آرتریت سپتیک، که به عنوان عفونت مفصل نیز شناخته می‌شود، یک بیماری التهابی است که در اثر ورود باکتری یا سایر میکروب‌ها به مفصل ایجاد می‌شود. این بیماری می‌تواند در هر سنی رخ دهد، اما در کودکان و افراد مسن شایع‌تر است. اگرچه آرتریت سپتیک یک بیماری نادر است، اما در صورت عدم درمان سریع و مناسب، می‌تواند عواقب جدی و جبران ناپذیری به همراه داشته باشد. در ادامه این مطلب از طب لاین شاپ، شما را با این بیماری عفونت مفصلی، عوارض، راههای تشخیص و بهترین روش‌های درمان آرتریت سپتیک آشنا خواهیم کرد.
عفونت مفصلی (آرتریت سپتیک) چیست؟
آرتریت سپتیک، عفونتی است که در مایع مفصلی (سینوویال) و بافت‌های مفصل ایجاد می‌شود. این بیماری که در کودکان بیشتر از بزرگسالان دیده می‌شود، معمولا از طریق جریان خون به مفاصل می‌رسد. در برخی موارد، ممکن است مفاصل به دلیل تزریق، جراحی یا آسیب، دچار عفونت گردند.
آرتریت سپتیک معمولا تک مفصلی است که یک مفصل بزرگ مانند لگن یا زانو را درگیر می‌کند. با این حال، آرتریت سپتیک چند مفصلی شامل مفاصل متعدد یا کوچکتر نیز ممکن است رخ دهد. اگرچه نادر است، اما آرتریت سپتیک نوعی بیماری اورژانسی ارتوپدی است که می‌تواند باعث آسیب قابل توجه به مفصل شود که همین امر به افزایش عوارض و مرگ و میر منجر خواهد شد. تشخیص و درمان به موقع برای حفظ عملکرد مفصل بسیار مهم است. مطالعه مراقبت‌های بهداشتی آرتریت سپتیک در ایالات متحده بین سال‌های 2009 و 2012 افزایش 26 درصدی در هزینه‌های کل و افزایش 24 درصدی هزینه‌های بستری برای آرتریت سپتیک را نشان داده است. همین موضوع نشان می‌دهد که این بیماری التهابی شایع بوده و برای جلوگیری از بروز نتایج جبران ناپذیر، باید نسبت به درمان آن اقدام نمود.
بیشتر بخوانید: عفونت ستون فقرات
علائم عفونت مفصلی
شایع‌ترین مفاصل تحت تاثیر آرتریت سپتیک زانو، لگن، شانه، آرنج، مچ دست و انگشت هستند. البته لازم به ذکر است که اغلب، تنها یک مفصل تحت تاثیر این بیماری قرار می گیرد. علائم آرتریت سپتیک ممکن است در هر فرد کمی متفاوت باشد، اما علائم رایج این بیماری عبارتند از:
- درد شدید و ناگهانی در مفصل
- تورم، قرمزی و گرمی مفصل
- محدودیت در حرکت مفصل
- تب
- لرز
- بی‌حوصلگی و ضعف
- کاهش اشتها
بیشتر بخوانید: خواص هل برای رفع عفونت مفصلی
علت عفونت مفصلی
انواع مختلفی از باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌ها می‌توانند باعث عفونت مفصل شوند. برخی از انواع رایج که منجر به آرتریت سپتیک می‌شوند، عبارتند از:
- استافیلوکوک (Staphylococci): این باکتری‌های رایج اغلب باعث عفونت‌های پوستی می‌شوند.
- هموفیلوس آنفلوانزا (Haemophilus influenzae): این باکتری‌ها می‌توانند حنجره، نای و برونش را آلوده کنند.
- باسیل‌های گرم منفی (Gram negative bacilli): این گروه از باکتری‌ها شامل ای. کلای ( coli) هستند.
- استرپتوکوک (Streptococci): این گروه از باکتری‌ها می‌توانند منجر به بیماری‌های مختلفی شوند.
- گونوکوک (Gonococci): این باکتری عامل بیماری سوزاک است.
- ویروس‌ها: ویروس‌هایی مانند HIV می‌توانند مفاصل افراد در تمام سنین را آلوده کنند.
شایع‌ترین باکتری عامل آرتریت سپتیک، استافیلوکوکوس اورئوس (Staphylococcus aureus) است که به اختصار با S. aureus شناخته می‌شود. این باکتری می‌تواند از راههای مختلفی وارد بدن شود، از جمله:
- شکستگی استخوان که از پوست بیرون زده باشد (شکستگی باز)
- عفونت ناشی از نقاط دیگر بدن، مانند پوست یا ناحیه تناسلی
- زخم عفونی
- جسم خارجی که از پوست رد شود
- آسیب‌هایی که باعث پارگی پوست شوند
بیشتر بخوانید: زانوبند طبی زاپیامکس، درمان انواع آرتریت
عوارض آرتریت سپتیک چیست؟
در صورت عدم درمان سریع و مناسب، آرتریت سپتیک می‌تواند عواقب جدی و جبران ناپذیری به همراه داشته باشد. مهم‌ترین عوارض ارتریت سپتیک شامل موارد زیر می‌شوند:
- تخریب مفصل
- آرتروز
- سپسیس
- نارسایی عضو
- مرگ
بیشتر بخوانید: کمر درد در سرماخوردگی
فاکتورهای افزایش دهنده ریسک ابتلا به عفونت مفصلی
این بیماری در افراد مختلفی دیده می‌شود، اما به طور کلی کودکان و برخی از افراد که از بیماری‌هایی رنج می‌برند، بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به آرتریت سپتیک قرار دارند. عوامل خطر برای ابتلا به آرتریت سپتیک عبارتند از:
- عفونت خونی فراگیر (سیستمیک): زمانی که عفونت از طریق جریان خون در کل بدن پخش شود.
- مصرف مواد مخدر تزریقی: تزریق مواد مخدر با سرنگ آلوده می‌تواند باکتری را وارد جریان خون و در نهایت به مفصل برساند.
- آرتروز: افراد مبتلا به آرتروز، به دلیل تخریب مفصل، در معرض خطر بیشتری برای عفونت مفصل قرار دارند.
- سابقه آرتریت سپتیک: افرادی که قبلا دچار آرتریت سپتیک شده‌اند، بیشتر در معرض ابتلای مجدد هستند.
- روماتیسم مفصلی: این بیماری التهابی مزمن، می‌تواند خطر ابتلا به عفونت مفصل را افزایش دهد.
علاوه بر موارد ذکر شده، برخی عوامل دیگر نیز می‌توانند خطر آرتریت سپتیک را بالا ببرند، از جمله:
- اعتیاد به الکل: الکل می‌تواند سیستم ایمنی بدن را ضعیف کند و در نتیجه، بدن در برابر عفونت‌ها آسیب‌پذیرتر شود.
- دیابت: دیابت کنترل نشده، خطر ابتلا به انواع عفونت‌ها، از جمله آرتریت سپتیک را افزایش خواهد داد.
- عفونت HIV: ویروس HIV سیستم ایمنی بدن را تضعیف می‌کند و در نتیجه، فرد در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به انواع عفونت‌ها، از جمله آرتریت سپتیک قرار دارد.
- بیماری‌های ریوی یا کبدی: این بیماری‌ها سیستم ایمنی بدن را تحت تاثیر قرار داده و خطر ابتلا به عفونت‌ها را افزایش دهند.
- سن بالا: با افزایش سن، سیستم ایمنی بدن ضعیف‌تر می‌شود و در نتیجه، خطر ابتلا به عفونت‌ها از جمله آرتریت سپتیک افزایش می‌یابد.
- سیستم ایمنی ضعیف: به دلایل مختلفی مانند مصرف داروهای خاص یا ابتلا به برخی بیماری‌ها، سیستم ایمنی بدن فرد ممکن است ضعیف شود و خطر ابتلا به عفونت‌ها از جمله آرتریت سپتیک افزایش یابد.
بیشتر بخوانید: خرید پلاتینر
تشخیص عفونت مفصلی
تشخیص زودهنگام آرتریت سپتیک به درمان این بیماری کمک شایانی می‌کند. تشخیص زودهنگام آرتریت سپتیک برای جلوگیری از آسیب دائمی به مفصل تاثیر گذار است. این روند با مرور پرونده پزشکی و یک معاینه فیزیکی آغاز می‌گردد و با آزمایش خون، آزمایش مایع مفصلی و تصویربرداری ادامه پیدا می‌کند. آزمایشاتی که برای تشخیص آرتریت سپتیک تجویز می‌شود، موارد زیر را در بر می‌گیرد:
- برداشتن مایع مفصلی: این کار برای بررسی گلبول‌های سفید و باکتری‌ها انجام می‌شود.
- آزمایشات خون: آزمایش خون برای شناسایی باکتری‌ها در خون صورت می‌گیرد.
- آزمایش خلط مایع نخاعی و ادرار: این آزمایش برای پیدا کردن باکتری و منبع عفونت تجویز می‌شود.
درمان آرتریت سپتیک
درمان آرتریت سپتیک به علائم، سن و سلامت عمومی فرد بستگی دارد. همچنین این عوامل بر شدت بیماری اثرگذار است. آرتریت سپتیک اغلب نیاز به درمان فوری با آنتی بیوتیک دارد، زیرا آنتی بیوتیک می‌تواند علائم را در عرض 48 ساعت بهبود بخشد. برخی از عفونت‌های ناشی از قارچ‌ها نیاز به درمان با داروهای ضد قارچ دارند. توجه داشته باشید که عفونت‌های ویروسی با دارو درمان نخواهند شد.
در برخی موارد برای درمان آرتریت سپتیک مایعی به نام چرک را از مفصل تخلیه می‌کنند، زیرا تجمع چرک می‌تواند به مفصل آسیب برساند. به این منظور چرک با سوزن، لوله یا جراحی خواهد شد. این امکان وجود دارد که در طول درمان نیاز به تخلیه چند بار چرک از مفصل باشد. درمان دیگر ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- داروهای ضد درد و تب
- فیزیوتراپی برای حفظ قدرت عضلانی
- بستن آتل روی مفصل برای تسکین درد
بهترین روش‌های پیشگیری از ابتلا به آرتریت سپتیک
هیچ راه قطعی برای پیشگیری از آرتریت سپتیک وجود ندارد، اما می‌توان با رعایت نکات زیر خطر ابتلا به این بیماری را کاهش داد:
- شستشوی مرتب دست‌ها
- درمان سریع عفونت‌ها
- مصرف آنتی‌بیوتیک‌های تجویز شده توسط پزشک
- تزریق واکسن آنفولانزا و پنوموکوک
در چه صورت برای عفونت مفصلی به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورت مشاهده هر یک از علائم آرتریت سپتیک، مراجعه فوری به پزشک ضروری است. تشخیص زودهنگام و درمان سریع، نقشی کلیدی در بهبودی و جلوگیری از عوارض جدی این بیماری دارد.
سوالات متداول درباره آرتریت سپتیک
1. آرتریت سپتیک چیست؟
آرتریت سپتیک، عفونت مفصل است که معمولا توسط باکتری‌ها ایجاد می‌شود. این عفونت می‌تواند مفصل را به شدت ملتهب و دردناک کند و در صورت عدم درمان، به غضروف و استخوان آسیب برساند.
2. آرتریت سپتیک چگونه تشخیص داده می‌شود؟
آرتریت سپتیک با معاینه فیزیکی و آزمایش‌های مختلف مانند آزمایش خون، آزمایش مایع مفصلی و تصویربرداری از مفصل تشخیص داده می‌شود.
3. آرتریت سپتیک چگونه درمان می‌شود؟
درمان آرتریت سپتیک شامل آنتی‌بیوتیک‌ها، داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) و فیزیوتراپی است. در برخی موارد، ممکن است نیاز به جراحی برای تخلیه چرک از مفصل باشد.
