شاید برایتان پیش آمده باشد که در هنگام تغییر وضعیت بدن صدایی از مفاصل خود شنیده باشید؛ این صدا در مفاصل شانه، گردن و دست مشاهده می‌شود. اما صدا دادن زانو به طور خاص خود می‌تواند نشانه یک بیماری باشد. البته پیش از آنکه خیلی دچار استرس شوید و خودتان را گم کنید بهتر است ادامه این مطلب را مطالعه کنید چون شاید علت صدا دادن زانو (کریپتوس) خیلی جدی نباشد و تنها نشانه خشکی مفاصل باشد که با ورزش رفع می‌شود.
تق تق زانو چیست؟
تق تق زانو یا همان صدا دادن زانو در حین انجام فعالیت‌های مختلف اختلالی است که بسیاری از افراد به آن دچار هستند. طوری که هنگام خم شدن یا صاف کردن زانوها، هنگام راه رفتـن یا بالا و پایین رفتـن از پله‌ها، صدای ضرباتی مثل تق تق را می‌شنوید. صدا دادن زانو اغلب ناشی از تجمع گاز و تشکیل حباب در نواحی اطراف مفاصل است. خم شدن زانو می‌تواند باعث ترکیدن این حباب‌ها و ایجاد صدای تق تق شود. این عارضه یکی از علل زانو درد محسوب می‌شود که می‌تواند نشانه یک بیماری جدی باشد.
اگرچه مشکل صدا دادن مفاصل که به آن کریپتوس نیز می‌گویند اغلب در زانوها دید‌ه می‌شود، اما سایر مفاصل مانند شانه، آرنج یا گردن نیز بعضا صدای تق تق می‌دهند. این عارضه اغلب بی‌ضرر است، اما کرپیتوس همراه با درد می‌تواند نشانه ساییدگی یا آسیب باشد.
بیشتر بخوانید: اغلب دردهای زانو به کمک روشهای خانگی مثل استفاده از زانوبند زاپیامکس درمان می‌شود. این زانو بند آلمانی بوده و دارای کد رجیستری است. برای خرید زانوبند زاپیامکس کلیک کنید.
علت صدا دادن زانو هنگام راه رفتـن چیست؟
در حالیکه علت تق تق زانو در هنگام راه رفتـن، معمولا جدی و خطرناک نیست، اما برخی از اشکال صدا دادن زانو نشان‌دهنده یک مشکل جدی هستند. مادامی که تق تق زانو با درد و ناراحتی وخیمی همراه باشد، پزشکان دلایل آن را یکی از موارد زیر معرفی می‌کنند:
- آرتروز
- جراحت
- استئوآرتریت
- عمل جراحی
- پارگی غضروف
- کشیدگی رباط‌ها
- ناپایداری کشکک فمورال
- سندرم درد پاتلوفمورال (PFS)
در ادامه، به برخی از علل بروز مشکل تق تق زانو می‌پردازیم:
بیشتر بخوانید: در این مطلب با علت درد پا از زانو به پایین آشنا شوید.
مشکل کشکک زانو؛ علت تق تق زانو
مشکل صدا دادن زانو در بدن هر کس، کمی متفاوت است. بافت‌ها و اجزای مختلفی که زانو را تشکیل می‌دهند، از بدو تولد یا به دلیل کهولت سن، آسیب یا وقایع مختلف، دچار مشکل می‌شوند. به عنوان مثال، ممکن است زانوهای شما بیشتر از زانوهای فرد دیگری خم شوند، یا کاسه زانوهای شما آزادانه ترحرکت کنند. اهمیت تفاوت‌های کوچک می‌توانند کشکک زانو را دچار مشکل کرده و باعث صدا دادن زانو شوند.
ضربه و آسیب زانو؛ یکی دیگر از علت تق تق زانو در پارگی منیسک
کرپیتوس می‌تواند در نتیجه یک ضربه، اتفاق بیافتد. افتادن روی زانو می‌تواند منجر به آسیب به کاسه زانو یا سایر قسمت‌های مفصل زانو شود. از این رو، صدا دادن زانو می‌تواند نشانه‌ای از این نوع آسیب باشد. پارگی مینیسک در افرادی که ورزش می‌کنند و می‌دوند، نسبتا شایع است. مشکل مینیسک می‌تواند در حین حرکت، باعث درد یا صدای تق تق زانو شود.
بیشتر بخوانید: کمبود ویتامین و زانو درد یکی از مباحثی است که می‌تواند در درمان پادرد مؤثر باشد.
نرمی کشکک زانو یا کندرومالاسی و صدای زانو
این عارضه زمانی رخ می‌دهد که غضروفی که بخش زیرین کاسه زانو را می‌پوشاند، آسیب می‌بینید. شاید متوجه یک درد خفیف در پشت کاسه زانو شوید که معمولا در اثر تحرک بیش از حد یا آسیب، ایجاد می‌شود و موجب تق تق زانو می‌شود.
سندرم درد پاتلوفمورال؛ عامل تق تق زانو همراه با فشار به زانو
سندرم درد پاتلوفمورال نیز زمانی شروع می‌شود که فشار زیادی به کشکک وارد کنید. این عارضه، پیش از بروز آسیب در سطح مفصل کشکک رخ می‌دهد و می‌تواند منجر به کندرومالاسی کشکک شود. همچنین می‌تواند بسیار آزاردهنده باشد و هنگام حرکت دادن زانو، درد و صدای بسیار ایجاد کند.
بیشتر بخوانید: سندروم پلیکا چیست؟
آرتروز زانو؛ یکی از علل صدا دادن زانو
در بیماری آرتروز، اصطکاک و تغییرات بیوشیمیایی با هم ترکیب می‌شوند و به مرور زمان، غضروفی که از مفصل محافظت می‌کند را تجزیه می‌کنند. این اتفاق باعث التهاب و درد می‌شود. همچنین ممکن است مفصل ترک خورده و خراشیده شود. اگر در کنار مشکل صدا دادن زانو، درد دارید، احتمال اینکه آرتروز داشته باشید، بالا است.
بیشتر بخوانید: در این مطلب در مورد درمان‌های درد پا از زانو به پایین بخوانید.
درخواست مشاوره رایگان
صدای زانو پس از عمل جراحی یا آسیب دیدگی
تحقیقات بیان دارند که تا ۱۸ درصد افرادی که تحت جراحی ترمیم مفصل زانو قرار می‌گیرند، تق تق زانو را تجربه خواهند کرد. این صدا می‌تواند ناشی از طراحی یا جای گیری زانوی جدید باشد. این نوع تق تق معمولا بدون نیاز به مداخله و به صورت خود به خود برطرف می‌شود. با این حال، در صورت تداوم مشکل، پزشک با استفاده از یک جراحی کوچک، خرده‌های به جا مانده در اطراف زانو را جمع آوری خواهد کرد. آرتروفیبروز یا تشکیل بافت جای زخم از دیگر دلایل بروز صدای تق تق پس از جراحی زانو است.
مایع سینوویال و ترکیدن حباب‌های کوچک زانو
یکی دیگر دلایل این مشکل مربوط به مایع سینوویال است. همان مایع شفافی است که باعث لغزندگی استخوان‌های مفصل روی هم می‌شود. وقتی سن بالاتر می‌رود، درون این مایع حباب‌های ریز هوا تشکیل می‌شود. این حباب‌های گاز دقیقا مانند بادکنک کوچک هستند. ترکیدن حباب‌های گاز دی اکسید کربن در اطراف زانو رایج‌ترین دلیل صدا دادن زانو است. به این ترتیب هنگام لغزش غضروف (خم و راست کردن زانو) صدا از محل مفصل زانو شنیده می‌شود.
بیشتر بخوانید: در این مطلب در مورد درد پا هنگام نشستن و برخاستن بخوانید.
درمان خانگی صدا دادن زانو شامل چه مواردی است؟
این مشکل نیازی به درمان جدی نداشته اما در صورت نیاز، گزینه‌های درمانی به علت بروز آن بستگی دارد.
روشهای درمان خانگی تق تق زانو می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- مدیتیشن
- کاهش وزن
- استفاده از کمپرس سرد و گرم
- حرکات اصلاحی ورزش با کمک مربی
- بستـن زانو با بریس با بانداژهای فشاری
- ورزش‌های ملایم مثل پیاده روی، شنا یا تای چی
- فیزیوتراپی برای تقویت عضلات حمایت کننده از مفصل
- تمرینات مربوط به افزایش دامنه حرکتی
- مصرف ویتامین‌ها برای درمان تق تق زانو
داروها و درمان‌های طبیعی برای درد مفصلی در داروخانه‌ها در دسترس هستند. مواردی که می‌توانید از آنها استفاده کنید عبارتند از:
- کورکومین
- رزوراترول
- بوسولیا
- برخی از گیاهان
اما توجه داشته باشید که فقط تعدادی افراد به این موارد پاسخ مثبت می‌دهند و برخی ممکن است به دلیل مصرف این مواد، اثرات نامطلوبی را تجربه کنند.
بیشتر بخوانید: اگر به درد پشت زانو مبتلا هستید پیشنهاد می کنم مطلبی که در این زمینه نوشته شده است را مطالعه کنید.
درمان کریپتوس زانو در طب سنتی
روغن مالی زانو: باید روغن مالی زانو صبح و شب با روغن سیاهدانه انجام شود خصوصاً اگر مفصل ورم نداشته و خشک باشد.
ماساژ زانو: همه افراد از ماساژ لذت می‌برند نه فقط به دلیل احساس خوب که ماساژ به انسان می‌دهد بلکه به دلیل تحریک جریان خون، شل شدن عضلات و احساس آرامش زیاد بعد از ماساژ، برای زانو هم همین طور است، با ماساژ زانو، خون و اکسیژن بیشتری به مفاصل می‌رسد که به زانو کمک می‌کند تا خود را بهبود دهد. همچنین ماساژ زانو باعث آرام شدن زانو و کاهش فشارهای روی اعصاب زانو می‌شود.
بادکش زانو: بادکش مفصل زانو روزی ۱۰ دقیقه نیز برای زانو و مشکلات آن بسیار مفید است. اگر ورم داشته باشد، روی خود ورم نباید بادکش انداخت.
آیا تق تق زانو خطرناک است؟
مشکل صدا دادن زانو (کرپیتوس) بسیار شایع و معمولا بدون درد است. نیازی به نگرانی در مورد آن نیست. با این حال، اگر تق تق کردن زانو، همراه با درد باشد باید جدی گرفته شود. چون در این حالت کریپتوس زانو نشان‌دهنده یکی از علائم رایج آرتروز و بسیاری از آسیب‌های زانو است. در نتیجه به محض اینکه متوجه صدای خاص همراه با درد شدید به پزشک مراجعه کنید.
نتیجه گیری
تق تق و صدا دادن زانو اغلب موضوع نگران کننده‌ای نیست و اصولا نیازی به درمان ندارد. علت اصلی تق تق زانو ترکیدن حباب‌های گاز در اطراف زانو است. به این ترتیب هنگام لغزش غضروف (خم و راست کردن زانو) صدا از محل مفصل زانو شنیده می‌شود. با این‌حال در صورتی که علاوه بر صدا دادن زانو، درد یا علائمی دیگری نیز دارید، بهترین کار مراجعه به پزشک است.
ورزش، رژیم غذایی و مدیریت وزن از جمله کارهایی است که می‌توانید برای سالم نگه داشتن عضلات زانو و پیشگیری از مشکلات آینده انجام دهید. درمان های خانگی و مصرف ویتامین می‌توانند به شما در مدیریت علائم و کاهش آسیب به زانوها کمک کنند.
سوالات متداول
۱.علت تق تق زانو چیست؟
رایج‌ترین دلیل صدا دادن بدون درد زانو معمولاً به حباب‌های گاز میان مفاصل یا صرفاً به صدای طبیعی حاصل از کشیده شدن رباط‌ها و تاندون‌ها است.
۲.چه ویتامینی به درمان صدا دادن زانو کمک می‌کند؟
ویتامین D – کلسیم
۳.آیا درمان خانگی تق تق زانو در رفع تق تق زانو مفید است؟
بله درمان‌های خانگی بسیار مفید و حتی در پیشگیری از به وجود آمدن این مشکل تاثیر دارند.