درد، آرتروز، کشیدگی مفصل‌ها و مشکلات شایع در ناحیه زانو می‌تواند تا حد زیادی کیفیت زندگی افراد را کاهش دهد. فیزیوتراپی، درمانهای دارویی و عمل‌های جراحی اگرچه می‌تواند راهکار زانودرد محسوب شود اما در برخی موارد چنین نیست! پی آر پی زانو از جمله روش‌هایی است که می‌تواند مشکلات زانو درد حاد را تا حد زیادی رفع کند. پی آر پی روشی مبتنی بر پلاکت‌های جدا شده از پلاسمای خونی خود بیمار است که یک روش بی خطر و کم تهاجمی محسوب می شود. اینکه prp زانو مناسب چه گروهی از افراد است، مزایا و معایب تزریق پی آر پی زانوچیست؟ و نکات مربوط به پلاسما درمانی زانو مواردی است که در ادامه این مطلب به آن می‌پردازیم.
پی آر پی چیست؟
پی آر پی یک روش درمانی مبتنی بر استفاده از تحریک سیستم بدن برای افزایش سرعت ترمیم خود است. در prp درمانی پلاسمای خون بیمار در بافت‌های آسیب دیده تزریق می‌شود و موجبات تسریع روند بهبود را فرآهم می آورد. پلاسما مایعی سرشار از آب، پروتئین و پلاکت است. پلاکت نیز خود نقش مؤثری در لخته شوندگی خون دارد و به همین دلیل می‌تواند سبب احیا و ترمیم سلول های آسیب دیده با سرعتی بیش از 5 برابر شود. خواص شگفت انگیز پی آر پی منجر به استفاده گسترده از آن شده است. به طوریکه هم‌اکنون در درمان انواع آسیب دیدگی‌های مفصلی، تاندون ها، آرتروزو دردهای آرنج کاربرد دارد.
پی آر پی زانو چیست؟
پی آر پی زانو یکی از نوین‌ترین روش‌های درمان بدون جراحی زانو درد محسوب می‌شود. در روش prp زانو بخش‌های خونی خود بیمار که شامل پلاکت، آب و پروتئین است در بخش‌های آسیب دیده تزریق می‌شود. به این ترتیب سرعت ترمیم بافت‌ها و بهبود عملکرد مفصل و عضلات را تا حد زیادی تسریع می‌کند.
پی آر پی زانو می‌تواند یک درمان ایده‌آل برای افرادی باشد که با روش‌های فیزیوتراپی به نتیجه‌ای نرسیده‌اند و از سوی دیگر مایل به عمل جراحی هم نیستند. پی آر پی یکی از انواع روش‌های درمانی با ریسک پایین و بازه بالا محسوب می‌شود. اما میزان موفقیت این روش به مهارت‌های پزشک متخصص بشدت وابسته است.
موارد استفاده از prp زانو کدامند؟
پی آر پی زانو نسبت به سایر روش‌ها می‌تواند اثربخشی بالاتری داشته باشد و نیاز به عمل‌های جراحی و تعویض مفصل زانو را به حداقل برساند. این روش نه تنها در درمان بیماری‌ها و دردهای زانو ناشی از کشیدگی، عدم ثبات، آرتروز و … کاربرد دارد بلکه در درمان دردهای مفصلی متعددی مثل آرنج، مچ دست و پا نیز کاربرد دارد. در مقاله ای از وبسایتncbi نشان داده شده که بیش از 60 درصد افرادی که از روش پی آر پی برای درمان زانو درد استفاده کرده‌اند تا 9 ماه احساس بهبودی کامل داشتند.
در ادامه به مهم‌ترین مواردی اشاره خواهیم کرد که روش پی آر پی می‌تواند شرایط بیماری را تا حد معناداری بهبود بخشد و بیمار را بی‌نیاز از روش‌های جراحی و تهاجمی کند:
- التهاب مفصل زانو
- آرتروز زانو
- کشیدگی تاندون
- آسیب دیدگی تاندون
- بی‌ثباتی مفصل زانو
- انواع آسیب دیدگی‌های شانه
- پیچ خوردگی زانو
- دردهای مزمن زانو
- آسیب دیدگی رباط صلیبی
- آرنج تنیس باز یا همان تاندونوز
- سندروم تونل کارپال
- تاندونیت و رگ به رگ شدن رباط
- آسیب‌های منیسک پاره شده
- انواع کشیدگی‌های عضلانی
پی آر پی یک روش درمانی مؤثر برای درمان انواع بیماری‌ها و دردهای مفصلی در ناحیه زانو و سایر نواحی بدن محسوب می‌شود. با تزریق پلاسما غلظت این ماده در ناحیه آسیب دیده افزایش می‌یابد. به این طریق سرعت ترمیم افزایش چشم گیری می‌باید.
مزایای پلاسما درمانی زانو
پی آر پی به عنوان یکی از روش‌های نوین در تسکین دردها و مشکلات زانو علاوه بر تسریع روند بهبود می‌تواند مزایای متعدد دیگری نیز داشته باشد:
- بهبودی در دردهای ناشی از آسیب‌های ورزشی و بازگرداندن عملکرد طبیعی در کوتاه‌ترین زمان
- بهبود در علائم آرتروز زانو
- کاهش التهاب زانو
- حداقل عوارض و آلرژی به دلیل استفاده از خون خود بیمار
- بسیار ایمن با ماندگاری بالا
- پیشگیری از حاد شدن بیماری مثل: چروکیده شدن غضروف مفاصل
موارد منع مصرف پی آر پی زانو
درحالیکه پی آر پی زانو یک روش ایمن در درمان بیماری‌های زانو محسوب می‌شود؛ اما استفاده از آن در برخی از افراد می‌تواند خطرناک باشد:
- عفونت فعال در بدن
- مشکلات خونی خاص
- مشکلات پوستی
- سرطان
- مشکلات انعقاد خون
- کم خونی
- بارداری
پیش نیازهای پی آر پی زانو
لازم است پیش از انجام پی آر پی و به منظور کسب حداکثر نتایج از چند روز قبل کارهای زیر را انجام دهید:
- حداقل پنج روز قبل از عمل، داروهای ضد التهابی را قطع کنید
- یک هفته قبل از عمل، مصرف هر گونه گیاه یا مکمل رقیق کننده خون را قطع کنید
- یک تا دو هفته قبل از عمل، استروئیدهای سیستماتیک را قطع کنید
- حداقل یک ماه قبل از عمل، تزریق استروئید را قطع کنید
- در روز عمل، صبحانه کامل و سالم بخورید و حتما آب فراوان بنوشید
- عدم مصرف نوشیدنی‌های الکلی حداقل 2 روز قبل از تزریق
- عدم مصرف کافئین و سیگار حداقل 2 روز قبل از تزریق
- مصرف سبزیجات برگ سبز، ویتامین B و مواد غذایی حاوی آهن بالا
- انجام ورزش‌های هوازی
- عدم مصرف مواد غذایی کاهنده پلاکت خون ، مثل: آب زغال لخته و مواد غذایی حاوی آسپارتام
کارکرد پی آر پی زانو
پس از نمونه‌گیری از بیمار، خون در یک دستگاه سانترفیوژ قرار می گیرد تا با چرخش با سرعت بالا، پلاکت‌ها از سایر سلول‌های خونی مانند گلبول‌های قرمز جدا شوند. سپس پس از بی‌حسی موضعی به زانو فرد تزریق می‌شود. البته با توجه به میزان آسیب دیدگی تعداد جلسات و همین طور محل و حجم تزریق می‌تواند متفاوت باشد.
مراقبت های پس از عمل پی آر پی زانو
پس از تزریق پی آر پی زانو ممکن است درد کم تا متوسطی را در محل تزریق احساس کنید و این موضوع کاملاً طبیعی ست و نشان می‌دهد بدن در حال واکنش نشان دادن به پلاکت ها می‌باشد. بهترین کار این است که مقدار زیادی آب بنوشید و سعی کنید کاملاً هیدراته باشید.
بنابراین، استفاده از هر یک از این داروها را پس از انجام عمل برای بهترین نتیجه قطع کنید:
- داروهای ضد التهاب حداقل 4 هفته پس از عمل
- گیاهان رقیق کننده خون، مکملها یا ویتامین‌ها به مدت 21 روز پس از عمل
- استروئیدهای سیستماتیک به مدت 6 هفته پس از عمل
- پس از تزریق پی آر پی زانو و به منظور جذب کامل پلاکت‌ها در محل لازم است حداقل به مدت یک روز استراحت کامل داشته باشید. همچنین در روزهای آتی حداقل به مدت 2 روز از فشار آوردن به زانو اجتناب کنید.
- به هیچ عنوان در شش ساعت اول در محل تزریق پی آر پی از کمپرس سرد یا گرم استفاده نکنید.
- توصیه می‌شود تا سه روز پس از تزریق از مصرف سیگار و مشروبات الکلی اجتناب کنید.
- از رفتن به سونا، جکوزی و دوش آب گرم در روزهای اولیه اجتناب کنید.
پس از گذشت بیش از یک ماه از تزریق پی آر پی زانو معمولاً بهبودی نسبی را مشاهده خواهید کرد. در این مرحله از بهبودی به شدت توصیه می‌شود که فیزیوتراپی را شروع کنید تا به بهبودی طولانی مدت دست یابید. برای مطالعه کامل مراقبت پس از پی آر پی زانو این مقاله را مطالعه کنید.
عوارض پی آر پی زانو
پی آر پی زانو یک روش کم خطر برای درمان زانودرد بوده و اغلب در میان روش‌های کم تهاجی جای می‌گیرد. به همین دلیل عوارض جدی در این روش ندرتاً مشاهده می‌شود. در روش پی آر پی از آنجائیکه از بیمار خون گرفته می‌شود لازم است برای پیشگیری از سرگیجه غذا و آب کافی مصرف کرده باشد. البته مشاهده درد خفیف و کبودی مختصر پس از تزریق کاملاً طبیعی محسوب می شود و مشکل نگران کننده‌ای نیست.
در موارد بسیار نادر برخی از بیماران سرم خون خود را پس می‌زنند و واکنش آلرژی گونه‌ای به تزریق نشان می‌دهند که به آن آنافیلاکسی گفته می‌شود. آنافیلاکسی در مورد افرادی مشاهده می‌شود که دارای نقص سیستم ایمنی هستند.
کلام آخر
پی ار پی زانو یکی از روش‌های مؤثر و بی خطر برای درمان زانو درد محسوب می‌شود که پلاسمای خونی بیمار که حاوی مقادیر بالایی از پروتئین و پلاکت است به داخل زانو تزریق می‌شود. پلاکت خون منجر به تسریع روند بازسازی و احیای سلول‌های آسیب دیده شده و از این طریق بیمار شاهد بهبود و درمان سریع درد خواهد بود.
پرسش و پاسخ در مورد پی آر پی زانو
1.ماندگاری پی آر پی زانو چقدر است؟
ماندگاری تزریق پی آر پی بین 6 تا 9 ماه است.
2.درد بعد از پی آر پی زانو طبیعی است؟
بله. بیماران ممکن است تا 48 ساعت پس از تزریق پی آر پی احساس درد و سفتی در اطراف زانو داشته باشند.
3.عوارض پی آر پی زانو چیست؟
عفونت-درد-تغییر رنگ پوست-تورم-واکنش آلرژی-آسیب عصبی-کبودی
4.نحوه تزریق پی آر پی زانو چگونه است؟
پلاسما از خون خود بیمار گرفته می شود و در ناحیه زانو تزریق می شود.
5.آیا می توان بعد از تزریق پی آر پی زانو ورزش کرد؟
هر گونه ورزش تا دو هفته پس از تزریق پی آر پی زانو مجاز نیست.
