متوکاربامول یک قرص خوراکی شل کننده عضلات است که به صورت آمپول و تزریقی نیز وجود دارد. متوکاربامول از دسته داروهای ژنریک به حساب می‌آید که در دوزهای معمول بدون نیاز به نسخه و در دوزهای بالا با نسخه قابل تهیه است. متوکاربامول از طریق مسدود کردن تکانه‌های عصبی و جلوگیری از ارسال سیگنال درد به مغز عمل می‌کند و معمولا همراه با استراحت و فیزیوتراپی برای درمان گرفتگی‌ها و اسپاسم‌های عضلانی بخصوص در ناحیه کمر تجویز می‌شود.
گاهی اوقات از تزریق متوکاربامول برای درمان کزاز (قفل فک) استفاده خواهد شد که این بیماری باعث سفت شدن دردناک عضلات فک خواهد شد. طب لاین شاپ به کمک پزشکان متخصص وبا تجربه ابعاد و جوانب متوکاربامول را مورد بررسی قرار داده و به نوع اثرگذاری، نحوه و دوز مصرف، عوارض و تداخلات دارویی آن پرداخته تا کمکی به مصرف کنندگان این دارو کرده باشد. با ما همراه باشید تا این دارو را بشناسیم و به جزئیات آن دست یابیم.
کاربرد قرص متوکاربامول
وقتی از داروهای ضد اسپاسم عضلانی اسمی به میان می‌آید باید متوکاربامول را در صدر لیست این دسته داروها قرار دهیم. در واقع یک شل کننده مناسب برای ماهیچه‌های اسکلتی است که به صورت مرکزی عمل می‌کند. اثرگذاری این نوع شل کنندههای عضلانی بر روی مغز یا ستون فقرات است. در واقع متوکاربامول انتقال دهنده عصبی استیل کولین را در بخشی از ساقه مغز به نام سیستم فعال کننده شبکه‌ای مسدود می‌کند و از اسپاسم و گرفتگی‌های عضلانی جلوگیری خواهد کرد. به همین دلیل دانشمندان آن را برای کمک به دردهای حاد اسکلتی عضلانی توسعه داده و استفاده از آن را برای موارد زیر توصیه می‌کنند:
- درد میوفاسیال
- کمردرد غیر اختصاصی
- گرفتگی کمر
- آرتریت التهابی
- فیبرومیالژیا
- گرفتگی عضلات شکم
- شکستگی دنده
- تعویض مفصل ران یا زانو
بیشتر بخوانید: بهترین داروی کمر درد
نکته: زمانی متوکاربامول گزینه اول پزشکان برای درمان کزاز بود ولی دیگر خط معمول درمان نیست و بنزودیازپینها جایگزین متوکاربامول شده‌اند. متوکاربامول تا حد زیادی برای درمان مشکلات اسکلتی عضلانی که از آسیب به نورون‌های حرکتی فوقانی منشأ می‌گیرد نیز بی‌اثر است و داروهای جایگزین بهتری وجود دارد.
بیشتر بخوانید: معرفی آمپول کمر درد
نحوه مصرف داروی متوکاربامول به چه صورت است؟
برای مصرف متوکاربامول باید دقیقاً طبق دستور پزشک رفتار کرد. البته روی بسته و برچسب آن تمام دستورالعمل‌های مصرف نوشته شده ولی بهتر است که پزشک بنا به وضعیت اسپاسمی فرد میزان مصرف آن را تجویز کند. فراموش نکنید هنگام رویارویی با دردها و گرفتگی‌های عضلانی بخصوص کمر درد متوکاربامول تنها بخشی از یک برنامه درمانی محسوب می‌شود. در کنار استفاده از آن باید رویکردهای دیگر درمان یعنی استراحت، فیزیوتراپی یا سایر اقدامات تسکینی درد نیز لحاظ گردد تا نتیجه مطلوب در زمان کم بدست آید.
قرص متوکاربامول به صورت خوراکی مصرف می‌شود که در ابتدا با دوز بالا و پس از دو یا سه روز اول درمان، مصرف آن روند کاهشی می‌یابد. میزان مصرف بعد از دو یا سه روز اول را پزشک مربوطه مشخص می‌کند و سر خود مقدار مصرف آن را دستکاری نکنید.
آمپول متوکاربامول یا مستقیما به عضله یا به صورت انفوزیون (تزریق قطره‌ای مانند سرم) در ورید تزریق می‌شود که معمولا باید توسط پزشک انجام گیرد. تزریق معمولا قبل از شروع مصرف قرص خوراکی متوکاربامول و به صورت تک دوز انجام می‌شود. در صورتی که هنگام تزریق در اطراف سوزن احساس سوزش، درد یا تورم کردید پرستار یا پزشک را مطلع سازید. نکته دیگری که هنگام استفاده از متوکاربامول باید به آن دقت کرد اینکه این دارو نتایج برخی از آزمایشات پزشکی را تغییر می‌دهد. پس اگر درگیر درمان دیگری هستید حتما به پزشک معالج خود مصرف متوکاربامول را اطلاع دهید.
دوز مصرف متوکاربامول در شدت های مختلف
با توجه به اینکه شدت گرفتگی و درد عضلانی تا چه حد است، می تواند از دوز های مختلف متوکاربامول برای کاهش درد استفاده کرد. استفاده این قرص با توجه به شدت درد این اهمیت را دارد که می توان که با مصرف در دوز های کمتر تا حد امکان از عوارض جانبی این قرص جلوگیری کرد.
| گرفتگی | نشانه‌ها | دوز | مدت |
| خفیف | درد خفیف | ۷۵۰ میلیگرم
۳-۴ بار در روز
|
۱ هفته |
| گرفتگی متناوب | |||
| کاهش درد با استراحت | |||
| نیمه‌شدید | درد متوسط تا شدید | ۱۵۰۰ میلیگرم
۳-۴ بار در روز
|
۲ هفته |
| گرفتگی مداوم | |||
| محدودیت در حرکت | |||
| شدید | درد بسیار شدید | ۲۵۰۰ میلیگرم
۳-۴ بار در روز
|
۳ هفته |
| گرفتگی طولانی | |||
| گزگز |
-
گرفتگی خفیف
عموما پس از فعالیت ورزشی و یا نشستن های طولانی مدت در وضعیت غلط موجب ایجاد اسپاسم و گرفتگی های عضلانی می شود. عموما این گرفتگی ها متناوب و گذرا بوده و بعد از چند ساعت استراحت بهبود می یابد.
دوز پیشنهادی: قرص 500 میلیگرمی هر 8 ساعت تا 1 هفته
-
گرفتگی نیمه شدید
وزنه های زدن های غلط و انجام فعالیت های غیر اصولی در طول روز می تواند موجب ایجاد گرفتگی های نیمه شدید در عضلات شود. این نوع گرفتگی ها عموما 1 روز طول می کشند و دامنه حرکتی فرد را تا حدودی محدود کرده اند. لمس عضلانی در این شدت از درد موجب ایجاد حساسیت و درد قابل توجه می شود.
دوز پیشنهادی: 2 قرص 750 میلیگرمی هر 8 ساعت تا 1 هفته
-
گرفتگی شدید
گرفتگی های شدید که می تواند ریشه در آسیب های مفصلی، عصبی و عضلانی داشته باشد، می تواند موجب گرفتگی و تا حدی گزگز در عضلات شود. در این نوع گرفتگی درد بسیار شدید است و حتی زمانی که بیمار در حال استراحت می باشد نیز این درد را تجربه می کند.
دوز پیشنهادی: 3 قرص 750 میلیگرم هر 8 ساعت
بیشتر بخوانید: قرص گاباپنتین برای دیسک کمر
دوز مصرف متوکاربامول با توجه به سن
مصرف هر دارویی به میزان وخامت درد و شدت آسیب بستگی دارد که متوکاربامول هم از این قاعده مستثنی نیست.مقدار مصرف آن در سنین مختلف نیز متفاوت است که در ادامه به آن می‌پردازیم:
دوز مصرف متوکاربامول برای بزرگسالان بین 18 تا 64 سال:
- دوز اولیه معمولی 6000 میلیگرم در روز باید مصرف شود که چهار نوبت در روز و هر نوبت 1500 میلیگرم
- دوز نگهدارنده معمولی 4000-4500 میلیگرم در روز که در 3 تا 4 دوز تقسیم و مصرف می‌گردد.
- اغلب پزشک با دوز بالاتر برای 2 تا 3 روز اول شروع می‌کند و سپس دوز مصرفی را به حدود 4000 میلیگرم در روز کاهش می‌دهد.
دوز مصرف متوکاربامول در نوجوانان سنین 16-17 سال:
- دوز اولیه معمولی 6000 میلیگرم در روز که در چهار نوبت مصرف می‌شود و در هر نوبت 1500 میلیگرم توصیه می‌شود
- دوز نگهدارنده معمولی 4000-4500 میلیگرم که در 3 تا 4 دوز منقسم در طول روز مصرف می‌شود.
- همانند بزرگسالان برای نوجوانان و جوانان نیز در ابتدا با دوز بالاتر شروع و بعد از دو تا سه روز روند کاهشی به مصرف آن خواهد داد.
دوز مصرفی متوکاربامول برای سنین 0 تا 15 سال:
سازمان غذا و داروی آمریکا مصرف این دارو را برای افراد کمتر از 16 سال توصیه نکرده است پس باید از تجویز آن برای این سنین خودداری کرد.
دوز مصرفی متوکاربامول برای سن 65 سال و بالاتر:
وقتی سن به سمت پیری و کهن سالی می‌رود کلیه‌ها دیگر مثل سابق عملکرد جامع و کاملی ندارند. این میتواند یکی از مهمترین عامل‌های کندی پردازش داروها در سنین بالا باشد. در نتیجه، مقدار زیادی از دارو برای مدت طولانی‌تری در بدن فرد باقی می‌ماند که زمینه بروز عوارض را فراهم می‌سازد. پس به طور قطع پزشک بیمار را با دوز کمتر یا با برنامه دوز متفاوت و بر اساس توان فیزیکی فرد شروع خواهد کرد. این میتواند به جلوگیری از تجمع بیش از حد این دارو در بدن فرد مسن کمک کند.
بیشتر بخوانید: قرص سلکوکسیب برای کمر درد
بهترین قرص شل کننده عضلات (روباکسین)
| ویژگی | توضیحات |
| نام دارو | روباکسین |
| کلاس دارویی | شل‌کننده عضلانی |
| موارد مصرف | اسپاسم‌های عضلانی |
| گرفتگی عضلات | |
| عوارض جانبی | خواب‌آلودگی |
| سرگیجه | |
| تهوع | |
| افت فشار خون | |
| مکانیسم اثر | کاهش فعالیت عصبی |
| مهار گیرنده ها عصبی در عضله |
روباکسین بهترین برند موجود با ماده فعال متوکاربامول است که در دو نوع قرص 500 و 750 میلیگرمی به فروش می رسد. این دارو می تواند موجب مهار مستقیم استیل کولین استراز شده و از تحریک شدن عضلانی و درد ناشی از آن جلوگیری می کند. این دارو جذب سریع دارد و دردقایقی پس از مصرف می تواند که درد های ناشی از اسپاسم عضلانی را کاهش دهد.
عوارض جانبی متوکاربامول
همانند سایر داروها متوکاربامول هم همراه با خود عوارضی مانند خواب آلودگی به دنبال دارد. در ادامه عوارض جانبی رایج و جدی این دارو را بیان خواهیم کرد:
عوارض جانبی رایج‌تر قرص متوکاربامول
- خواب آلودگی
- سرگیجه
- سردرد
- سبکی سر
- آرام بخش
اگر این اثرات خفیف باشند، معمولا ظرف چند روز یا چند هفته از بین می‌روند. اما اگراین عوارض جانبی شدیدتر شوند یا از بین نروند، پزشک یا داروساز را در جریان قرار دهید. در مجموع استفاده از هرگونه دارو با عوارض جانبی همراه می باشد، یکی از بهترین شیوه های درمانی استفاده از زانوبند زاپیامکس است. قیمت زانوبند زاپیامکس بسیار معقولانه است و نظرات درباره زانوبند زاپیامکس بسیار مثبت بوده است.
بیشتر بخوانید: همه آنچه که درباره زاپیامکس تراپی باید بدانید!
عوارض جانبی جدی مصرف متوکاربامول عبارتند از:
در کنار عوارض خفیف و معمول متوکاربامول بعضی افراد عوارض جدی را تجربه می‌کنند که در صورت ابتلا به این عوارض باید سریع به پزشک مراجعه کنند. عوارض جانبی جدی و علائم آنها میتواند شامل موارد زیر باشد:
- کهیر
- خارش
- کندوها
- تورم صورت، چشم‌ها، گلو و زبان
- تنگی قفسه سینه
- مشکل در تنفس
- بافت‌های متورم
- درد در شکم
- کند شدن ضربان قلب
- گرگرفتگی
- فشار خون پایین
عوارض جانبی خطرناک محل تزریق میتواند شامل موارد زیر باشد:
- تورم ورید در محل تزریق
- درد در محل تزریق
- لایه برداری پوست در محل تزریق
- قرمزی در محل تزریق
- زرد شدن پوست و سفیدی چشمان شما
- تعداد کم گلبول‌های سفید خون
- از دست دادن حافظه
- گیجی
عوارض جانبی خطرناکی که بینایی را تحت تاثیر قرار می‌دهد، شامل موارد زیر است:
- دوبینی
- تاری دید
- حرکت کنترل نشده چشم
- چشم‌های قرمز
- چشمان اشک آلود
- خارش چشم
- عدم هماهنگی
- بی خوابی
- تشنج
- سرگیجه
بیشتر بخوانید: گرفتگی عضلات
نحوه تاثیر متوکاربامول بر اسپاسم عضلانی
این دارو به صورت مستقیم پس از 30 دقیقه از زمان مصرف تحریک کننده های عضلانی را در سیستم مرکزی و مغز مهار می کند. متوکاربامول که دارای نیمه عمر 2 ساعت است و تا 6 ساعت تاثیر گذاری دارد با تاثیر بر روی مغز و نخاع موجب کاهش تحریک پذیری و از بین بردن مسیر های عصبی محرک عضلات می شود. مهمترین مسیر هایی که این دارو از طریق آنها گرفتگی های عضلانی را کاهش می دهد عبارتند از:
- مهار تحریک کننده های عصبی در مغز: این دارو می تواند که به شکل موثر موجب کاهش انتقال دهنده های عصبی از جمله گلوتامات شود.
- تقویت مهار کننده های عصبی در مغز: این دارو پس از مصرف می تواند که موجب تقویت مهارکننده های عصبی از جمله گابا در مغز و نخاع گردد.
- تاثیر بر کانال های یونی در نخاع و عضلات: این دارو با تاثیر بر روی گیرنده های عصبی کلسیمی و سدیمی موجب کاهش تحریک پذیری آنها شده و موجب آرامش عضلانی می گردد.
تداخلات دارویی متوکاربامول با سایر داروها
معمولا قرص خوراکی متوکاربامول با سایر داروها، ویتامین‌ها یا گیاهانی که مصرف می‌کنید میتواند ایجاد تداخل کند و نحوه عملکرد دارو را تغییر دهد. این تداخل میتواند تاثیر مخربی داشته باشد یا از عملکرد خوب دارو جلوگیری کند.
- مصرف متوکاربامول در حین مصرف پیریدوستیگمین بروماید میتواند سطح پیریدوستیگمین بروماید را در بدن پایین بیاورد و اثربخشی پیریدوستیگمین بروماید را کاهش دهد.
- داروهای اضطراب مانند لورازپام، دیازپام، کلونازپام یا آلپرازولام
- داروهای ضد درد مانند اکسی کدون، هیدروکودون، ترامادول یا مورفین
- برخی از داروهای ضد افسردگی مانند آمی تریپتیلین، دوکسپین و ایمی پرامین
- داروهای ضد روان پریشی مانند کلرپرومازین، هالوپریدول یا کوتیاپین
- محصولات گیاهی مانند کاوا-کاوا یا ریشه سنبل الطیب
بیشتر بخوانید: رفع گرفتگی کمر با خرید کمربند پلاتینر
جمع بندی نهایی
متوکاربامول از دسته داروهای ژنریکی است که پزشکان آن را برای مدیریت و درمان دردهای اسکلتی عضلانی، اسپاسم و گرفتگی ماهیچه‌ها در نقاط مختلف بدن بخصوص در ناحیه کمر و زانو تجویز می‌کنند. اگرچه یک داروی شناخته شده است، اما باید برای درمان موارد مورد نیاز توسط پزشک توصیه و تجویز شود.
متوکاربامول همانند سایر داروها عوارض جانبی خفیف و همچنین دارای چندین عارضه جانبی بالقوه جدی هم هستند. پس باید قبل از مصرف آن سابقه پزشکی فرد به دقت ارزیابی گردد تا از بروز عوارض جدی پیش بینی نشده جلوگیری به عمل آید. در این نوشتار که به کمک متخصصان با تجربه و صاحب نظری گردآوری شده بود بر آن بودیم تا همه ابعاد این دارو را بررسی کنیم تا بیماران هنگام استفاده از آن اطلاعات جامعی از آن در دست داشته باشند.
بیشتر بخوانید: مسکن فوری درد کمر
پرسش و پاسخ
1.چه مدت طول میکشد تا متوکاربامول اثر کند؟
قرص خوراکی متوکاربامول حدود 30 دقیقه طول میکشد تا شروع به اثرگذاری کند وبه صورت معمول هر 6 ساعت یک حبه باید از آن تا سه روز مصرف کرد تا عضلات شل شود و کاهش درد و ناراحتی را حس کنید.
2.آیا متوکاربامول از دسته داروهای اعتیاد آور است؟
امکان دارد با سایر داروهایی که پتانسیل سوء مصرف دارند مانند الکل، بنزودیازپینها، مواد افیونی و مضعف کنندههای سیستم عصبی مرکزی مصرف شود، میتواند مشکلاتی ایجاد کند.
3.آیا متوکاربامول باعث خواب آلودگی می‌شود؟
باید بگوییم بله، متوکاربامول میتواند باعث خواب آلودگی شود. پس امکان دارد بر توانایی‌های فیزیکی مانند کار با ماشین آلات یا رانندگی وسیله نقلیه موتوری تأثیر بگذارد. هنگام مصرف متوکاربامول، باید از مصرف سایر داروهایی که اثرات مشابهی دارند، مانند الکل و داروهایی که اختلالات خواب را درمان می‌کنند، خودداری کنید.
4.آیا می‌توان متوکاربامول را با دیکلوفناک مصرف کرد؟
تاکنون هیچ تداخل دارویی شناخته شده‌ای بین متوکاربامول و داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند قرص دیکلوفناک وجود ندارد. پس متوکاربامول و دیکلوفناک را با هم مصرف کنید.
5.آیا متوکاربامول باعث افزایش وزن می‌شود؟
تاکنون گزارشی منوط به اینکه متوکاربامول موجب افزایش وزن می‌شود ارائه نشده است.
