کاسه یا کشکک زانو به استخوان کوچک و مسطحی گفته میشود که در قسمت بالای زانو یعنی محلی که استخوان‌های ران و ساق پا به هم متصل می‌شوند (همانند یک سپر) قرار دارد. استخوان کشکک، عضلات ران را به استخوان درشت نی متصل می‌کند. استخوان کشکک ممکن است به دلایل مختلف دچار آسیب و شکستگی شود. شکستگی کشکک به صورت عرضی، افقی و خرد شدن تقسیم بندی می شود. در موارد خفیف درمانهای بدون جراحی که شامل ثابت کردن ناحیه زانو از طریق آتل و یا گچ کردن است و شکستگی های شدید برای بازیابی عملکرد زانو پس از آسیب دیدگی نیاز به جراحی دارند و برای کسب نتیجه موفقیت آمیزتر بهتر است جراحی در سریعترین زمان ممکن انجام شود. اگر شکستگی کشکک درمان نشود ممکن است استخوان جوش نخورد و یا به درستی جوش نخورد که درنهایت منجر به بروز مشکلات متعدد در آینده می شود.
شکستگی کشکک چیست؟
شکستگی کشکک در واقع نوعی شکستگی در محل کاسه زانو است که در آن استخوان کوچک و صافی که مفصل زانو شما را مانند یک سپر پوشانده و از آن محافظت می‌کند؛ دچار شکستگی میشود. شکستگی کشکک عارضه شایعی نیست و تنها 1٪ از کل آمار شکستگی‌ها را در بر می‌گیرد. ایجاد این نوع از شکستگی‌ها در مردان دو برابر بیشتر از زنان اتفاق می‌افتد؛ زیرا آسیب‌هایی مانند: افتادن روی زانو و ضربه به زانو در حین وزنه برداری در مردان بیشتر از زنان دیده میشود.
توجه داشته باشید! شکستگی کشکک یک آسیب بسیار جدی است و می‌تواند روی توانایی‌هایی مثل: خم شدن و صاف کردن زانو تأثیر بگذارد. برخی از انواع شکستگی‌های کشکک جزئی هستند و برخی دیگر متاسفانه باعث خرد شدن کامل استخوان کشکک به قطعات زیاد میشود.
در بیشتر موارد شکستگی کشکک در اثر برخورد مستقیم و محکم زانو به داشپورت اتومبیل ایجاد میشود. بسته به شدت نیروی وارد شده، ممکن است شکستگی به صورت یک ترک جزئی و یا شکستگی جدی دیده شود. عضله تاندون چهارسر ران که به استخوان کشکک متصل شده به شما اجازه می‌دهد که زانوی خود را خم و راست کنید. بنابراین شکستگی این استخوان ممکن است باعث ناتوانی کامل فرد برای راه رفتن و خم کردن زانو شود.
استخوان کشکک با یک لایه غضروفی ضخیم پوشیده شده است. این لایه در واقع همانند یک بالشت از مفصل زانو شما در برابر آسیب‌ها و ضربات محافظت می‌کند. متاسفانه غضروف نیز ممکن است همراه با شکستگی استخوان کشکک آسیب دیده و منجر به بروز عارضه آرتریت گردد.
بیشتر بخوانید: انواع زانو درد
درخواست مشاوره رایگان
آناتومی کشکک زانو
کشکک استخوان کوچکی است که در قسمت جلوی مفصل زانو قرار دارد. مفصل زانو نیز محلی است که استخوان ران و ساق پا (درشت نی) به هم متصل می‌شوند. کشکک و لایه غضروفی روی آن از زانو محافظت کرده و راه رفتن را ممکن می‌سازند. انتهای استخوان ران و قسمت زیرین کشکک با ماده‌ای به نام لایه مفصلی پوشیده شده است. این لایه باعث میشود که استخوان و عضلات زانو به آسانی روی یکدیگر سر بخورد.
آشنایی با انواع مختلف شکستگی کشکک
در قسمت قبلی مقاله تا حدودی متوجه شدید که شکستگی استخوان کشکک زانو شدت‌های متفاوتی دارد. درمان این آسیب به منشا و شدت صدمه بستگی دارد. به همین دلیل بررسی و تشخیص دقیق میزان آسیب دیدگی در آزمایش‌های تصویر برداری بسیار اهمیت دارد. برای اینکه با نتایج و معانی شدت آسیب دیدگی در این آزمایش‌ها بیشتر آشنا شوید، به ادامه مقاله توجه فرمایید.
- شکستگی پایدار کشکک: در شکستگی پایدار، که به آن شکستگی “بدون جابجایی” نیز گفته میشود، قطعات شکسته شده استخوان زانوی شما در محل خود یعنی کاسه زانو بدون جا به جایی باقی می‌مانند. بنابراین همچنان به یکدیگر متصل هستند و یا اینکه (در حین حرکت) نهایتا یک یا دو میلی متر از هم فاصله دارند. این نوع شکستگی معمولاً بدون انجام جراحی به مرور زمان بهبود پیدا می‌کند. چنانچه پزشک شما تشخیص دهد که نیاز به انجام جراحی ندارید، باید برای ترمیم سریع‌تر این استخوان از زانوبندهای لولایی و یا روش گچ گرفتن جهت بی حرکت نگه داشتن زانو استفاده کنید. استفاده از این روش‌ها به شما اجازه می‌دهد که راحت‌تر وزن بدن خود را روی زانوها تحمل کنید.
- شکستگی و جا به جایی استخوان کشکک: در این نوع شکستگی قطعات شکسته استخوان شما از موقعیت صحیح خود جابجا شده و در حین حرکت درکنار یکدیگر می‌لغزند. در این وضعیت باید از طریق انجام جراحی قطعات جا به جا شده مجددا در کنار یکدیگر قرار گیرند.
- شکستگی عرضی کشکک: شکستگی عرضی به نوعی از شکستگی می‌گویند که در آن استخوان کشکک شما به دو قسمت تقسیم میشود. این عارضه اغلب از طریق انجام جراحی درمان می‌گردد. برای رفع این آسیب می‌توان از تکنیک‌های مختلف جراحی استفاده نمود. جراح شما پس از بررسی وضعیت‌تان تصمیم خواهد گرفت که کدام روش برای شما موثرتر است.
- خرد شدن استخوان کشکک: در این نوع شکستگی استخوان کشکک زانوهای شما کاملا خرد شده و به سه یا چند تکه تقسیم میشود. درمان خرد شدگی استخوان کشکک با چالش‌های زیادی همراه است؛ زیرا در بسیاری از موارد قطعات استخوان شما آنقدر کوچک هستند که اتصال مجدد آنها در حین جراحی ممکن نبوده و باید کاملا از بدن خارج شده و با قطعات مصنوعی استخوان جایگزین شوند.
- شکستگی باز کشکک: در شکستگی باز علاوه بر خرد شدگی استخوان کشکک، پوست روی استخوان شما نیز دچار آسیب شدید میشود. متاسفانه در این وضعیت تکه‌های استخوان به داخل پوست فرو رفته و حتی در مواردی از سطح پوست به سمت بیرون خارج میشود. شکستگی باز نیاز به درمان سریع با آنتی بیوتیک و جراحی برای ترمیم استخوان کشکک دارد. بیماران دارای شکستگی‌های باز اغلب دچار عفونت شدید می‌شوند. بنابراین بسیار اهمیت دارد که به دنبال درمان فوری پزشکی باشید. در شکستگی باز نیز جراح شما تصمیم خواهد گرفت که کدام روش جراحی برای شما موثرتر خواهد بود.
علت شکستگی کشکک زانو
استخوان کشکک زانو به علل مختلفی دچار شکستگی و آسیب‌های مختلف دیگر میشود. متداول‌ترین علت آسیب به استخوان کشکک، از دست دادن ناگهانی تعادل و افتادن روی زانو است. اگر قسمت جلوی زانوی شما مثلا در حین تصادف جاده‌ای ضربه ببینید، به دلیل انقباض سریع و شدید عضلات ران ممکن است استخوان کشکک دچار شکستگی شود. اگر هنوز برایتان سوال است که مهم‌ترین علل شکستگی کشکک زانو چیست؟ به ادامه مقاله توجه فرمایید.
- برخورد زانو با سطوح سفت: برخورد شدید استخوان زانو در حین پیاده روی، دویدن، یا شرکت در مسابقات ورزشی با سطوح سفت (مثلا دلیل زمین خوردن یا هل دادن) باعث شکستگی استخوان کشکک زانو میشود.
- تصادف کردن: در هنگام تصادف با خودرو، استخوان زانو به داشبورد و یا صندلی جلویی برخورد کرده و کشکک دچار آسیب شدید میشود.
- کاهش تعادل عضلات چهار سر ران: عضله چهار سر ران یا همسترینگ در حفظ تعادل بدن نقش دارد. ضعف این عضله باعث می‌شوند که در حین راه رفتن تاندون نیروی بسیار زیادی را به استخوان کشکک وارد کند. متاسفانه عدم تعادل ناشی از ضعف این عضله منجر به سقوط و شکستگی‌های مختلف مانند شکستگی استخوان کشکک زانو شود.
- انقباضات ناگهانی (کشش) عضله چهار سر ران: انقباضات ناگهانی عضله چهار سر ران باعث میشود عضله تاندون روی کاسه زانو کشیده شده و از طریق سایش غضروف محافظت کنند، ریسک شکستگی استخوان را افزایش بدهد.
بیشتر بخوانید: زانو درد بعد از ورزش
مهم‌ترین علائم و نشانه‌های شکستگی کشکک چیست؟
همانطور که حدس می‌زنید چنانچه استخوان کشکک زانو دچار شکستگی شود، درد و تورم زیادی را تجربه خواهید کرد. در این وضعیت اغلب قسمت جلویی زانوی شما کبود میشود. پس از شکستگی استخوان کشکک نمی‌توانید به راحتی وزن خود را روی پای آسیب دیده تحمل کنید. علاوه بر این در این آسیب، صاف کردن زانو تقریبا غیر ممکن است.
- درد شدید
- تورم
- کبودی زیاد
- قابل لمس بودن جا به جایی یا خرد شدن استخوان کشکک (در موارد شدید این آسیب از طریق پوست قابل تشخیص است).
- ناتوانی در خم و صاف کردن زانو
- ناتوانی در بالا بردن زانو آسیب دیده
- ناتوانی در راه رفتن
آیا پس از شکستگی زانو می‌توانید راه بروید؟
پس از شکستگی استخوان کشکک اغلب به دلیل درد شدید قادر به راه رفتن نخواهید بود. راه رفتن روی استخوان آسیب دیده باعث صدمه بیشتر میشود. به همین دلیل اگر پس از بررسی علائم حدس می‌زنید دچار این آسیب شده‌اید، تا زمان تشخیص دقیق، از راه رفتن روی زانوی آسیب دیده، خودداری فرمایید.
زمانی که شکستگی استخوان شما تشخیص داده شد و تحت درمان قرار گرفتید، می‌توانید به شرط استفاده از ایموبلایزر زانو یا زانوبند به آرامی روی زانوی آسیب دیده راه بروید. جراح ارتوپد به شما اطلاع خواهد داد که تا چه حد و با چه شرایطی می‌توانید زانوی خود را خم کنید. در ابتدا شما اجازه نخواهید داشت که زانوی‌تان را به سمت داخل را خم کنید؛ اما به مرور زمان و پس از ترمیم جزئی قادر به انجام این کار خواهید بود. مجددا تاکید میشود! در حین درمان فعالیت‌هایی مانند: راه رفتن، خم کردن و برخورد اشیا به زانوی آسیب دیده سبب تشدید صدمه و درد خواهد شد.
روشهای تشخیص شکستگی کشکک
اگر مشکوک به شکستگی استخوان کشکک زانو هستید، باید سریعا به مراکز درمانی مراجعه فرمایید. پزشک متخصص در ابتدا از طریق انجام معاینات فیزیکی و ایجاد فشار جزئی روی زانوها لبه‌های ناهموار استخوان شکسته شده را از طریق پوست احساس خواهد کرد. پس این بررسی برای تأیید نوع تشخیص، بیمار به اتاق عکسبرداری با اشعه ایکس فرستاده میشود.
علاوه بر این پزشک متخصص علائم همارتروز (خونریزی مفصل زانو به دلیل عارضه‌هایی مانند هموفیلی و آسیب‌دیدگی فیزیکی) را بررسی خواهید کرد. پس از شکستگی استخوان، در داخل مفصل زانو خون تجمع پیدا کرده و سبب تورم دردناک میشود. اگر دچار به همارتروز شدید، پزشک متخصص یک سوزن مخصوص (درن) را برای خارج کردن خون و تسکین تورم وارد می‌کند. شکستگی کشکک انواع مختلفی دارد. عکسبرداری با اشعه ایکس مشخص می‌کند که شما دچار کدام یک از انواع شکستگی شده‌اید.
موثرترین روشهای درمان شکستگی کشکک
شکستگی‌های پایدار یا جزئی استخوان کشکک اغلب خود به خود و بدون انجام جراحی بهبود می‌یابند. با این حال برای صاف نگه داشتن زانو و جلوگیری از حرکت استخوان آسیب دیده باید از گچ یا آتل استفاده کنید. در بسیاری از موارد استفاده از زانوبندهای طبی مانند زانوبند زاپیامکس به ترمیم ترک‌های کوچک استخوان کشکک کمک می‌کند. برای درمان این آسیب تنها لازم است فشار اضافه از روی زانوی شما برداشته شده و از طریق افزایش پایداری زانو روند استخوان سازی تسریع شود.
در شکستگی‌هایی که منجر به جا به جایی تکه‌های خرد شده زانو می‌شوند، معمولاً به جراحی نیاز دارید. شکستگی استخوان کشکک در این وضعیت خود به خود بهبود پیدا نمی‌کند؛ زیرا در حین حرکت، تاندون و عضلات ران سبب حرکت کردن قطعات استخوان آسیب دیده شده و از اتصال و بهبودی آن جلوگیری کنند. اگر شکستگی کشکک زانو از نوع بسیار شدید یا باز باشد، باید بیمار به سرعت جراحی شده و مصرف آنتی بیوتیک (به منظور جلوگیری از عفونت) را آغاز کند.
در طول جراحی باید سطوح خارج شده استخوان تمیز شوند تا خطر ایجاد عفونت در سطح پوست و داخل بدن کاهش پیدا کند. درمرحله بعد تکه‌های استخوان خرد شده با صفحات فلزی، پیچ و سیم‌های مخصوص پزشکی در یک راستا قرار گرفته و در محل خود ثابت می‌شوند. پس از انجام جراحی برای کمک به ترمیم و اتصال سریع دو تکه استخوان به یکدیگر از زانوبندهای مخصوص و نوارهای کششی استفاده می‌کنند.
زمانی که قطعات خرد شده استخوان به قدری کوچک باشند که امکان قرار دادن آنها در جای خود وجود نداشته باشد، استخوان‌ها باید خارج شده و با قطعات فلزی جایگزین شوند. پس از جایگزینی قطعات فلزی، این تکه‌ها مجدداً به تاندون کشکک متصل شده و کاسه زانو با استفاده از پیچ، صفحه و سیم بازسازی می‌گردند.
سوالات متداول در مقاله شکستگی کشکک زانو
1.بهترین درمانهای خانگی برای کاهش درد ناشی از شکستگی کشکک زانو چیست؟
موثرترین روشهای درمان خانگی برای کاهش درد ناشی از شکستگی کشکک زانو شامل: کمپرس گرم، مصرف مسکن (مانند: نوافن، ژلوفن، ملوکسیکام، کتورولاک و دیکلوفناک)، شنا کردن، فیزیوتراپی، استفاده از عصا و زانوبند است.
2.مدت زمان بهبودی پس از جراحی شکستگی استخوان کشکک زانو چیست؟
6 هفته
3.بعد از شکستگی استخوان کشکک زانو چگونه باید از زانوی خود مراقبت کنم؟
توصیه میشود پس از انجام عمل جراحی از خم شدن، بالا رفتن از پله، دویدن و نشستن روی زانو خودداری کرده و از زانوبندهای مخصوص استفاده کنید.
آیا کشکک زانوی شکسته شده ترمیم می شود؟
گاهی اوقات جراحی