آیا فیزیوتراپی زانو در کاهش زانو درد موثر است؟

افرادیکه به نوعی با انواع زانو درد دست به گریبان هستند، معمولا پیش از عمل جراحی زانو تمام راهکارهای کم تهاجمی درمان زانو درد را امتحان می کنند. راهکارهای خانگی و کم تهاجمی مثل قرص زانو درد، آبدرمانی و ورزش از معروف ترین این درمانها است. یکی از راهکارهای درمان زانو درد که در بسیاری از مواقع کارساز است استفاده از فیزیوتراپی زانو به منظور تسکین درد زانو است. اگر دچار آرتروز زانو هستید و یا زانویتان بنا به دلایل مختلف دچار آسیب به مینیسک زانو، رباط ها و کشیدگی و در رفتتگی کشکک زانو شده باشد، فیزیوتراپی زانو می تواند به عنوان یک گزینه درمان جدی مطرح باشد. اما فیزیوتراپی زانو برای درمان پارگی های شدید مینیسک زانو و تحلیل بافت غضروفی پیشرفته نمی تواند موثر واقع شود. در چنین شرایطی عمل جراحی زانو توصیه می شود.

فیزیوتراپی زانو چیست؟

فیزیوتراپی زانو روشی مبتنی بر حرکت است؛ که فیزیوتراپ در آن با کمک مجموعه ای از حرکات فیزیکی و یا دستگاههای مختلف ساطع کننده امواج الکتریکی، مادون قرمز و نور لیزر سبب افزایش خونرسانی و تحریک بافت آسیب دیده می شود. به این ترتیب روند ترمیم آسیب دیدگی زانو به شدت افزایش می یابد.

از مزایای فیزیوتراپی زانو می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• افزایش خونرسانی و اکسیژن رسانی
• کاهش تورم
• افزایش دامنه حرکت
• تسریع روند ترمیم بافت
• تقویت عضلات اطراف زانو
• رفع بی ثباتی زانو

فیزیوتراپی زانو روشی مبتنی بر حرکت است؛ که فیزیوتراپ در آن با کمک مجموعه ای از حرکات فیزیکی و یا دستگاههای مختلف ساطع کننده امواج الکتریکی، مادون قرمز و نور لیزر سبب افزایش خونرسانی و تحریک بافت آسیب دیده می شود. به این ترتیب روند ترمیم آسیب دیدگی زانو به شدت افزایش می یابد.

انواع دستگاه فیزیوتراپی زانو

در فیزیوتراپی زانو به منظور افزایش خونرسانی و اکسیژن رسانی به طور عمده از امواج صوتی استفاده می شود همچنین به منظور تحریک در بافت آسیب دیده از شوک های الکتریکی در قالب انواع دستگاههای الکتروتراپی (TENSE) استفاده می شود. در ادامه به بررسی دقیق تر انواع دستگاه فیزیوتراپی می پردازیم.

اولتراسوند تراپی در فیزیوتراپی زانو

اولتراسوند تراپی برای درمان زانو درد از اثر حرارتی و غیرحرارتی استفاده می کند؛ امواج اولتراسوند به دلیل برد بالایی که دارند می توانند به عمیق ترین بافت های زانو دسترسی پیدا کنند، چیزی که در پدهای حرارتی معمولی ممکن نیست، و درجه حرارت بافت را بین 104 تا 113 درجه فارنهایت می رساند. به این ترتیب گرمای حاصل منجر به افزایش خونرسانی و تسکین درد می شود. از سوی دیگر امواج اولتراسوند سبب افزایش فعالیت سلولی می شود. افزایش فعالیت سلولی از طریق بزرگ شدن حباب های گاز میکروسکوپی نزدیک بافت صدمه دیده شده می شود. این فرآیند که به آن کاویتاسیون گفته می شود تاثیر زیادی در بهبود سریع تر درد دارد.

لیزر درمانی زانو

در طول یک جلسه، لیزر به سمت ناحیه آسیب دیده هدف قرار می گیرد و نور بدون ایجاد ناراحتی به آن ناحیه نفوذ می کند. انرژی نور به عنوان انرژی سلولی توسط بدن جذب می شود و بلافاصله برای مبارزه با التهاب، سرکوب درد و بهبودی سریع استفاده می شود. فوتون های نور تابانده شده به بدن باعث ایجاد تغییرات شیمیایی می شود که نتیجه آن بهبود و رشد مجدد سلولها و بافت های آسیب دیده زانو است. در مطلب لیزر درمانی زانو بیشتر بخوانید.

الکتروتراپی (TENS) در فیزیوتراپی زانو

الکتروتراپی زانو یکی از زیرشاخه های فیزیوتراپی زانو است که سبب تسکین درد موثر در بیمار می شود. نحوه تاثیر امواج الکتریکی به این صورت است که پدهای الکتریکی روی پوست در بخش آسیب دیده بدن قرار می گیرد. سپس دستگاه روشن شده و تکانه های الکتریکی از طریق پوست جذب می شود. تکانه های الکتریکی در ارسال سیگنال درد به مغز اختلال ایجاد می کند. امواج الکتریکی همچنین منجر به تولید اندورفین که یک مسکن طبیعی در بدن است می شود.

کایروپراکتیک (درمان دستی) در تسکین درد زانو

درمان دستی، کایروپراکتیک یا منوال تراپی از چندین تکنیک برای رفع زانو درد استفاده می کند، این تکنیک ها شامل تنظیم ستون فقرات و ماساژ است. تکنیک درمان دستی با تمرکز بر سیستم عصبی و ستون فقرات تمرکز دارد و مشا بسیاری از بیماری های اسکلتی را عدم تعادل در ستون فقرات می داند. در این مطلب در مورد کایروپراکتیک بیشتر بخوانید.

گرما درمانی در فیزیوتراپی زانو

گرما درمانی از طریق تاثیری که بر روی بافت های کلاژنی دارد  سبب کاهش درد و خشکی عضلات و کاهش التهاب و افزایش جریان خون در ناحیه می شود. گرما درمانی به دو روش خشک و تر انجام می شود؛ گرما درمانی خشک از طریق پد، کیسه های گرم تامین می شود. گرمای مرطوب شامل منابع گرمای حاصل از بخار است که اثربخشی بالاتری دارند.

مگنت تراپی و فیزیوتراپی

تحقیقات نشان می دهد که وقتی آهن ربایی روی پوست قرار می گیرد مویرگ ها شل می شود. درنتیجه جریان خون در بافت افزایش می یابد و اکسیژن بیشتری به بافت می رسد. شل شدن دیواره عروق همچنین تولید پروستاگلاندین ها را که اصلی ترین عامل التهاب در بدن هستند می شود. از سوی دیگر انتقال پیام درد از عصب ها به مغز مدیون فعالیت الکتریکی است. استفاده از آهن ربا در روش مگنت تراپی سبب مسدود شدن فعالیت الکتریکی و درنتیجه کاهش احساس درد زانو در بیمار می شود.

کرایو تراپی و تاثیر آن در زانودرد

سرما درمانی را یکی از بهترین و ساده ترین درمان های خانگی برای تسکین درد، جلوگیری از کبودی و رفع التهاب می شناسیم. اما استفاده از سرما درمانی یا همان کرایوتراپی در فیزیوتراپی زانو نیز موثر است. به طور کلی ایجاد حس سرما در بافت در پبیشگیری از تورم موثر است و در ناحیه درد احساس تسکین درد موضعی ایجاد می کند.

چه نوعی از مشکلات زانو را می توان با فیزیوتراپی درمان کرد؟

به طور کلی فیزیوتراپی زانو در درمان برخی از مشکلات زانو موثر است. به عنوان مثال پارگی مینیسک زانو، ضعف زانو، آرتروز زانو، سندروم درد پاتلوفمورال و ناتوانی های ناشی از شکستگی زانو همگی را می توان به کمک فیزیوتراپی زانو تسکین و یا حتی به طور کامل درمان کرد.

فیزیوتراپی زانو برای پارگی مینیسک

فیزیوتراپی برای درمان زانو درد ناشی از پارگی مینیسک بسیار موثر است. مطالعات نشان می دهد که تاثیر فیزیوتراپی برای پارگی مینیسک زانو در مقایسه با عمل آرتروسکوپی زانو پس از 24 ماه مشابه است. پارگی مینیسک زانو اغلب بر روی تقویت و کشش ماهیچه های اطراف زانو تمرکز دارد تا زانو برای جذب شوک های روزانه قدرت بیشتری داشته باشد. فیزیوتراپی زانو همچنین برای اصلاح حرکت و یا تغییر الگوی حرکت برای انجام حرکاتی مثل راه رفتن، بالا رفتن از پله و اسکات زدن انجام می شود.

فیزیوتراپی زانو برای رفع آرتروز زانو

برای درمان آرتروز زانو برنامه فیزیوتراپی بر روی استراتژی های حمایتی و افزایش قدرت عضلات تمرکز دارد تا زانو بتواند شوک های دریافتی حاصل از فعالیت های روزانه را دریافت کند. فعالیت های کششی همچنین باعث حمایت از زانو و حفظ دامنه حرکت که به دلیل بیماری آرتروز اغلب کاهش می یابد می شود. فیزیوتراپی زانو برای آرتروز به منظور اصلاح الگوی حرکتی انجام می شود تا بیمار آنها را ساده تر و با درد کمتری انجام دهد. بلند شدن و نشستن روی صندلی، راه رفتن و بالا رفتن صحیح از پله ها از نمونه این فعالیت ها است.

بیشتر بخوانید: فیزیوتراپی زانو در منزل

درمان درد سندروم درد پاتلوفمورال با فیزیوتراپی زانو

سندروم درد پاتلوفمورال علل مختلفی دارد و درمان باید براساس شرایط خاص هر بیمار ارائه شود. برای مثال، کف پای صاف می تواند منجر به بروز سندروم درد پاتلوفمورال باشد در این حالت ارتز پا کمک کننده است. اگر عضلات باسن ضعیف باعث چرخش زانو در حین انجام فعالیت های خاص شود تمرینات تقویتی لگن کمک زیادی به بیمار می کند. بنابراین برنامه فیزیوتراپی زانو برای سندروم درد پاتلوفمورال بر تقویت عضلات چهار سر ران و باسن تمرکز دارد.

درمان درد و ناتوانی شکستگی زانو با فیزیوتراپی

شکستگی زانو اغلب باعث از دست دادن قدرت و انعطاف پذیری زانو می شود که از این جهت فیزیوتراپی زانو می تواند کمک کننده باشد. جلسات فیزیوتراپی برای افراد دچار شکستگی زانو شامل بازآموزی راه رفتن، اسکات زدن، بالا رفتن از پله و از سر گیری فعالیت های روزمره است.

چطور فیزیوتراپیست می تواند به بهبود زانو درد کمک کند؟

یک متخصص فیزیوتراپیست می تواند یک برنامه شخصی سازی شده متناسب با شرایط خاص شما فراهم کند. برنامه فیزیوتراپی زانو می تواند شامل موارد زیر باشد:

تمرینات افزایش دامنه حرکت با فیزیوتراپی

برخی از تمرینات فیزیوتراپی ممکن است در افزایش دامنه حرکت بیمار موثر باشد. تمرینات افزایش دامنه حرکت زانو با مقایسه عملکرد زانوی سالم و مشکل دار طراحی می شود و به شامل تمرینات انعطاف پذیری خاصی است که توانایی بیمار را برای خم و راست کردن و تحرک زانو افزایش می دهد.

بیشتر بخوانید: ورزش زانو برای سالمندان

افزایش قدرت ماهیچه ها با فیزیوتراپی

تحقیقات نشان می دهد که افرادیکه مبتلا به آرتروز زانو هستند و از برنامه فیزیوتراپی زانوی افزایش قدرت ماهیچه ها استفاده می کنند درد کمتری داشته و از کیفیت زندگی بالاتری برخوردار هستند. افزایش قدرت عضلانی در پاها سرعت از دست دادن بافت غضروفی را کاهش می دهد، تحرک زانو را افزایش می دهد و از وارد شدن فشار اضافی به زانو می کاهد.

افزایش عضلات باسن و شکم میزان نیروی وارد شده به مفاصل را در هنگام راه رفتنف دویدن و انجام فعالیت های تکراری می کاهد. منظور از عضلات مرکزی در اینجا به عضلات شکم، پایین کمر و پلویس اشاره دارد. عضلات مرکزی قوی باعث افزایش قدرت کل بدن می شود. یک متخصص فیزیوتراپیست در طی جلسات افزایش قدرت عضلات، عضلات مختلف درگیر در ناحیه مرکزی و پاها را تقویت می کند.

فیزیوتراپی زانو در برخی مواثع شامل تمرینات دستی نیز می شود. طی تمرینات درمان دستی کارشناس فیزیوتراپیست به آرامی عضلات را حرکت می دهد تا دامنه حرکت از دست رفته را به آن بازگرداند. در بسیاری از مواقع درمان دستی در کنار تمرینات کششی انجام می شود. درمان های دستی معمولا برای انواعی از دردها تجویز می شود که از طریق خود بیمار قابل دسترسی و تقویت نیست. درمان دستی یک درمان موثر در کنار تمرینات ورزشی و فیزیوتراپی زانو است.

بیشتر بخوانید: خرید دستگاه فیزیوتراپی خانگی

درمان زانو درد با زانوبند طبی

آستین های زانو که دور زانو را می پوشانند ممکن است در کاهش درد و تورم زانو نقش داشته باشند. زانوبندهای طبی همچنین می توانند در کاهش ورود فشار مضاعف بر بخش های خاصی از زانو بکاهند. درواقع زانوبندها منجر به توزیع متعادل تر وزن و فشار روی زانوها می شوند. البته انواع مختلف زانوبند برای هر بیمار با توجه به شرایط خاص وی توصیه می شود و درواقع نمی توان یک نسخه برای همه بیماران پیچید. زانوبند زاپیامکس یکی از انواع زانوبند طبی با بازدهی بالا در کاهش انواع درد زانو است.

توصیه های حرکتی برای کاهش درد زانو

در مورد بیماری های التهاب و تحلیل مفاصل مثل آرتروز زانو مهم است بیمار از انواع خاصی از فعالیت ها اجتناب کند و یا انواع دیگری از فعالیت ها را به طور کامل کنار بگذارد. یک متخصص فیزیوتراپی بیمار را برای انجام صحیح حرکات به منظور کاهش فشار بر روی زانو راهنمایی می کند. همچنین برای انجام فعالیت های تکراری که بیشترین فشار را به زانوها وارد می کنند برای بیمار محدودیت تعیین می کنند.

روش صحیح درمانهای خانگی برای رفع زانو درد

یک متخصص فیزیوتراپیست علاوه بر تجویز حرکاتی که در جلسات فیزیوتراپی بیمار ملزم به انجام آنها است تمرینات و توصیه هایی را برای مواقعی که در بیمار در منزل است تجویز می کند. به عنوان مثال نحوه استفاده از سرما و گرما درمانی به شکل صحیح با توجه به نوع و شدت عارضه توسط پزشک تعیین می شود. متخصصان فیزیوتراپی همچنین در تجویز و شناخت داروهای مناسب جهت کاهش درد و التهاب تبهر بالایی دارند.

7 ورزش فیزیوتراپی زانو

در ادامه 7 ورزش فیزیوتراپی زانو را ارائه می کنیم که به کمک آن می توانید انواع مشکلات زانو را رفع کنید و هم قدرت زانو و هم دامنه حرکت زانو را افزایش دهید.

خم کردن زانو در حال دراز کش

خم کردن زانو در حال دراز کش یک ورزش ایده آل برای کاهش درد زانو است. دراز بکشید و دستها را کنار بدنتان قرار دهید. یک تکرار این حرکت شامل خم کردن و صاف کردن زانو است. این تمرین باعث افزایش حرکت زانو می شود. هر دو پا را صاف کنید. سپس به آرامی زانویی که درد دارد را خم کنید و تا جای ممکن به باسن نزدیک کنید. این وضعیت را برای مدت 2 ثانیه یا بیشتر نگه دارید.

بیشتر بخوانید: درمان سیاتیک با فیزیوتراپی

کشش همسترینگ

عضلات همسترینگ خشک منجر به افزایش زانو درد می شود به همین دلیل کشش همسترینگ بهترین راهکار برای کاهش زانو درد است. برای ساده کردن حرکت یک پارچه یا حوله زیر قوس کمر قرار دهید تا حرکت را ساده تر انجام دهید. برای انجام حرکت به ترتیب زیر عمل کنید:

• روی زمین دراز بکشید و پاهای خود را دراز کنید.
• یک پارچه، کمربند یا بند دور کف پای خود بیاندازید.
• حال پایی که بند دور آن انداختید را به کمک دست بالا بیاورید

این وضعیت را به مدت 30 ثانیه نگه دارید.

کشش عضلات کوآد

عضلات کوآد عضلات قدرتمندی هستند اما اگر به طور مرتب کشیده نشوند سفت می شوند و منجر به بروز زانو درد می شود.

• برای کشش عضلات کوآد به سمت دیوار بایستید یا از یک صندلی کمک بگیرید.
• پاها را به اندازه عرض شانه باز کنید و یک زانو را از پشت به سمت باسن نزدیک کنید.

این وضعیت را به مدت 30 ثانیه نگه دارید.

بیشتر بخوانید: بهترین مراکز فیزیوتراپی در تهران

اکستنشن نشسته پا

این ورزش به شما کمک می کند بدون اینکه فشار اضافی بر زانو وارد کنید کشش زانو انجام دهید. برای انجام این تمرین به 2 صندلی احتیاج دارید.

• دو صندلی را درست در مقابل یکدیگر قرار دهید
• روی یک صندلی بنشینید
• پاها را روی صندلی مقابل قرار دهید
• به آرامی زانو را صاف کنید

این وضعیت را 10 ثانیه نگه دارید

بالا آوردن پا به صورت صاف

بالا آوردن پا به صورت صاف یک تمرین ساده و کارآمد برای کاهش زانو درد است.وقتی عضلات اطراف زانو ضعیف و خشک شوند منجر به بروز درد و ناراحتی در فرد می شود. این تمرین به فرد کمک می کند انعطاف پذیری ماهیچه ها اطراف زانو بیشتر شود که درنهایت منجر به کاهش درد زانو می شود. برای انجام این تمرین کارهای زیر را به ترتیب انجام دهید:

• روی زمین دراز بکشید و یک پا را صاف نگه دارید درحالیکه پای دیگر خم و روی زمین قرار دهید.
• سپس پای صاف را از روی زمین بلند کنید تا جائیکه در عضلات احساس کشش کنید.
• وضعیت را برای 5 تا 10 ثانیه نگه دارید

برای هر پا این وضعیت را 10 تا 15 بار تکرار کنید

حرکت صدف

حرکت صدف یک ورزش ایده آل برای کاهش زانو درد از طریق افزایش قدرت عضلات داخل ران است. برای انجام این حرکت مراحل زیر را انجام دهید:

• به پهلو دراز بکشید و درحالیکه زانوهایتان روی هم قرار دارد آنها را به صورت 90 درجه خم کنید.
• سپس زانوی بالایی را بدون اینکه مچ پاهایتان از روی زمین بلند شود بلند کنید.

این تمرین را 10 تا 15 بار تکرار کنید.

مینی اسکات

مینی اسکات یک راه ایده ال برای کاهش زانو درد است. این حرکت منجر به افزایش قدرت عضلات می شود.

• پاها را به اندازه عرض شانه باز کنید.
• کمرتان را صاف نگه دارید، عضلات شکم را سفت کنید و نگاهتان به سمت جلو باشد.
• تا جائیکه احساس درد نمی کنید پایین بیایید. البته دقت داشته باشید در این مرحله زاویه زانو از 90 درجه نگذرد.

این تمرین را نیز 10 تا 15 باز تکرار کنید.

بعد از فیزیوتراپی زانو چه باید کرد؟

بسیاری از بیماران با مشاهده افزایش درد پس از جلسات فیزیوتراپی احساس نگرانی می کنند. اما باید بدانید حین جلسات فزیوتراپی زانو فشار به عضلات و بافت ها وارد می شود تا افزایش قدرت و انعطاف پذیری زانو افزایش پیدا کند. همچنین درد پس از فیزیوتراپی زانو می تواند ناشی از تورم زانو باشد که از عوارض فیزیوتراپی زانو محسوب می شود، که به فعالیت بیش از حد عضلات مربوط می شود. اما این موارد به هیچ وجه نگران کننده نیست، چراکه با تمرینات ساده می توانید آن را به سادگی در منزل رفع کنید:

• نوشیدن آب فراوان
• استراحت دادن به زانو
• استفاده از کمپرس گرم و سرد
• بالا گذاشتن پاها
• مصرف داروهای ضدالتهاب (در صورت نیاز)

همیشه به بدن خودتان گوش دهید. درد و تورم در اغلب موارد با هم بوجود می آیند. به همین دلیل در این مرحله گوش کردن به بدن و استراحت دادن به زانوها می تواند کمک کننده باشد. در بسیاری از مواقع التهاب پس از فیزیوتراپی زانو به خودی خود درمان می شود و نیازی به مداخلات دارویی ندارد.

کلام آخر

فیزیوتراپی زانو یک روش کم تهاجمی و موثر در تسکین انواع زانو درد است. در جلسات فیزیوتراپی از روشهای مختلفی مثل اولتراسوندتراپی، لیزرتراپی، مگنت تراپی، الکتروتراپی و حرکات اصلاحی زانو با هدف بازیابی توان حرکتی زانو، افزایش انعطاف پذیری، تقویت زانو و افزایش خونرسانی و اکسیژن رسانی به بافت ها انجام می شود. امواج الکتریکی و مغناطیسی منجر به تغییر مواد شیمیایی در درون سلولهاف تحریک آنها به بازسازی و تولید مواد ضد درد و مسکن طبیعی مثل اندورفین در بدن می شود. با این حال فیزیوتراپی همیشه یک راهکار درمانی نیست.

در زمانهایی که غضروف زانو دچار پارگی و از هم گسیختگی شده باشد توانایی غضروف برای جذب فشار اضافی بر زانو بشدت کاهش می یابد، در این حالت نیاز به عمل جراحی وجود دارد تا تکه های غضروف از بخش های سالم جدا شود. با این حال جراحی در تعداد بسیار کمی از بیماران توصیه می شود. این میزان در بیماران مبتلا به پارگی مینیسک کمتر از 20 درصد است.

پرسش و پاسخ فیزیوتراپی زانو

1.بهترین روش فیزیوتراپی زانو چیست؟

روشهای مختلفی دردرمان فیزیوتراپی زانو مورد استفاده قرار می گیرد که با توجه به شرایط بیمار و نوع آسیب دیدگی تعیین می شود؛ اگر آسیب دیدگی خفیف باشد تمرینات ورزشی بهترین گزینه هستند. در درمان پارگی مینیسک لیزر تراپی، در درمان آرتروز زانو اولتراسوند تراپی و برای رفع درد الکتروتراپی توصیه می شود.

2.آیا فیزیوتراپی زانو با دستگاه موثر است؟

بله. در درمان انواع زانو درد شدید فیزیوتراپی زانو با دستگاه بهترین راهکار برای تسکین درد زانو است. دستگاههای فیزیوتراپی زانو با ارسال امواج صوتی، مادون قرمز و الکتریکی سبب تحریک بافت اطراف زانو می شود و ضمن افزایش گردش خون منجر به ایجاد تغییر در سرعت ترمیم بافت می شود.

فروشگاه طب لاین شاپ