افرادیکه درنهایت به جراحی دیسک کمر رضایت می دهند باید یک دوره برای استراحت و نقاهت پس از عمل جراحی در نظر بگیرند که در این مدت باید یک سری از دستورالعمل ها را اجرا کنند. مرحله نقاهت پس از جراحی دیسک کمر به وضعیت سلامتی و میزان فعالیت فرد پیش از عمل جراحی، نوع جراحی و سن بیمار بستگی دارد. به طور کلی زمان ریکاوری بیماران پس از جراحی دیسک کمر بین 6 تا 8 هفته طول می کشد. نوع جراحی هر قدر پیچیده تر باشد زمان ریکاوری طولانی تر خواهد بود؛ مثلا در عمل جراحی لامینکتومی یا فیوژن بیش از 12 هفته زمان ریکاوری نیاز است حال آنکه در جراحی با لیزر به یک هفته می رسد. بیماران در سنین بالا به زمان ریکاوری بیشتری احتیاج دارند و این زمان برای افراد بالای 70 سال ممکن است به 6 ماه تا 1 سال برسد. به طور کلی، بیماران پس از جراحی دیسک کمر باید از خم شدن، بلند کردن و چرخش کمر خودداری کنند. در ادامه به طور کامل مراقبت ها پس از عمل دیسک کمر آورده شده اند. همچنین، بیمار باید در هنگام خواب، استفاده از توالت و نشستن به گونه ای عمل کند که حداقل فشار بر ستون فقرات وارد شود.
مراقبت پس از جراحی دیسک کمر
دوران نقاهت پس از جراحی دیسک کمر دورانی مهم و البته اندکی سخت برای بیماران و خانواده های آنها محسوب می شود. انجام صحیح مراقبت پس از عمل دیسک کمر از این جهت از اهمیت زیادی برخوردار است که از عود مجدد بیماری جلوگیری می کند. به همین دلیل داشتن وسواس و دقت نظر در انجام مراقبت های پس از جراحی بشدت توصیه می شود.
آماده سازی منزل برای مراقبت بعد از عمل دیسک کمر
احساس خستگی جسمی بعد از بازگشت به خانه امری طبیعی است. قبل از عمل، خانه خود را برای دسترسی آسان به وسایل مورد نیازتان (آب، لباس، دستمال کاغذی، وسایل کار و غیره) آماده کنید. از قبل منزل خود را بررسی کنید و تا حد امکان وسایل را از روی زمین بردارید تا خطر لغزیدن به حداقل برسد.
چند روز اول بعد از جراحي، نياز به همراهي يك مراقب خواهيد داشت؛ پس به عزیزان خود از قبل در مورد جراحی اطلاع دهید. در صورت امکان، برای روزهای اولیه پس از بازگشت به خانه، از آنها برای کارهای مختلف مانند خرید، تهیه غذا و شستن لباس کمک بگیرید.
دستورالعمل مراقبت از محل برش جراحی دیسک کمر
مراقبت مناسب از محل برش جراحی دیسک کمر بسیار حیاتی است تا از عفونت جلوگیری شده و روند بهبودی به بهترین شکل ممکن پیش برود. در این بخش، به شما نکات ضروری و کاربردی درباره مراقبت از محل برش را ارائه می‌دهیم.
- بررسی روزانه محل بخیه
حداقل یک بار در روز، محل برش‌های جراحی خود را از نظر علائم عفونت مانند ترشح، باز شدن بخیه‌ها، افزایش قرمزی یا حساسیت بررسی کنید. در صورت مشاهده هر یک از این موارد، بلافاصله با مطب جراح خود تماس بگیرید.
با پانسمانی روی برش جراحی از بیمارستان مرخص خواهید شد. این پانسمان ممکن است در حین جراحی زده شده باشد و یا طی بستری در بیمارستان تعویض گردد. ۱-۲ روز پس از رسیدن به خانه، پانسمان بیمارستان را برداشته و با یک پانسمان تمیز و خشک جایگزین کنید.
- تمیز نگه داشتن محل زخم
هر روز پانسمان جدیدی روی محل برش قرار دهید و تا زمانی که تمیز و خشک شود، آن را پوشانده نگه دارید. زخم شما به طور معمول تا روز ۵-۷ پس از عمل باید خشک و بدون ترشح باشد. پس از خشک شدن کامل محل برش و نبودن هیچگونه ترشح، می‌توانید آن را بدون پانسمان رها کنید. اگر بخیه یا منگنه‌ای در محل برش شما وجود دارد، به احتمال قوی ۲-۳ هفته پس از جراحی در اولین ویزیت پس از عمل برداشته شوند.
بیشتر بخوانید: آیا پارگی دیسک کمر با استراحت خوب می شود؟
کنترل درد پس از عمل دیسک کمر
بهبودی درد عصب قابل پیش‌بینی نیست. اکثر بیماران در مدت کوتاهی شاهد کاهش قابل توجه درد پا و علائم عصبی خواهند بود، اما ممکن است برخی از بیماران همچنان احساس سوزن‌سوزن شدن داشته باشند. کنترل درد بعد از جراحی دیسک کمر بخش مهمی از روند بهبودی است. پزشک شما طیف وسیعی از گزینه‌های تسکین درد را برای کمک به شما در مدیریت ناراحتی و ترویج بهبودی تجویز می‌کند.
- مصرف داروهای ضد درد: داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن (آدویل، موترین) یا ناپروکسن (آلرو، ناپروکسین) می‌توانند به کاهش التهاب و درد کمک کنند. همچنین، مسکن‌های ضد درد مانند استامینوفن (تیلنول) می‌توانند برای درد خفیف تا متوسط استفاده شوند. در صورت درد شدید، ممکن است پزشک برای مدت کوتاهی داروهای مسکن قوی‌تر مانند کدئین یا اکسی کدون تجویز کند. علاوه بر مصرف دارو، یکسری روش‌های غیردارویی ایمن نیر برای کنترل درد وجود دارند. که در زیر به آنها اشاره می‌کنیم.
- روش‌های غیردارویی کنترل درد: استفاده از کمپرس یخ روی ناحیه آسیب دیده به مدت 15 تا 20 دقیقه، 3 تا 4 بار در روز می‌تواند به کاهش التهاب و درد کمک کند. درضمن،پس از کاهش التهاب اولیه (معمولاً چند روز بعد از جراحی)، می‌توانید از گرما برای تسکین درد عضلات استفاده کنید.
- روش دیگر، تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست یا TENS است. TENS از جریان‌های الکتریکی کوچک برای تحریک اعصاب و کاهش درد استفاده می‌کند.
درخواست مشاوره رایگان
پس از عبور از مراحل اوایه دوران نقاهت، فیزیوتراپیست می‌تواند به شما در یادگیری تمریناتی برای تقویت عضلات کمر و بهبود دامنه حرکتی شما کمک کند. این می‌تواند به کاهش درد و بهبود عملکرد شما کمک کند. همچنین، تکنیک‌هایی مانند مدیتیشن، یوگا یا تنفس عمیق می‌توانند به کاهش استرس و اضطراب کمک کنند که می‌تواند به نوبه خود درد را بدتر کند.
نکات کلی در مورد کنترل درد
- داروهای خود را طبق دستور مصرف کنید: مهم است که داروهای مسکن خود را طبق دستور پزشک مصرف کنید تا سطوح ثابتی از دارو در بدن شما حفظ شود و درد شما به طور موثر کنترل شود.
- از مصرف بیش از حد دارو خودداری کنید: مصرف بیش از حد داروهای مسکن می‌تواند خطرناک باشد و عوارض جانبی جدی ایجاد کند.
- با پزشک خود در مورد عوارض جانبی صحبت کنید: در صورت مشاهده هر گونه عوارض جانبی از داروهای خود، به پزشک خود اطلاع دهید.
- یک برنامه خواب منظم داشته باشید: خواب کافی به بدن شما کمک می‌کند تا التیام یابد و با درد مقابله کند.
- از فعالیت‌های سنگین خودداری کنید: در هفته‌های اول پس از جراحی از بلند کردن اجسام سنگین، خم شدن یا چرخش خودداری کنید.
- رژیم غذایی سالم داشته باشید: یک رژیم غذایی سالم و متعادل سرشار از میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و پروتئین می‌تواند به بهبودی شما کمک کند و به شما انرژی لازم برای مقابله با درد را بدهد.
درنهایت، اگر در مورد کنترل درد خود سوال یا نگرانی دارید، با پزشک خود صحبت کنید. او می‌تواند به شما کمک کند تا بهترین برنامه تسکین درد را برای خود پیدا کنید.
نحوه خوابيدن پس از عمل دیسک کمر
خواب باکیفیت، بسترِ بهبودی و بازیابی سلامتی پس از هر عمل جراحی است. در این میان، عمل دیسک کمر به دلیل ایجاد محدودیت حرکتی و درد، چالش‌های بیشتری را برای داشتن خوابی آرام به همراه دارد. در چند هفته اول پس از جراحی، مشکل خوابیدن طبیعی است و به مرور زمان برطرف خواهد شد. با این حال، با رعایت نکات ساده‌ای می‌توانید خوابی آسوده را در دوران نقاهت خود تجربه کنید.
خواب به پهلو بهترین حالت برای افراد بعد از عمل دیسک کمر است. با قرار دادن یک بالش بین زانوها، ستون فقرات خود را در راستای طبیعی نگه دارید و از فشار روی کمر بکاهید. اگر به پهلو خوابیدن برایتان دشوار است، می‌توانید به پشت بخوابید و از یک بالش زیر زانوها برای خم شدن ملایم زانوها و کاهش فشار روی کمر استفاده کنید. از خوابیدن روی شکم خودداری کنید. این حالت فشار زیادی را به ستون فقرات وارد می‌کند و می‌تواند درد را تشدید کند.
از خوابیدن روی تخت‌های خیلی نرم که باعث فرو رفتن بدن در تشک و قوس برداشتن ستون فقرات می‌شوند، خودداری کنید. استفاده از تشک‌های طبی که با حفظ قوس طبیعی کمر، از ستون فقرات شما حمایت می‌کنند، بسیار مفید است.
بیشتر بخوانید:نحوه استراحت پس از عمل دیسک کمر
راهنمای حمام کردن بعد از جراحی دیسک کمر
حمام کردن پس از جراحی دیسک کمر نیاز به دقت و مراقبت ویژه‌ای دارد تا از عفونت محل برش جلوگیری شود و به روند بهبودی کمک کند. در این راهنما به نکاتی که باید در هنگام حمام کردن رعایت کنید، می‌پردازیم.
معمولاً پزشکان توصیه می‌کنند که تا زمانی که محل برش به خوبی بهبود نیافته و تمیز و خشک نشده است، از حمام کردن خودداری کنید. این مدت معمولاً بین 48 تا 72 ساعت پس از جراحی دیسک کمر است، اما حتماً با جراح خود مشورت کنید تا زمان دقیق را بدانید.
قبل از حمام کردن، محل برش را با یک پانسمان ضد آب بپوشانید. این پانسمان‌ها کمک می‌کنند تا آب به زخم نرسد. در صورت امکان، به خصوص در روزهای اول پس از جراحی از یکی از اعضای خانواده یا دوستان کمک بگیرید تا در هنگام حمام کردن به شما کمک کند.
نکات مهم در زمان استحمام:
- تا زمان بهبودی کامل، از غوطه‌ور شدن در وان، جکوزی یا استخر خودداری کنید. این کار می‌تواند خطر عفونت را افزایش دهد.
- دوش گرفتن به جای وان حمام کردن توصیه می‌شود. دوش باید کوتاه و با آب گرم (نه داغ) باشد.
- محل برش را با صابون ملایم و آب ولرم تمیز کنید. به آرامی و بدون فشاردادن محل برش را بشویید. از اسکراب کردن محل برش خودداری کنید.
- پس از شستن، محل برش را با یک حوله تمیز و نرم به آرامی خشک کنید. از مالش دادن محل برش خودداری کنید و آنن را با ضربات نرم خشک کنید.
مراقبت‌های پس از حمام
پس از حمام، محل برش را از نظر علائم عفونت مانند قرمزی، تورم، ترشح یا بوی بد بررسی کنید. اگر پانسمان ضد آب استفاده کرده‌اید، پس از حمام آن را بردارید و محل برش را با یک پانسمان تمیز و خشک بپوشانید. از وارد کردن فشار یا کشیدن پوست در ناحیه برش خودداری کنید. همچنین، پیروی از توصیه‌های پزشک خود را فراموش نکنید و در صورت داشتن هرگونه سوال یا نگرانی با او مشورت کنید.
فعالیت‌های بدنی مناسب پس از عمل جراحی دیسک کمر
پس از عمل جراحی دیسک کمر، شروع مجدد فعالیت‌های بدنی می‌تواند دلهره‌آور باشد. با این حال، حرکت و ورزش برای بهبودی کامل و افزایش قدرت و انعطاف‌پذیری شما ضروری است. در این راهنما، زمان مناسب برای شروع انواع مختلف فعالیت‌های بدنی و نکات مهمی که باید در نظر داشته باشید را به شما ارائه می‌دهیم.
مراحل کلی:
- استراحت اولیه: در 1 تا 2 هفته اول پس از جراحی، تمرکز خود را بر روی استراحت و ریکاوری بگذارید. از بلند کردن اجسام سنگین، خم شدن یا چرخش و انجام فعالیت‌های شدید خودداری کنید.
- پیاده‌روی: بعد از 2 هفته، می‌توانید پیاده‌روی‌های کوتاه و آهسته را شروع کنید. به تدریج مسافت و زمان پیاده‌روی خود را در طول هفته‌ها افزایش دهید.
- تمرینات تقویتی ملایم: بعد از 4 تا 6 هفته، می‌توانید با مشورت پزشک خود، تمرینات تقویتی ملایم را با استفاده از وزنه‌های سبک یا کش‌های مقاومتی شروع کنید.
- تمرینات حرکتی: بعد از 8 تا 12 هفته، می‌توانید تمرینات حرکتی مانند یوگا، تای چی یا شنا را زیر نظر فیزیوتراپیست یا مربی واجد شرایط آغاز کنید.
مراقبت‌هاي لازم در زمينه شروع فعاليت بدني بعد از جراحي ديسك:
- به درد خود توجه کنید: اگر در حین انجام هر فعالیتی احساس درد دارید، متوقف شوید و با پزشک خود صحبت کنید.
- راه رفتن و بالا رفتن از پله: مجاز به راه رفتن و بالا رفتن از پله به طور نامحدود هستید.
- پیاده‌روی و تردمیل: پیاده‌روی در فضای باز یا روی تردمیل (بدون شیب) نیز مجاز است. از سطوح ناامن و ناهموار اجتناب کنید.
- بلند کردن اجسام: بلند کردن اجسام سنگین‌تر از 2.5 تا 5 كيلوگرم ممنوع است. همیشه با زانوهای خم شده اجسام را بلند کنید و به کمر خود فشار وارد نکنید.
- نشستن: برای جلوگیری از ناراحتی‌های عضلانی، نشستن خود را به فواصل 20-30 دقیقه‌ای محدود کنید.
- حرکات را به آرامی و با دقت انجام دهید: از حرکات ناگهانی یا شدید خودداری کنید و بر روی تکنیک صحیح تمرکز کنید.
- به طور منظم ورزش کنید: برای حفظ و بهبود نتایج، سعی کنید حداقل 30 دقیقه در روز، 5 روز در هفته، ورزش کنید.
- با پزشک خود مشورت کنید: قبل از شروع هر برنامه ورزشی جدید، حتماً با پزشک خود مشورت کنید تا از ایمن و مناسب بودن آن برای شما اطمینان حاصل کنید.
به خاطر داشته باشید كه هر فردی روند بهبودی منحصر به فرد خود را دارد. صبور باشید و به بدن خود گوش فرا دهید. انجام فعالیت‌های بدنی منظم به شما کمک می‌کند تا به قدرت، انعطاف‌پذیری و تناسب اندام خود قبل از عمل برسید و از بروز مجدد مشکلات کمر در آینده جلوگیری کنید.
نحوه پيشگيري از یبوست بعد از عمل ديسك كمر
یبوست یکی از عوارض شایع بعد از عمل دیسک کمر است. این امر به دلیل کم تحرکی، مصرف برخی داروها و تغییرات در رژیم غذایی ایجاد می‌شود. برای پیشگیری و مقابله با یبوست بعد از عمل دیسک کمر،مصرف مایعات و فیبر خود را افزایش دهید و تا حد امکان راه بروید. همچنين مي‌توانيد نرم‌کننده مدفوع مانند سديم دوكوزات(کولاس) مصرف کنید. در صورت نیاز، می‌توانید از ملین‌های ملایم یا قوی‌تر نيز استفاده کنید.
توجه: در صورت عدم دفع مدفوع پس از 1 هفته، با مطب جراح خود تماس بگیرید.
مراقبت‌هاي پس از جراحي ديسك كمر در زمينه رانندگي
رانندگی بعد از عمل دیسک کمر، به دلیل نگرانی‌هایی مانند درد، محدودیت حرکتی و مصرف داروهای مسکن، نیازمند احتیاط و توجه ویژه است. در اینجا نکات مهمی را برای رانندگی ایمن بعد از عمل دیسک کمر ارائه می‌دهیم:
تا زمانی که پزشک شما به طور صریح اجازه رانندگی را نداده است، از رانندگی خودداری کنید. این زمان می‌تواند بسته به نوع عمل، روند بهبودی و شرایط شما متفاوت باشد. همچنين، تا زمانی که از اثرات داروهای مسکن مخدر و شل‌کننده‌های عضلانی که برای تسکین درد تجویز شده‌اند، کاملاً خارج نشده‌اید، به هیچ وجه رانندگی نکنید. این داروها می‌توانند باعث خواب‌آلودگی، تاری دید و اختلال در تمرکز شوند که رانندگی را بسیار خطرناک می‌کند.
البته در صورت نیاز، می‌توانید مسافت‌های کوتاه (حدود 20 تا 30 دقیقه) را به عنوان سرنشین طی کنید. اما اگر باید مسافت طولانی‌تری را طی کنید، حتماً در طول مسیر چندین بار توقف کنید تا راه بروید، عضلات خود را کشش دهید و از خشکی و گرفتگی عضلات جلوگیری کنید. به گفته بسیاری از بیماران، دراز کشیدن در صندلی عقب راحت‌ترین حالت برای طي مسافت به عنوان سرنشین بعد از عمل دیسک کمر است. این حالت به شما امکان می‌دهد تا ستون فقرات خود را در راستای طبیعی نگه دارید و فشار را از روی کمر خود بردارید. به یاد داشته باشید كه اولویت با سلامتی شماست. هرگز سلامتی خود را به خاطر رانندگی زودهنگام به خطر نیندازید.
بیشتر بخوانید:کارهای مضر برای دیسک کمر
چه زمانی باید با مطب تماس بگیرید؟
اولین ویزیت پس از عمل حدود 2-3 هفته پس از جراحی انجام خواهد شد. اما در صورت مشاهده هركدام از علائم زير بايد فورا با پزشك تماس بگيريد:
- درد شدیدکه با داروهای مسکن یا استراحت تسکین نمی‌یابد
- تورم، قرمزی یا ترشح از محل برش
- کاهش احساس در بازو، پا یا پا
- مشکل در حرکت
- بی‌حسی یا ضعف جدید
- تب بالاتر از 38.5 درجه سانتیگراد
- لرز
ليست علائم بالا زنگ خطري براي عفونت در محل زخم است و نياز به رسيدگي فوري پزشكي دارد.
بیشتر بخوانید: استفاده از انواع کمربند طبی برای تسکین درد دیسک کمر
ملاحظات کلی در مراقبت‌هاي پس از عمل ديسك كمر
پس از جراحي ديسك كمر بايد به نكات زير توجه كنيد:
- فعالیت‌های روزانه: به تدریج فعالیت‌های روزانه خود را از سر بگیرید و به بدن خود گوش دهید.
- بازگشت به کار: زمان بازگشت به کار به نوع شغل و میزان بهبودی بستگی دارد و با جراح خود مشورت کنید.اما اگر شغل شما سبک است، ممکن است بتوانید 2 تا 4 هفته پس از جراحی به سر کار بازگردید. برای افراد مسن با جراحی‌های گسترده‌تر، بازگشت به کار ممکن است تا ۴ تا ۶ ماه طول بکشد.
- فعالیت‌های ورزشی: با صلاحديد پزشك احتمالا پس از 6 هفته می‌توانید فعالیت‌های ورزشی سبک مانند پیاده‌روی و شنا را از سر بگیرید.
- رابطه جنسی: می‌توانید پس از 4 تا 6 هفته با كسب مجوز از جراح مربوطه، رابطه جنسی را از سر بگیرید.
- سیگار کشیدن: سیگار کشیدن می‌تواند روند بهبودی را کند کند و خطر ابتلا به عفونت را افزایش دهد.
در نهايت بايد گفت كه بهبودی پس از جراحی ديسك كمر زمان می‌برد. صبور باشید و به بدن خود زمان بدهید تا بهبود یابد. از دستورالعمل‌های مراقبت پس از جراحي پزشك خود به دقت پیروی کنید و در صورت داشتن هرگونه سوال یا نگرانی، با جراح خود یا سایر اعضای تیم مراقبت‌های بهداشتی خود تماس بگیرید.
تذكر مهم: اطلاعات ارائه شده در این مقاله فقط جنبه آموزشی دارد و نباید جایگزین مشاوره با پزشک شود. قبل از انجام هرگونه اقدام یا تغییر در برنامه مراقبتی خود، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
سوالات متداول در مورد مراقبت پس از عمل دیسک کمر
1.چگونه از عفونت محل زخم بعد از عمل جراحی دیسک کمر جلوگیری کنیم؟
محل زخم را خشک نگه دارید، روی آن را با گاز استریل بپوشانید و از وارد کردن فشار بر روی محل زخم خودداری کنید.
2.بعد از جراحی دیسک کمر چگونه بخوابیم؟
خوابیدن به پشت و قرار دادن یک بالشت زیر زانو و یا خوابیدن به پهلو و قرار دادن بالشت بین زانوها توصیه می شود.
3.چند وقت پس از جراحی دیسک کمر می توان دوش گرفت؟
زخم را خشک نگه دارید که معمولا بین 8 تا 10 روز پس از جراحی طول می کشد.
4.نحوه استفاده از توالت پس از جراحی دیسک کمر چگونه است؟
حتما از توالت فرنگی استفاده کنید، در هنگام نشستن ارتفاع توالت باید بگونه ای باشد که نیاز چندانی به خم شدن نباشد، کمربند طبی را در هنگام استفاده از توالت باز نکنید.
5. چه مدت طول می‌کشد تا بعد از عمل دیسک کمر به طور کامل بهبود یابم؟
معمولا 4 تا 6 هفته طول مي‌کشد تا به انجام فعالیت های ساده مانند کارهای سبک خانه برگردید و ممکن است 6 ماه تا یک سال طول بکشد تا کمر شما به طور کامل بهبود یابد.
6. چه زمانی می‌توانم رابطه جنسی را بعد از عمل دیسک کمر از سر بگیرم؟
پس از 4 تا 6 هفته بعد از عمل دیسک کمر امکان برقراری رابطه جنسی وجود دارد.
منابع:
https://www.osswf.com/blog/what-can-i-expect-after-herniated-disc-surgery
https://medlineplus.gov/ency/patientinstructions/000313.htm
https://www.orthobethesda.com/content/uploads/2020/08/general-information-after-lumbar-fusion.pdf
