بی حسی پا وضعیتی است که طی آن اغلب به دلیل آسیب عصبی، مشکلات ستون فقرات، گیرنده های مغزی و یا کمبود ویتامین و مواد معدنی عصب پا دچار مشکل شده و درنتیجه در انتقال پیام های عصبی از مغز به پا و برعکس اختلال ایجاد می شود. شرایطی که منجر به بروز بی حسی پا می شود متنوع است؛ علاوه بر مشکلات و بیماری های زمینه ای مثل دیابت و بیماری قلبی و عروقی که می تواند منجر به نوروپاتی محیطی شودف کمبود ویتامین به خصوص ویتامین B12 و ویتامین D می تواند عامل کرختی پا باشد.
علت بی حسی پا چیست؟
به طور کلی طیف گسترده ای از بیماری های زمینه ای و غیر زمینه ای می تواند خود را با بی حسی پا نشان دهد. به همین دلیل است که باید بی حسی پا را جدی بگیرید. درحقیقت بی حسی پا می تواند زنگ خطر سایر بیماری ها باشد. در ادامه به بررسی انواع بیماری که علائم آن بی حسی پا است را مرور می کنیم.
- آسیب عصب محیطی
- دیابت
- نوروپاتی سمی
- سکته مغزی
- دیسک کمر
- سیاتیک
- آرتریت
- سندروم درد
- عوامل روانشناسی
- سندروم دم اسبی
- جریان خون ضعیف
- کمبود ویتامین
آسیب عصبی (نوروپاتی محیطی)؛ دیابت و بی حسی پا
نوروپاتی محیطی به حالتی اطلاق می شود که اعصابی که خارج از مغز و نخاع قرار دارند دچار آسیب دیدگی شود. این وضعیت اغلب باعث ایجاد ضعف، بی حسی و درد در پاها می شود چون اعصاب محیطی مسئول انتقال اطلاعات بین سیستم عصب مرکزی و سایر قسمت های بدن هستند. خبر خوب اینکه اغلب آسیب دیدگی های عصبی محیطی به طور کامل ترمیم می شود. این بیماری خود می تواند سبب تغییرات ریتم قلب شود و یا مشکلات گردش خون ایجاد کند. عامل اصلی نوروپاتی محیطی دیابت است.
تقریبا بیش از 50 درصد از افرادیکه دیابت دارند دچار نوروپاتی می شوند. معمولا اعصاب پا بیشتر تحت تاثیر نوروپاتی دیابتی قرار می گیرند. نکته ای که وجود دارد این است که درمانی برای نوروپاتی دیابتی وجود ندارد. اما می توانید سرعت پیشرفت نوروپاتی دیابتی را کاهش دهید. درواقع حفظ سطح قند خون در رنج نرمال بهترین راه برای کاهش پیشرفت نوروپاتی است.
درخواست مشاوره رایگان
نوروپاتی سمی؛ سموم و آسیب عصبی
نوروپاتی سمی وضعیتی است که طی آن مواد سمی موجود در مواد شیمیایی، دارویی یا مواد غذایی موجب آسیب یا اختلال در عملکرد سیستم عصبی شود. این نوع نوروپاتی از نوع نوروپاتی محیطی است. به همین دلیل اعصاب دست و پا تحت تاثیر قرار می گیرد. نوروپاتی سمی معمولا ناشی از:
- داروهای پزشکی
- مصرف مواد مخدر یا شیمیایی
- قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی
- شیمی درمانی
- مصرف الکل
بیشتر بخوانید: زانوبند زاپیامکس
آسیب مغزی یا سکته و بی حسی و ضعف پاها
بی حسی پا می تواند به دلیل آسیب در بالاترین سطح مسیر حسی یعنی مغز رخ دهد. سکته مغزی (بافت مغز آسیب دیده به دلیل از دست دادن جریان خون) می تواند با از دست دادن حس در یک طرف بدن، از جمله در پاها، ظاهر شود. با این حال، بی حسی ناشی از آسیب مغزی معمولا گسترده است و فقط به پا محدود نمی شود.
دیسک کمر و ارتباط آن با کرختی پا
در بیماری دیسک کمر، دیسک های بین مهره ای کمر دچار آسیب دیدگی و یا بیرون زدگی می شوند و به همین دلیل بر طناب نخاعی و عصب هایی که از آن عبور می کنند فشار وارد می کنند. فشار بر عصب های نخاعی می تواند طیف گسترده ای از دردهای عصبی را در فرد ایجاد کند. علائم وابسته به محل دیسک آسیب دیده هستند؛ به عنوان مثال اگر دیسک های بالاتنه دچار آسیب شوند معمولا درد و بی حسی در ناحیه دست و شانه مشاهده می شود. اما اگر دیسک های پایین کمر دچار آسیب شده باشند معمولا درد منتشر شونده ای را در پایین تنه خواهید داشت.
آرتریت و بی حسی
ابتلا به انواع آرتریت می تواند علت بی حسی پا باشد. درواقع در انواع آرتریت التهابی مثل روماتیسم مفصلی، تورم مفاصل منجر به فشار بر اعصاب اطراف آن خواهد شد. به این ترتیب بیمار علائمی مشابه با فردیکه دچار آسیب عصبی شده است را خواهد داشت. درواقع آرتریت نیز می تواند عامل ایجاد نوروپاتی محیطی باشد.
سندرم درد فیبرومیالژی
سندرم درد مزمن فیبرومیالژی یک سندروم درد اسکلتی عضلانی است که طی آن سیستم عصبی در برابر محرک های طبیعی واکنش افراطی نشان می دهد. سندروم درد فیبرومیالژی، اغلب ناشی از استرس فیزیکی و یا احساسی ایجاد می شود و با مشکلاتی نظیر دردهای عضلانی و استخوانی، اسپاسم عضلانی، احساس ضعف در بدن و بی حسی بدن از جمله پاها همراه است.
بی حسی عصبی پاها
از آنجایی که احساس تا حدی ذهنی است، اختلالات روانی می‌توانند شامل احساس بی‌حسی در نواحی مانند پاها شوند، حتی زمانی که هیچ اختلال فیزیکی وجود ندارد. البته بی حسی در این حالت می تواند در دست ها نیز احساس شود. بی حسی عصبی در بیماران مبتلا به افسردگی و اضطراب رایج است.
بیشتر بخوانید: درمان خانگی زانو درد
سندروم دم اسبی
سندروم دم اسبی اختلالی نادر است که در دسته ای از عصب هایی که در انتهایی ترین بخش ستون فقرات قرار دارند تاثیر می گذارند. این سندروم یک وضعیت اورژانسی است که نیاز به پیگیری فوری پزشکی دارد. سندروم دم اسبی ناشی از فتق دیسک و یا کهولت سن است که منجر به آسیب به رشته های عصب دم اسبی می شود. در صورت بی توجهی علاوه بر بی حسی پا بیمار ممکن است دچار بی اختیاری ادرار و مدفوع شود.
جریان خون ضعیف
یکی از اولین نشانه های جریان خون ضعیف احساس بی حسی پا و دست است. به طور کلی افرادیکه دچار اضافه وزن هستند، دیابتی ها و بیماران قلبی مانند بیماری شریان محیطی (PAD) در معرض جریان خون ضعیف هستند. برای بررسی اینکه آیا جریان خون پاهایتان ضعیف است یا نه با انگشت شست پایتان را نیشگون بگیرید طوریکه ناخن شست پا سفید شود. سپس انگشت را رها کنید. اگر جریان خون پاهایتان طبیعی باشد در کمتر از 3 ثانیه ناخن مجدد صورتی می شود.
کمبود ویتامین
- کمبود ویتامین b12: این ویتامین برای تشکیل گلبول های قرمز خون ضروری است. B12 همچنین در ترمیم سلولها و DNA نقش دارد. به همین دلیل کمبود ویتامین B12 منجر به کم خونی، ضعف پا و تنگی نفس می شود.
- کمبود ویتامین D: ویتامین D برای سلامت استخوان ها و حفظ سطح کلسیم در جریان خون مهم است. کمبود ویتامین D منجر به راشیتیسم می شود، وضعیتی که باعث می شود استخوان ها ضعیف و شکننده شوند. شایع ترین علت کمبود ویتامین D قرار نگرفتن در معرض نور خورشید است، زیرا پوست هنگام قرار گرفتن در معرض نور خورشید ویتامین D تولید می کند. کمبود ویتامین D جدای از اثرات تضعیف کننده آن بر استخوان، باعث درد استخوان، ضعف و بی حسی در اندام ها نیز می شود.
- ویتامنین B7: ویتامین B7 به تجزیه قندها، پروتئین ها و چربی ها برای مصرف انرژی بدن کمک می کند. کمبود بیوتن می تواند منجر به بی حسی و گزگز اندام ها، نازک شدن موها و بثورات پوستی منجر شود.
- ویتامین B1: تیامین در عملکرد قلب، ماهیچه ها و اعصاب ضروری است. کمبود تیامین بیشتر در بین معتادان به الکل دیده می شود، زیرا الکل جذب تیامین از روده را برای بدن سخت می کند. علائم کمبود تیامین شامل ضعف، خستگی و آسیب عصبی است که می تواند منجر به بی حسی دست و پا شود.
کلام آخر
در این مطلب به بررسی علت بی حسی پا پرداختیم و این عارضه را از جنبه های مختلف مورد بررسی قرار دادیم. آسیب عصبی (نوروپاتی محیطی)، آسیب مغزی، آسیب به عصب های نخاعی به دلیل تحت فشار قرار گرفتن ناشی از بیماری دیسک کمر و سیاتیک و همچنین کمبود ویتامین های ضروری بدن که برای فعل و انفعالات بدن ضروری هستند سبب بروز کرختی پا می شود. بی حسی پا در برخی مواقع می تواند کاملا بی خطر باشد و نیازی به نگرانی ندارد به خصوص مواقعی که مدت ها تحت فشار عصبی بوده اید اما اگر این عارضه طولانی شود حتما باید منشا بیماری مشخص شود.