان بورسیت زانو چه تاثیری دارد؟
مطمئنا ورزش بر هر دردی دواست، اما در بعضی بیماریها مانند بورسیت باید احتیاط شود و از مربی حرفهای کمک گرفته شود.
2.آیا پیاده روی برای بورسیت زانو مفید است؟
پیاده روی سبک یا تمرینات ملایم و ثابت برای درمان التهابات ناشی از Knee Bursitis نیز موثر است.
3.شایعترین علائم بورسیت زانو چیست؟
ورم واضح مفصل، قرمزی و حساسیت محل بورسیت