آیا درد بغل زانو خطرناک است؟

مفصل زانو که نقطه اتصال ران و ساق پا است به دلیل مسئولیت های مختلفی که در حرکت اندام های تحتانی ایفا می کند در معرض انواع آسیب دیدگی قرار دارد. راه رفتن، دویدن، تغییر مسیر، تحمل وزن بدن و ثبات پایین تنه از آن جمله است. البته، مفصل زانو  همه مسئولیت ها را با کمک اجزای داخلی مختلف از جمله رباط ها، تاندون ها، کشکک زانو و موارد دیگر انجام می دهد. حال اگر هر یک از اجزای زانو قادر به انجام وظیفه خود نباشد درد و علائم متفاوتی مشاهده خواهد شد. در این مقاله قرار است در مورد علت درد بغل زانو بخوانیم و بدانیم چه بیماری ها و آسیب دیدگی هایی می تواند منجر به بروز درد کنار زانو شود. به طور کلی بیماری های زمینه ای مثل آرتروز و سرطان و انواع خاصی از آسیب دیدگی های زانو مثل پارگی مینیسک، پارگی رباط های زانو و سندرم باند ایلیوتیبیال و موارد دیگر ممکن است زمینه ساز این عارضه باشند. درد بغل زانو ممکن است یک درد بی خطر باشد که با کمک درمان خانگی درد بغل زانو درمان شود و یا نشانه ای از یک بیماری جدی تر باشد!

علت درد کنار زانو

به طور کلی بیماری هایی که سبب درد کنار زانو در بخش بیرونی و یا داخلی می شوند می توانند متفاوت باشند. آسیب دیدگی غضروف زانو چه در بخش بین استخوان ران و ساق پا و چه در بخش پشت کشکک، آسیب دیدگی رباط ها و تاندون ها، پارگی مینیسک، رشد توده های خوش خیم و بدخیم و موارد دیگر می تواند منجر به درد کنار زانو شود. در ادامه به بررسی دقیق تر شایع ترین علل درد کنار زانو خواهیم پرداخت.

آرتریت زانو

آرتریت زانو به طرق مختلف می تواند سبب درد بغل زانو شود. درواقع مشخصه اصلی بیماری آرتریت تخریب و التهاب مفصل زانو است. درد بغل زانو در بیماری آرترین می تواند ناشی از موارد زیر باشد:

• آسیب غضروف: با از بین رفتن و تحلیل غضروف مفصلی زمینه سایش استخوانها روی یکدیگر فراهم می شود. به این ترتیب در بخش های کناری زانو درد، سفتی و تورم ایجاد می شود.
• خار استخوانی: بدن در پاسخ به تحلیل غضروف مفصلی خار استخوانی تولید می کند. خارهای استخوانی که در کنار مفصل زانو ایجاد می شوند درد کنار زانوی شدیدی را ایجاد می کنند.
• التهاب: آرتریت منجر به التهاب مفصل می شود که می تواند بر روی بافت های اطراف از جمله رباط ها، تاندون ها و مایع سینوویال تاثیر بگذارد. التهاب خود زمینه ساز درد بغل زانو است.
• بی ثباتی مفصل زانو: با پیشرفت بیماری آرتریت، مفصل زانو دچار بی ثباتی می شود و امکان حرکت بیش از حد اجزای زانو ایجاد می شود. درنتیجه بیمار ممکن است دچار درد کنار زانو شود.

بیشتر بخوانید: آرتروز زانو چیست؟

پارگی مینیسک زانو

یکی دیگر از دلایل احتمالی درد زانو ، پارگی منیسک است. مینیسک یک قطعه غضروف به شکل C است که به عنوان ضربه گیر بین استخوان ران و استخوان ساق پا عمل می کند. فعالیت هایی که با تغییر جهت ناگهانی همراه هستند یا حرکات محوری می تواند منجر به پارگی مینیسک و درنتیجه درد بغل زانو شود. البته، فاکتورهایی مانند سن و یا تغییرات دژنراتیو می توانند خطر پارگی مینیسک را افزایش دهند.

آسیب رباط های زانو

وظیفه رباط های زانو ارتباط 2 استخوان به یکدیگر است و اجازه نمی دهد استخوان های مفصل زانو بیش از حد بچرخد و یا بیش از حد در جای خود حرکت نکند. حال اگر رباطی که در داخل زانو قرار گرفته (MCL) درد ناشی از آسیب دیدگی رباط رو در داخل زانو و اگر رباطی که در خارج زانو قرار دارد (LCL) آسیب ببیند دردی در خارج زانو احساس خواهید کرد.

بورسیت زانو

یکی از علت های کمتر شایع درد کنار زانو بورسیت زانو است. بورسیت همان التهاب کیسه های پر از مایع است که بین استخوان و تاندون های اصلی زانو قرار دارند و وظیفه کاهش اصطکاک بین تاندون ها ، رباط ها و استخوان ها را بر عهده دارند است. بورسیت سبب درد داخلی زانو می شود و در کنار درد تورم و حساسیت به لمس نیز ایجاد می کند. استفاده بیش از حد، حرکات تکراری یا ضربه مستقیم به زانو می تواند منجر به بورسیت شود و در نتیجه درد موضعی در کنار زانو ایجاد کند.

سندرم باند ایلیوتیبیال

سندروم باند ایلوتیبیال که به اختصار به آن سندروم (ITBS) نیز گفته می شود، یک بافت همبند است که در قسمت خارجی پا قرار دارد و از ران شروع شده و تا زانو ادامه می یابد. بنابراین اگر درد در قسمت خارجی زانو دارید که از ران شروع می شود به احتمال زیاد به سندروم باند ایلیوتیبیال دچار شده اید. حرکات مکرر زانو، مانند دویدن یا دوچرخه سواری، می تواند منجر به التهاب و تحریک باند ایلیوتیبیال شود و در نتیجه باعث درد در کناره زانو شود. عواملی مانند استفاده بیش از حد، اشتباه انجام دادن حرکات ورزشی و یا ناهنجاری های آناتومی ممکن است منجر به بروز ITBS شود.

سندرم درد پاتلوفمورال (PFPS)

غضروف زانو در انتهای استخوان ران، ساق پا و پشت استخوان کشکک وجود دارد. در اثر دویدن و پرش های مکرر غضروف پشت استخوان کشکک آسیب می بیند و درد در جلوی زانو و بغل زانو ایجاد می شود. به همین دلیل به این عارضه زانوی دونده نیز گفته می شود. البته علاوه بر پرش و دویدن چمباتمه زدن، استفاده زیاد از پله و ورزش کوهنوردی نیز می تواند منجر به ایجاد سندروم درد پاتلوفمورال شود.

کیست بیکر

کیست بیکر یا همان کیست پوپلیتئال وقتی ایجاد می شود که حجم مایع مفصلی به دلیل آرتروز و یا بروز انواع آسیب دیدگی افزیش یابد مایع اضافی در پشت مفصل زانو تجمع پیدا می کند و می تواند باعث ایجاد درد و ناراحتی در اطراف زانو شود. کیست بیکر ممکن است به خودی خود بدون درد باشد اما به دلیل اندازه و محل می تواند منجر به بروز ناراحتی و درد جانبی زانو شود. درواقع با رشد کیست بر اعصاب و عروق خونی کنار زانو نیز فشار وارد می شود. همچنین کیست بیکر منجر به بروز مشکلات مکانیکی در مفصل زانو می شود و عملیات خم و راست کردن زانو را با مشکل مواجه می کند. اگرچه کیست بیکر می تواند منجر به درد بغل زانو شود اما این عارضه اغلب علامت ثانویه یک بیماری زمینه ای زانو است و نیازمند پیگیری پزشکی است.

ازگود اشلاتر

این بیماری که در نوجوانان در حال رشد مشاهده می شود به دلیل سرعت رشد متفاوت تاندون ها، رباط ها و بافت های اطراف آن ایجاد می شود. این عارضه می تواند سبب تورم و درد زیر کاسنه زانو شود طوریکه ممکن است بیمار دردی را در کنار زانو احساس کند.

سرطان استخوان

سرطان استخوان و یا سرطانی که به استخوان سرایت کرده باشد ممکن است منجر به درد بغل زانو شود. سرطان استخوان در افرادیکه سابقه خانوادگی این بیماری را دارند شایع تر است. از علائم سرطان استخوان می توان به درد یغل زانو که در شب ها بدتر می شود و یا مشاهده یک توده در کنار زانو از زنگ خطرهای بروز سرطان استخوان هستند.

آرتریت عفونی

آرتریت عفونی عارضه ای است که طی آن عفونت از سایر نقاط بدن به مفصل یا مایع مفصلی سرایت کند. از علائم آرتریت عفونی می توان به تورم شدید، درد ناگهانی و تب و لرز اشاره کرد. احتمال بروز ارتریت عفونی در بیش از یک مفصل دور از ذهن است. از روش های درمانی رابیج می توان به مصرف آنتی بیوتیک و تخلیه مایع مفصلی اشاره کرد.

علائم درد بغل زانو چیست؟

علائم درد کنار زانو ممکن است متنوع باشند و بستگی به علت اصلی درد داشته باشند. برخی از علائم رایج درد کنار زانو عبارتند از:

• تورم: افزایش حجم یا تورم در ناحیه کنار زانو می‌تواند یکی از نشانه‌های درد باشد.
• قرمزی و گرمی: اگر ناحیه کنار زانو قرمز و گرم باشد، این ممکن است به علت التهاب باشد.
• محدودیت حرکت: درد بغل زانو ممکن است منجر به محدودیت حرکت در زانو شود.
• صداهای غیرعادی: برخی از افراد ممکن است صداهای ترق و تروق یا خراشیده شدن در زانو خود را تجربه کنند که می‌تواند نشانه آسیب به غضروف باشد.
• درد در حین حرکت: دردی که به خصوص در زمان حرکت یا هنگام استفاده از زانو احساس می‌شود.
• ناراحتی شبانه: در برخی موارد، درد کنار زانو شب هنگام افزایش می‌یابد.
• ضعف عضلات: احساس ضعف در عضلات اطراف زانو نیز می‌تواند یک علامت باشد.

نکات کلیدی برای تشخیص درست درد بغل زانو

برای تشخیص صحیح درد بغل زانو، باید اطلاعات کاملی از تاریخچه بیماری جمع‌آوری شود. پرسش‌های مهم شامل زمان شروع درد، نوع درد (حاد یا مزمن)، شدت درد و تغییرات درطول زمان می‌باشند. همچنین، شناخت علائم همراه نظیر تورم، قرمزی، سفتی، گرمی یا سردی در ناحیه زانو نیز اطلاعات ارزشمندی برای تشخیص فراهم می‌کنند. توضیحات در مورد فعالیت‌هایی که درد را تشدید یا تسکین می‌دهد، نقش مهمی در تشخیص دارند. بررسی تاریخچه ورزشی، اطلاعات در مورد نوع و شدت فعالیت ورزشی، تغییرات در برنامه تمرینی یا حوادث ورزشی قبلی نیز اطلاعات مهمی برای تشخیص فراهم می‌کنند.

بررسی تخصصی توسط پزشک با انجام آزمون‌های جسمی مانند اندازه‌گیری حرکات زانو، بررسی رفتار درد و انجام آزمون‌های فشار نیز جزء مراحل تشخیصی است. استفاده از تصاویر تشخیصی مانند اشعه ایکس یا اسکن‌های MRI نیز می‌تواند به نحو دقیق‌تر در بررسی وضعیت استخوان‌ها، رباط‌ها و غضروف زانو کمک کند.

درمان درد بغل زانو در خانه

راهکارهای خانگی ممکن است به تسکین درد کنار زانو کمک کنند، اما توجه داشته باشید که قبل از هر تصمیمی، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید. برخی از راهکارهای خانگی عبارتند از:

• استراحت: اطمینان حاصل کنید که زانو شما موقع استراحت حمایت مناسبی دارد؛ می‌توانید از کش‌های زانوبند برای افزایش پشتیبانی استفاده کنید.
• استفاده از کمپرس گرم و سرد: کمپرس سرد سبب رفع التهاب و درد می شود و کمپرس گرم منجر به افزایش خونرسانی و درنتیجه ترمیم سریعتر بافت های آسیب دیده می شود.
• استفاده از زانوبند حرارتی: زانوبندهای حرارتی بویژه انواع زانوبند حرارتی دارای تکنولوژی uic مثل زانوبند زاپیامکس قادرند علاوه بر تسکین درد سبب ترمیم و احیای سریعتر بافت های آسیب دیده شوند.
• فیزیوتراپی زانو در منزل: انجام فعالیت های ورزشی سبک در منزل سبب افزایش گردش خون و تقویت عضلات اطراف زانو می شود. ورزش همچنین منجر به آغشته شدن مفصل زانو به مایع سینوویال شده و حرکت مفصل را روانتر می کند.

درمان‌های پزشکی درد بغل زانو

با توجه به تنوع علل ممکن برای درد بغل زانو، استفاده از رویکردهای درمانی تخصصی و تنظیم شده بر اساس تشخیص دقیق، می‌تواند بهبود علائم و کاهش درد به نحو موثری را فراهم آورد. در این بخش، به بررسی چندین روش درمانی تخصصی خواهیم پرداخت که توسط تیم پزشکی متخصص در زمینه مشکلات زانویی ارائه می‌شود.

• داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs): داروهای NSAIDs مثل ایبوپروفن و ناپروکسن به عنوان ضد-التهاب‌ها شناخته می‌شوند که به کاهش التهاب و درد در افراد مبتلا به مشکلات زانو کمک می‌کنند. این داروها با مهار فعالیت آنزیم‌هایی که به تولید پروستاگلاندین‌ها (مواد شیمیایی باعث التهاب) می‌پردازند، اثر ضد دردی خود را اعمال می‌کنند. مصرف معقول این داروها با توجه به وضعیت بیمار و عوارض جانبی می‌تواند توصیه شود.
• تزریق‌ داروهای کورتیکواستروئیدی: تزریق‌های کورتیکواستروئید به عنوان یک راه حل درمانی تخصصی در برخی از موارد درد بغل زانو مورد استفاده قرار می‌گیرد. این تزریق‌ها شامل موادی مانند کورتیزول هستند که به کاهش درد و التهاب در نواحی مختلف اطراف مفصل زانو کمک می‌کنند.
• فیزیوتراپی: فیزیوتراپی زانو به عنوان یک رویکرد درمانی تخصصی برای مدیریت درد بغل زانو مورد استفاده قرار می‌گیرد. تمرینات تخصصی و فعالیت‌های فیزیکی تحت نظر یک فیزیوتراپست، به بهبود عملکرد مفصل زانو، تقویت عضلات و کاهش درد و محدودیت حرکت کمک می‌کنند.
• تزریق پی آر پی (PRP) زانو: تزریق پی آر پی زانو (PRP) به عنوان یک روش درمانی نوین برای مدیریت درد بغل زانو مطرح شده است. این روش مبتنی بر استفاده از خون بیمار به منظور تقویت فعالیت و بهبود آسیب دیدگی در مناطق مختلف بدن است. در زمینه مشکلات زانویی، تزریق PRP به عنوان یک گزینه درمانی مؤثر در نظر گرفته می‌شود. PRP از خون بیمار به دست می‌آید و شامل پلاسمای غنی از پلاکت‌ها است. تزریق PRP به‌عنوان یک محرک ضدالتهابی موضعی عمل می‌کند و فرآیند التیام و بازسازی بافت‌ها را تسریع می‌بخشد. این موارد منجر به کاهش التهاب و درد در ناحیه بغل زانو می‌شود. همچنین عوامل رشد موجود در PRP به تحریک فرایند ترمیم سلول‌ها و بازسازی بافت‌ها کمک می‌کند.
• جراحی: جراحی ممکن است در مواردی که بیماران به داروها یا درمان‌های دیگر پاسخ نمی‌دهند یا وضعیت شان نیاز به مداخله جراحی دارد، مورد نیاز باشد. این شامل جراحی‌های بازسازی مفصل یا حذف بافت‌های آسیب‌دیده می‌شود.

چه زمانی برای درد بغل زانو به پزشک مراجعه کنم؟

در صورتی که با درد کنار زانو مواجه هستید و این درد مدت زمان طولانی ادامه دارد یا شدت آن افزایش می‌یابد، توصیه می‌شود به پزشک مراجعه کنید. همچنین، در موارد زیر نیز به پزشک مراجعه کردن ضروری است:

• اگر درد همراه با تورم شدید، قرمزی، گرمی یا سفتی ناحیه زانو باشد.
• در صورت وقوع حادثه یا تروما که ممکن است به آسیب‌های جدی منجر شود.
• اگر درد بغل زانو باعث محدودیت حرکت شود و فعالیت‌های روزمره را تحت تأثیر قرار دهد.
• اگر درد همراه با علائم اختلالات دیگر مانند تب، تغییرات در وزن یا مشکلات حرکتی باشد.

در ابتدا می‌توانید به پزشک خانواده یا پزشک عمومی خود مراجعه کنید تا بررسی اولیه صورت بگیرد و در صورت لزوم به متخصص‌ ارتوپد هدایت شوید.

کلام آخر

وقتی فردی از زانو درد شکایت می کند باید پرسید دقیقا کدام بخش زانو درد دارد؛ درواقع درد جلوی زانو، درد پشت زانو و درد بغل زانو هر یک می تواند نشان از نوع خاصی از آسیب دیدگی زانو باشد. درد کنار زانو به عنوان مثال ممکن است ناشی از آسیب دیدگی ساختاری در زانو مثل تحلیل بافت غضروفی زانو، آسیب دیدگی مینیسک، پارگی یا کشیدگی رباط ها باشد. همچنین، بیماری های کم خطرتر مثل بورسیت زانو و یا استفاده بیش از حد از زانو نیز می تواند در ایجاد درد کنار زانو نقش داشته باشد. به همین دلیل بررسی تاریخچه بیمار، نوع و شدت درد و مهم تر از آن مدت زمانیکه فرد به بیماری درد بغل زانو مبتلا شده است در تشخیص منشا بیماری برای پزشک نقشی کلیدی دارد.