دیسک کمر یک بیماری شایع و ناتوان کننده محسوب میشود که درد آن را میتوان در بخشهای مختلف از بدن احساس کرد. به همین دلیل افرادیکه نگران کمردرد هستند، می پرسند درد دیسک کمر به کجا می زند؟ برای پاسخ به این سوال باید محل آسیب مشخص شود. اما به طور کلی درد دیسک کمر در ناحیه کمر، پشت پا و ساق پا احساس میشود. این درد میتواند همراه با گزگز، سوزن سوزن شدن و بی حسی در پاها همراه باشد. در ادامه به این سؤالات پاسخ میدهیم که درد دیسک کمر به کجا می زند؟ درد دیسک کمر به کجای پا میزند؟ و درد دیسک کمر به کدام پا می زند؟
درد پارگی دیسک به کجا میزند؟
فتق دیسک کمر 15 برابر بیشتر از فتق دیسک گردنی رخ میدهد و یک علت مهم درد پایین کمر است. ستون فقرات کمری از پنج مهره (L1 تا L5) تشکیل شده است که بین هر کدام یک دیسک قرار دارد. از هر یک از این مهرهها ریشههای عصبی متعددی خارج میشوند که هر کدام به قسمت خاصی از بدن عصبدهی میکنند. وقتی دیسکی میترکد، هسته نرم آن میتواند به بیرون برآمده و به این ریشههای عصبی فشار وارد کند. این فشار بر روی عصب باعث ایجاد درد، بیحسی، گزگز و ضعف در نواحی تحت تأثیر آن عصب میشود. برای مثال، ریشههای عصبی L4 و L5 به عصب سیاتیک متصل هستند که عصب اصلی پا است. بنابراین، آسیب یا پارگی دیسک بین مهرههای L4 و L5 میتواند باعث تحریک عصب سیاتیک و درد شدید در پا شود.
به طور کلی، محل دقیق آسیب یا پارگی دیسک تعیین میکند که کدام ریشه عصبی تحت فشار قرار میگیرد و در نتیجه، درد دیسک کمر به کجا میزند. در زیر به بررسی عوارض آسیب یا پارگی دیسک در نواحی مختلف ستون فقرات کمری پرداخته میشود تا بتوانید به طور دقیقتری درک کنید که درد دیسک کمر به کجا میزند و چه تأثیراتی بر بدن دارد.
علائم پارگی دیسک بین مهرههای L1 و L2
شیوع فتق دیسک بین مهرهای حدود 5 تا 20 مورد در هر 1000 بزرگسال در سال است و بیشتر در افراد در دهه سوم تا پنجم زندگی رخ میدهد، با نسبت دو برابری در زنان درمقایسه با مردان رخ میدهد. پارگی دیسک بین مهرههای L1 و L2، اگرچه کمتر از دیسکهای پایینتر کمر رخ میدهد، اما میتواند درد و ناراحتی قابل توجهی ایجاد کند. این ناحیه از ستون فقرات به اعصاب کمری فوقانی مربوط است. در صورت پارگی دیسک L1-L2، فرد معمولاً در قسمت فوقانی کمر احساس درد میکند که ممکن است به باسن و قسمت بیرونی رانها نیز منتشر شود. این درد اغلب با نشستن طولانی مدت یا حرکت ناگهانی تشدید میشود. همچنین، ممکن است احساس بیحسی یا گزگز در ناحیه فوقانی رانها و باسن وجود داشته باشد. در موارد شدیدتر، این پارگی میتواند باعث ضعف عضلانی در پاها شود، اما این اتفاق کمتر از پارگی دیسکهای پایینتر رخ میدهد. به طور کلی، پارگی دیسک L1-L2 بیشتر باعث درد موضعی در ناحیه کمر میشود و کمتر منجر به مشکلات عصبی جدی مانند سیاتیک میشود.
علائم پارگی دیسک بین مهرههای L2 و L3
پارگی دیسک بین مهرههای L2 و L3 معمولاً با درد در قسمت میانی کمر همراه است که ممکن است به جلوی رانها و زانوها نیز انتشار یابد. این درد اغلب با ایستادن طولانی مدت، خم شدن به جلو یا چرخش کمر تشدید میشود.
آسیب به دیسک L2-L3 میتواند باعث فشار بر روی عصبهای کمری شود که به قسمت جلوی ران و زانو عصبدهی میکنند. در نتیجه، ممکن است بیمار احساس بیحسی یا گزگز در این نواحی داشته باشد. همچنین، ضعف عضلانی در قسمت جلوی ران نیز ممکن است رخ دهد، اما این عارضه معمولاً کمتر از پارگی دیسکهای پایینتر کمر دیده میشود.
علائم پارگی دیسک بین مهرههای L3 و L4
پارگی دیسک بین مهرههای L3 و L4 معمولاً با درد در قسمت پایین کمر همراه است که ممکن است به جلوی ران، زانو و حتی ساق پا نیز منتشر شود. این درد اغلب با ایستادن طولانی مدت، بلند کردن اجسام سنگین یا خم شدن به جلو تشدید میشود.
آسیب به دیسک L3-L4 میتواند باعث فشار بر روی عصبهای کمری شود که به قسمت جلوی ساق پا و پا عصبدهی میکنند. در نتیجه، ممکن است بیمار احساس بیحسی یا گزگز در این نواحی داشته باشد. همچنین، ضعف عضلانی در جلوی ساق پا نیز ممکن است رخ دهد و در برخی موارد، رفلکس زانو کاهش مییابد.
علائم پارگی دیسک بین مهرههای L4 و L5
پارگی دیسک بین مهرههای L4 و L5 یکی از شایعترین انواع پارگی دیسک کمر است. در واقع، در 95% از موارد فتق دیسک کمر، دیسکهای L4-L5 و L5-S1 تحت تأثیر قرار میگیرند. این نوع پارگی معمولاً با درد در قسمت پایین کمر همراه است که ممکن است به باسن، پشت ران، ساق پا و حتی کف پا نیز منتشر شود. این درد اغلب با نشستن طولانی مدت، بلند کردن اجسام سنگین یا خم شدن به جلو تشدید میشود.
آسیب به دیسک L4-L5 میتواند باعث فشار بر روی عصبهای کمری شود که به قسمت جلوی ساق پا و پا عصبدهی میکنند. در نتیجه، ممکن است بیمار احساس بیحسی یا گزگز در این نواحی داشته باشد. همچنین، ضعف عضلانی در جلوی ساق پا و کاهش رفلکس زانو نیز ممکن است رخ دهد. یکی از علائم مشخصه پارگی دیسک L4-L5، سیاتیک است. سیاتیک دردی است که از کمر شروع شده و از پشت ران تا پایین پا امتداد مییابد. این درد معمولاً در یک طرف بدن احساس میشود.
علائم پارگی دیسک بین مهرههای L5 و S1
پارگی دیسک بین مهرههای L5 و S1 یکی از شایعترین علل درد کمر و سیاتیک است. این ناحیه از ستون فقرات، جایی است که ستون فقرات به استخوان خاجی متصل میشود. هنگامی که دیسک بین مهرههای L5 و S1 دچار پارگی میشود، هسته داخلی دیسک میتواند به بیرون برآمده و بر روی عصب سیاتیک فشار وارد کند. این فشار میتواند باعث درد شدید در پایین کمر، باسن، پشت ران، ساق پا و حتی کف پا شود.
علائم پارگی دیسک L5-S1 معمولاً شامل درد تیرکشنده، بیحسی، گزگز و ضعف در پاها است. این درد ممکن است با نشستن، ایستادن طولانی مدت، سرفه یا عطسه تشدید شود. در موارد شدید، ممکن است فرد در راه رفتن مشکل داشته باشد.
در زیر جدولی مفید برای درک بهتر عوارض ناشی از آسیب یا پارگی درسک رسم شده است:
سطح دیسک | محل درد اصلی | انتشار درد | سایر علائم |
L1-L2 | قسمت فوقانی کمر | باسن، قسمت بیرونی رانها | بیحسی، گزگز، ضعف عضلانی (در موارد شدید) |
L2-L3 | قسمت میانی کمر | جلوی رانها، زانوها | بیحسی، گزگز، ضعف عضلانی در قسمت جلوی ران |
L3-L4 | قسمت پایین کمر | جلوی ران، زانو، ساق پا | بیحسی، گزگز، ضعف عضلانی در جلوی ساق پا، کاهش رفلکس زانو |
L4-L5 | قسمت پایین کمر | باسن، پشت ران، ساق پا، کف پا | بیحسی، گزگز، ضعف عضلانی در جلوی ساق پا، کاهش رفلکس زانو، سیاتیک |
L5-S1 | قسمت پایین کمر | باسن، پشت ران، ساق پا، کف پا | درد تیرکشنده، بیحسی، گزگز، ضعف در پاها |
در نیتجه پارگی دیسک کمر میتواند تأثیرات مختلفی بر نواحی مختلف بدن داشته باشد که بسته به محل و شدت پارگی دیسک متفاوت است. شناخت این تأثیرات و علائم میتواند به تشخیص و درمان به موقع کمک کند و کیفیت زندگی فرد را بهبود بخشد. توجه به علائم خاص هر ناحیه و مشاوره با پزشک میتواند در مدیریت و درمان بهتر این عارضهها مفید باشد.
درمان انواع درد دیسک کمر با فیزیوتراپی
روش های درمانی مختلفی برای کنترل درد دیسک کمر وجود دارد؛ البته انتخاب روش های درمانی با شدت آسیب دیدگی و محل دیسک ارتباط مستقیم دارد. اما به طور کلی درمان های مبتنی بر فیزیوتراپی کمر می تواند تا حد زیادی در درمان انواع دیسک کمر کاربرد داشته باشد. یکی از انواع دستگاه فیزیوتراپی خانگی رایج و موثر برای درمان کمر درد کمربند پلاتینر است که به دلیل ارسال امواج درمانی سبب افزایش گردش خون و همچنین ترمیم سریعتر بافت آسیب دیده می شود.
سوالات متداول
1.درد دیسک کمر به کجا می زند و چه علائمی دارد؟
معمولا درد دیسک کمر باعث بروز درد در کمر، باسن و پاها میشود.
2.درد دیسک کمر به کدام پا می زند؟
درد دیسک کمر ممکن است در یک پا یا هر دو پا احساس شود.