درمان قطعی روماتیسم مفصلی (آرتریت روماتوئید) چگونه است؟

رماتیسم مفصلی یا آرتریت روماتوئید (RA) یک بیماری مزمن پیشرونده است که درمان قطعی برای آن وجود ندارد. درمان روماتیسم تنها با هدف کاهش علائم و حفظ توانایی جسمی بیمار تا حد ممکن انجام می‌شود. درمان روماتیسم مفصلی باید شامل برنامه کامل جسمی، روحی و کیفیت زندگی باشد. درمان های رایج  آرتریت روماتوئید شامل استفاده از داروهایی به نام DMARDS است که سبب خنثی کردن مواد شیمیایی در بدن بیمار می‌شود که عامل اصلی تخریب مفاصل است. درمان به موقع روماتیسم بشدت منجر به کاهش علائم این بیماری و افزایش کیفیت زندگی فرد می شود.

روش‌های مختلف درمان آرتریت روماتوئید (روماتیسم مفصلی) چگونه است؟

روش‌های درمانی آرتریت روماتوئید شامل مجموعه‌ای از تدابیر و مداخلات است که به کنترل علائم بیماری، بهبود عملکرد مفاصل و افزایش کیفیت زندگی افراد کمک می‌کنند. این روش‌ها شامل موارد زیر می‌شوند:

• NSAIDها
• استروئیدها
• اصلاح تغذیه
• داروهای DMARDS سنتی
• داروهای DMARDS بیولوژیک
• فیزیوتراپی
• جراحی

داروهای درمان روماتیسم مفصلی به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند که هر یک از آنها برای کنترل علائم مختلف بیماری استفاده می‌شوند. در زیر، نمونه‌هایی از داروهای درمانی برای روماتیسم مفصلی آورده شده است.

بیشتر بخوانید: زانوبند زاپیامکس یک زانوبند طبی برای تسکین درد زانو است. برای خرید زانوبند زاپیامکس کلیک کنید.

داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)؛ مسکن برای روماتیسم مفصلی

مثل ایبوپروفن، ناپروکسن، دیکلوفناک، که برای کاهش درد، تورم و التهاب در مفاصل استفاده می‌شوند. همه این داروها مستقل از اثر ضد التهابی خود، دارای خواص ضد درد خفیف تا متوسط نیز هستند. توجه به این نکته ضروری است که این داروها به تنهایی سیر بیماری آرتریت روماتوئید را تغییر نمی دهند یا از تخریب مفاصل جلوگیری نمی کنند.

بیشتر بخوانید: برای آشنایی با علائم زانو درد این مطلب را که به بررسی جامع علل شایع زانو درد و درمان پیشنهادی انواع زانو درد پرداخته مراجعه کنید.

استروئیدها؛ مصرف استروئیدها برای کاهش درد روماتیسم مفصلی

برای RA شدید یا زمانی که علائم شعله ور می شوند، پزشک ممکن است استروئیدها را برای کاهش درد و سفتی توصیه کند. در بیشتر موارد، می توان از آنها به طور موقت برای آرام کردن شعله استفاده کرد. اما برخی از افراد برای کنترل درد و التهاب نیاز به مصرف طولانی مدت استروئید دارند. موارد رایج شامل هیدروکورتیزون (Cortef)، متیل پردنیزولون (Medrol) و پردنیزون (Deltasone) است که در مطلبی از سایت پزشکی nhs به آن پرداخته شد.

می توانید استروئیدها را به صورت تزریق مستقیم به مفصل ملتهب دریافت کنید یا آنها را به صورت قرص مصرف کنید. واکسن عوارض جانبی کمتری ایجاد می کند. اما شما نمی توانید آنها را بیش از یک بار در هر 3 یا 4 ماه دریافت کنید، زیرا می توانند استخوان ها و بافت های شما را ضعیف کنند.

داروهای ضد روماتوئید DMARDS سنتی؛ متوترکسات، آروا، آزاسان

این داروها آنزیم هایی که سیستم ایمنی بدن افراد مبتلا به روماتوئید برای حمله به مفاصل ترشح می‌کند را خنثی می‌کند. مصرف این دسته از داروها به دلیل کاهش سیستم ایمنی بدن احتمال ابتلا به عفونت را افزایش می‌دهد.
داروهای DMARD سنتی برای آرتریت روماتوئید عبارتند از:

• هیدروکسی کلروکین (پلاکونیل و Quineprox)
• سولفاسالازین (آزولفیدین و Sulazine)
• متوترکسات (اوترکساپ، Rasuvo، روماتروکس، ترکسال)
• لفلونوماید (آراوا)
• آزاتیوپرین (آزاسان، ایموران)

بنابر مطلبی از سایت پزشکی ncbi داروهای DMARDS از انواع اصلی داروهای ضد آرتریت روماتوئید هستند که به طور قطع مانع پیشرفت بیماری می شوند. هر قدر بیمار سریعتر درمان های دارویی خود را با این دسته از داورها شروع کند احتمال افزایش کیفیت زندگی فرد به شدت افزایش می یابد.

داروهای ضد روماتوئید DMARD بیولوژیک

داروهای بیولوژیک مانع فعالیت مواد شیمیایی موجود در خون که عامل تخریب مفاصل است می شود. مصرف این داروها تا حد زیادی از پیشرفت بیماری جلوگیری می‌کند و معمولا در صورتیکه داروهای ضدروماتوئید سنتی اثربخش نباشند تجویز می شوند. برخی از انواع این داروها شامل:

• مهارکننده فاکتور نکروز تومور (TNF)
• مهارکننده سلول (B-Cell inhibitors)
• مهارکننده اینترلوکین (Interleukin Inhibitors)
• تعدیل‌کننده‌های تحریک هم‌زمان انتخابی (Selective Co-stimulation Modulators)
• مهارکننده های JAK

درمان روماتیسم به کمک فیزیوتراپی و کاردرمانی

فیزیوتراپی یکی از روش‌های مؤثر در درمان روماتیسم مفصلی است. این روش شامل تمرینات و تکنیک‌های مختلف فیزیکی است که به کمک فیزیوتراپی‌گر یا متخصص توانبخشی انجام می‌شود. هدف اصلی فیزیوتراپی در درمان روماتیسم مفصلی، افزایش عملکرد مفاصل، بهبود قوام عضلات، و کاهش درد و تورم است. در زیر نمونه‌هایی از تمرینات و تکنیک‌هایی که در فیزیوتراپی برای درمان روماتیسم مفصلی ممکن است به کار رود آمده است:

• تمرینات انعطاف‌پذیری و حرکتی: این تمرینات به کمک فرد در بهبود انعطافپذیری مفاصل و بهبود حرکات طبیعی مفاصل کمک می‌کنند.
• تمرینات تقویتی: تمریناتی که به کمک وزنه‌ها یا دستگاه‌های تمرینی انجام می‌شوند، برای تقویت عضلات اطراف مفاصل بسیار مفید هستند.
• تمرینات تعادل و کنترل عضلات: تمریناتی که به بهبود تعادل و کنترل عضلات کمک می‌کنند و از سقوط‌های احتمالی جلوگیری می‌کنند.
• تکنیک‌های مداومت: استفاده از تکنیک‌هایی مانند گرما و سرداستفاده به منظور تسکین درد، تسکین تورم و بهبود خونرسانی به مفاصل.
• ماساژ: ماساژ ملاحظه‌گرانه و متناسب با وضعیت مفاصل و عضلات، به کاهش درد و تسکین تنش‌های عضلانی کمک می‌کند.
• تمرینات در آب: تمرینات در آب با کمک جریان آب به کمک فشار و رهایی از وزن بدن، به تقویت عضلات و کاهش اثرات جاذبه کمک می‌کنند.

برنامه تغذیه‌ای متنوع و سالم برای درمان روماتیسم

تغذیه مناسب می‌تواند نقش مهمی در کنترل علائم و بهبود وضعیت روماتیسم مفصلی ایفا کند. تغذیه سالم و مناسب می‌تواند به کاهش التهاب، تقویت سیستم ایمنی و بهبود کیفیت زندگی کمک کند. در ادامه نکاتی درباره تغذیه مناسب برای درمان روماتیسم مفصلی آمده است:

• مواد ضد التهاب طبیعی: برخی مواد غذایی مانند ماهی چرب (سردابی، سالمون، ماکرل)، مغز گردو و بادام، سبزیجات تارتاری، توت‌ها و زردآلو دارای خواص ضد التهابی طبیعی هستند.
• اسیدهای چرب امگا-3: مصرف اسیدهای چرب امگا-3 که در ماهی‌های چرب و روغن‌های ماهی مانند روغن کریل و روغن اسکوآلن وجود دارد، می‌تواند به کاهش التهاب مفاصل کمک کند.
• مواد غذایی ضداکسیدانی: میوه‌ها و سبزی‌جات غنی از ویتامین C و E و سایر آنتی‌اکسیدان‌ها به کاهش آسیب اکسیداتیو و التهاب کمک می‌کنند.
• رژیم غذایی ضد التهابی: رژیم‌های غذایی که شامل میوه‌ها، سبزی‌جات، غلات کامل، ماهی و روغن زیتون هستند، به کاهش التهاب کمک می‌کنند.
• مصرف کلسیم و ویتامین: D این مواد غذایی به حفظ سلامت استخوان‌ها و کاهش عوارض مفصلی مرتبط با روماتیسم مفصلی کمک می‌کنند.
• کاهش مصرف مواد غذایی آلرژی‌زا: برخی افراد ممکن است به مواد غذایی خاصی حساسیت داشته باشند که می‌تواند علائم روماتیسم مفصلی را تشدید کند. در این صورت، شناسایی و کاهش مصرف این مواد می‌تواند مفید باشد.

همچنین، تغذیه مناسب تنها یک جزء از درمان روماتیسم مفصلی است و باید به همراه سایر تدابیر درمانی مورد استفاده قرار گیرد.

استراحت مناسب و درمان‌های خانگی روماتیسم

درمان‌های خانگی ممکن است به کمک کاهش علائم و تسکین درد در روماتیسم مفصلی کمک کنند. این درمان‌ها عمدتاً بر اساس تجربیات شخصی و مشاوره‌های عمومی انجام می‌شوند و نباید به عنوان جایگزین درمان‌های پزشکی مورد استفاده قرار گیرند. در زیر چند مورد از درمان‌های خانگی معمول برای کمک به کاهش علائم روماتیسم مفصلی آورده شده است:

• استفاده از کمپرس گرم و سرد : استفاده از کمپرس‌های گرم یا سرد بر روی مناطق دردناک مفاصل می‌تواند به کاهش درد و تسکین التهاب کمک کند.
• تمرین تنفس عمیق: تمرینات تنفس عمیق و آرام‌بخش می‌تواند به کاهش تنش‌های عضلانی و استرس کمک کند.
• استراحت و خواب کافی: استراحت مناسب و خواب کافی به جبران افت انرژی و بهبود حالت عمومی بدن کمک می‌کند.
• تغذیه سالم: مصرف میوه‌ها، سبزیجات ‌، غلات کامل، ماهی‌های چرب و منابع سالم از پروتئین به کاهش التهاب و افزایش سلامت مفاصل کمک می‌کند.
• تدابیر فیزیکی: مثلاً استفاده از تخت خواب مناسب و صندلی‌هایی که حمایت از پشتی و مفاصل را ارتقا می‌دهند.
• ماساژ ملایم: انجام ماساژ ملایم در مناطق مورد درد و تورم مفاصل می‌تواند تسکین کمک کند.

مهمترین نکته این است که قبل از انجام هر درمان خانگی، با پزشکتان مشورت کنید تا اطمینان حاصل شود که این روش‌ها با وضعیت شما سازگار هستند و به درمان اصلی شما ضرر نمی‌زنند. برای آشنایی با انواع روشهای درمان خانگی و درمان طبیعی روماتیسم مفصلی از این مطلب بازدید کنید.

نقش سبک زندگی در کنترل روماتیسم

تغییرات در سبک زندگی می‌توانند در کنترل علائم روماتیسم مفصلی و بهبود کیفیت زندگی شما نقش مهمی ایفا کنند. این تغییرات شامل اقدامات مختلفی از جمله تغییرات در فعالیت‌های روزمره، تغذیه، تمرینات و مراقبت‌های خودمراقبتی می‌شوند. در زیر تغییرات مهمی که می‌توان در سبک زندگی اعمال کرد برای مدیریت و درمان روماتیسم مفصلی آورده شده است:

• کاهش وزن: اگر اضافه وزن دارید، کاهش وزن می‌تواند فشار بر مفاصل را کاهش داده و علائم روماتیسم مفصلی را تسکین دهد.
• مدیریت استرس: تمرکز بر مدیریت استرس و انجام تکنیک‌های آرامشی مانند مدیتیشن، یوگا یا تمرین تنفس می‌تواند به کاهش علائم روماتیسم مفصلی کمک کند.
• استفاده از وسایل کمکی: در صورت لزوم، استفاده از وسایل کمکی مانند عصا می‌تواند در کاهش فشار بر مفاصل و بهبود عملکرد کمک کند.
• خودداری آر انجام فعالیت‌های خطرناک: جلوگیری از انجام فعالیت‌های خطرناک که می‌تواند مفاصل را آسیب بزند، می‌تواند مفید باشد.
• تغییرات در سبک زندگی بهترین هنر مدیریت روماتیسم مفصلی است. آموزش به بیمار در مورد مدیریت بیماری و کنترل علائم، اجتناب از تنش‌های مفصلی و پیشگیری از آسیب به مفاصل ، نقش موثری در جلوگیری و درمان روماتیسم مفصلی دارد.

درمانهای جراحی برای روماتیسم

در موارد شدید و پیشرفته روماتیسم مفصلی، درمان جراحی ممکن است به عنوان یک گزینه آخر در نظر گرفته شود. اهداف اصلی از جراحی در درمان روماتیسم مفصلی شامل بهبود عملکرد مفاصل، کاهش درد، و افزایش کیفیت زندگی می‌باشند. در زیر نمونه‌هایی از جراحی‌های معمول در روماتیسم مفصلی آورده شده است:

• جراحی تعویض مفصل (آرتروپلاستی): در این نوع جراحی، مفصل آسیب‌دیده جایگزین مفصل مصنوعی یا ترمیم‌شده می‌شود. این جراحی می‌تواند بهبود عملکرد مفصل، تسکین درد و بهبود کیفیت زندگی را به افراد با روماتیسم مفصلی بیاورد.
• جراحی تنظیمی مفاصل: در برخی موارد، تنظیم مفصل‌ها به کمک جراحی انجام می‌شود تا عملکرد مفاصل بهبود یابد و فرصت تخریب بیشتر را کاهش دهد.
• جراحی ترمیمی مفاصل: در برخی موارد، مفصل‌هایی مانند کشیش‌ها (پیچان و پیچاک) با تکنیک‌های جراحی ترمیم می‌شوند تا تنظیم دقیق‌تر و عملکرد بهتری داشته باشند.
• جراحی تخریب مفاصل: در موارد پیشرفته روماتیسم مفصلی، ممکن است جراحی برای تخریب و خرابی شدید مفاصل انجام شود. این نوع جراحی بهبود علائم و کاهش درد را هدف دارد.

جراحی روماتیسم مفصلی معمولاً در مواردی که به کمک درمان‌های دارویی یا غیرجراحی نتیجه‌ای به دست نیامده باشد یا شدت بیماری به حدی افزایش یافته باشد که کیفیت زندگی بخشیدن به فرد را محدود کرده باشد، در نظر گرفته می‌شود. قبل از تصمیم‌گیری درباره جراحی، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا اطلاعات دقیق‌تری درباره گزینه‌های درمانی و مزایا و معایب جراحی بدست آورید. هر فرد ممکن است نیاز به ترکیبی از این روش‌ها داشته باشد. بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا برنامه درمانی مناسب برای شما تعیین شود.

سخن پایانی

به طور کلی ، درمان روماتیسم مفصلی به دلیل گستره‌ی متغیری از نوع بیماری و شدت آن، می‌تواند متنوع باشد. معمولاً داروها برای کاهش التهاب، کنترل درد، و بهبود علائم استفاده می‌شوند. تغذیه سالم و مناسب باعث کاهش وزن بیش از حد و کاهش بار اضافی بر روی مفاصل می‌شود. برخی تمرینات فیزیکی می‌توانند مفاصل را تقویت کرده و انعطاف‌پذیری را افزایش دهند. ترکیبی از فعالیت و استراحت مناسب، به مفاصل فرصت ترمیم و بهبود می‌دهد. در مواردی که بیماری به طور جدی مفاصل را تحت تاثیر قرار داده باشد و به درمان‌های دیگر پاسخ ندهد، جراحی ممکن است ضروری باشد. مهمترین نکته این است که درمان را با هماهنگی و مشورت با یک پزشک تخصصی در این حوزه انجام دهید. هر فردی نیازهای منحصر به فرد خود را دارد و درمان باید بر اساس شرایط فردی تعیین شود

سوالات متداول در مورد درمان روماتیسم مفصلی

1.درمان قطعی روماتیسم مفصلی چیست؟

درمان  روماتیسم مفصلی شامل دو دسته‌ی دارو‌های بیولوژیکی و دارو‌های ضد روماتیسمی اصلاح‌کننده (DMARDs) تقسیم می‌شوند.

2.برای درمان روماتیسم چه بخوریم؟

میوه و سبزیجات- ماهی های چرب- آجیل – دانه های روغنی- فلفل قرمز-زنجبیل-کرفس-چای سبز

3.آیا روماتیسم درمان دارد؟

بله روماتیسم درمان دارد. ولی درمان روماتیسم فقط مانع پیشرفت بیماری می شود و روند تخریب مفاصل را کند می کند.