در بدن 24 دیسک وجود دارد که هر دیسک بین مهره های ستون فقرات قرار دارند و ضمن فراهم کردن انعطاف پذیری منجر باعث می شود مهره ها بر اثر حرکت فرسوده نشوند. دیسک کمر 4 مرحله دارد که میزان خطرناک بودن دیسک کمر بر اساس آن تعیین می شود. دیسک برآمده Bulging disc و بیرون زدگی دیسک Disc protrusion به دلیل عدم خروج مایع درون دیسک دیسک کمر خطرناک نیست. با این حال اکستروژن دیسک Disc extrusion و جدا شدن دیسک Disc sequestration بدلیل درگیر شدن عصب های در مسیر دیسک منجر به درد شدید و ایجاد خطر فلجی دائم در فرد دارد. در ادامه این مطلب از طب لاین شاپ به بررسی دقیق تر هر یک خواهیم پرداخت.
فتق دیسک یا لغزش دیسک slip disck
فتق دیسک یا پارگی دیسک یکی از رایج ترین انواع مشکلات در دیسک کمر است. وقتی دچار دیسک کمر پاره شدن یا فتق دیسک شوید به این معنا است که مایع ژلاتینی پوسته سخت خود را شکافته و به بیرون ریخته شده است. در برخی مواقع ماده داخل دیسک به اعصاب محیطی فشار وارد میکند و باعث می شود درد شدیدی در بخش های مختلف بدن بویژه پایین تنه احساس کنید. اگر می خواهید درد دیسک کمر به کجا می زند این مطلب را نیز مطالعه کنید.
علائم پارگی دیسک متفاوت است و می تواند شامل درد دست، پا درد، بی حسی، سوزن سوزنم شدن و ضعف در پایین تنه باشد. علت دیسک کمر ممکن است ناشی از افزایش سن و یا فشار آوردن به کمر مثل بلند کردن اجسام سنگین و موارد دیگر باشد. در این مطلب می توانید کارهایی را که برای دیسک کمر ضرر دارد را نیز بخوانید. در برخی مواقع دیسک کمر می تواند ناشی از حوادث مصل سقوط از بلندی و یا تصادف باشد. البته افراد دارای اضافه وزن، کارهای بدنی سخت و یا سابقه خانوادگی می تواند در ایجاد دیسک کمر پاره شده یا فتق دیسک موثر باشد. یکی از روشهای درمان دیسک کمر استفاده از کمربند پلاتینر است. این کمربند طبی به دلیل دارا بودن تکنوژی uic منجر به تسکین درد انواع کمر درد می شود.
بیشتر بخوانید: علائم دیسک کمر
درخواست مشاوره رایگان
دیسک برآمده Bulging disc
دیسک برآمده اولیه مرحله از بیماری دیسک کمر است.در دیسک برآمده ماده ژلاتینی داخل دیسک هنوز بیرون ریخته نشده و در غلاف خود قرار دارد. اما فشار مواد دیسک باعث شده است که برآمدگی در لایه بیرونی ایجاد شود ولی هنوز پوسته ترک نخورده است. این برآمدگی می تواند موجب دردف التهاب و درگیری عصب های اطراف باشد. دیسک برامده با علائم سوزش، مشکل در راه رفتن، کرختی، درد، سوزن سوزن شدن و ضعف همراه است. دیسک کمر مرحله اول خطرناک نیست. بیمار معمولا درد زیادی ندارد و می تواند کارهای روزمره را انجام دهد فقط در هنگام راه رفتن یا نشستن طولانی بیمار احساس درد می کند.
بیشتر بخوانید: علت دیسک کمر در جوانی
بیرون زدگی دیسک Disc protrusion
دیسک کمر مرحله دوم با برآمدگی شدیدتر بخشی از دیسک همراه است بطوریکه لایه پوسته از فضای اصلی خود عبور کرده است. در این مرحله نیز مواد داخل دیسک هنوز بیرون ریخته نشده است. در این مرحله به دلیل فشار پوسته به اعصاب محیطی درد بیشتری احساس خواهد شد. در این مرحله در هنگام تغییر وضعیت از حالت دراز کش به نشسته درد خواهید داشت، در هنگام رانندگی، در راه رفتن نیز درد خواهید داشت. در هنگام خواب نیاز به تغییر وضعیت مداوم خواهید داشت. با این حال بیرون زدگی دیسک کمر نیز یک بیماری خطرناک نیست و براحتی با ورزش قابل مدیریت است.
بیشتر بخوانید: بیماری سندروم دم اسبی
اکستروژن دیسک Disc extrusion
اکستروژن دیسک به معنای بیرون ریختن مواد داخل دیسک به بیرون است. یعنی مواد از داخل پوسته خارجی خارج و هسته پالپوس بیرون می آید. دیسک اکستروژن وضعیتی وخیم تری نسبت به برآمدگی و بیرون زدگی دیسک است. در این نوع از دیسک کمر به دلیل درگیر شدن عصب های متعدد درد تیز و بسیار شدیدی احساس خواهید کرد. در این مرحله فرد قادر به انجام هیچ فعالیتی نخواهد بود و حتی یک تکان با درد شدیدی همراه است. اکستروژن دیسک کمر یکی از انواع دیسک کمر خطرناک است که با اصلاح پاسچر و یا ورزش قابل درمان نیست. در این مرحله این شانس وجود دارد که با استراحت مطلق و کاهش تورم دیسک درجه 3 به درجه 2 تبدیل شود. در این مرحله اغلب جراحی دیسک کمر تنها راه درمان قطعی خواهد بود.
جدا شدن دیسک Disc sequestration
دیسک کمر جدا شده خطرناک ترین دیسک کمر است. در دیسک کمر مرحله سوم هسته پالپوزوش بیرون ریخته می شوداما در دیسک کمر مرحله 4 قسمتی که بیرون زده جدا می شود و بدلیل جل به جایی در کانال ستون فقرات درد و ناراحتی شدیدی را ایجاد می کند. در این مرحله جراحی دیسک کمر ممکن است چندین بار تکرار شود و درمانهای غیرتهاجمی به هیچ وجه پاسخگو نخواهند بود. دیسک جدا شده در صورت عدم درمان می تواند به فلج بیمار بیانجامد.
بیشتر بخوانید: آیا جراحی دیسک خطرناک است
فشردگی عصب یا فرسایش دیسک
فشردگی عصبی وضعیتی است که در آن فشار بیش از حد به یک عصب وارد شود؛ فشار به عصب می تواند از طریق بافت اطراف عصب که شامل استخوان، عضله، دیسک، غضروف و یا تاندون ها باشد. این فشار در عصب ستون فقرات بسیار تحت تاثیر دیسک های بین مهره ای و موقعیت آنها است. دیسک فشرده شده می تواند ناشی از برامدگی یا فتق دیسک و یا تنگی کانال نخاعی باشد. البته در برخی مواقع فشردگی عصب ناشی از صدمه، تومور و یا چاقی است. فشردگی عصبی در حالت بیرون زدگی دیسک خطرناک نیست ولی در حالت جدا شدن دیسک می تواند بسیار خطرناک باشد.
بیشتر بخوانید: گرفتگی کمر
آیا سیاتیک خطرناک است؟
درد سیاتیک از منشا عصب سیاتیک است. سیاتیک بزرگترین عصب در بدن است که از ستون فقرات شروع شده و سراسر پایین تنه را پوشش می دهد. درگیر شدن عصب سیاتیک با علائم سوزن سوزن شدن، بی حسی، ضعف که از کمر شروع می شود و در پایین تنه منتشر می شود شناخته می شود. خود سیاتیک یک بیماری نیست بلکه نشانه ای از وجود یک عارضه در ستون فقرات است. سیاتیک می تواند ناشی از دیسک دژنراتیو، دیسک پاره شده، تنگی کانال نخاعی و اسپوندیلولیستزیس است. درد مداوم در یک طرف کمر و باسن، پا درد وقتی که با نشستن بدتر شود، پادرد مشابه برق گرفتگی، درد تیز در پاها. درد سیاتیک می تواند مداوم و یا گذرا باشد. سیاتیک در سنین بالا، افراد دارای اضافه وزن، دیابتی ها، کارهای بدنی و کارهایی که باید به مدت طولانی بنشینید بالاتر است. سیاتیک خود یک بیماری نیست بلکه ناشی از یک بیماری و عارضه در ستون فقرات است. سیاتیک همان درگیری عصب سیاتیک است. به همین دلیل میزان خطرناک بودن آن به منشا بیماری مرتبط است.
آیا تنگی کانال نخاعی خطرناک است؟
تنگی کانال نخاعی درواقع به عارضه باریک شدن فضای نخاعی گفته می شود. از داخل فضای نخاعی طناب نخاعی عبور می کند که شامل عصب های نخاعی است که از آنجا به تمام قسمت های بدن تقسیم می شوند. با باریک شدن ستون فقرات به اعصابی که از این فاصله عبور می کند فشار وارد می کند و باعث ایجاد علائم ناخوشایندی می شود که ممکن است در طول زمان بدتر شود. علائم تنگی کانال نخاعی شامل مشکل در راه رفتن، عدم کنترل مثاله، عدم تعادل، بی حسی و سوزن سوزن شدن، ضعف در دست، یا پا و در مواقعی که تنگی در قسمت پایین کمر باشد شامل کمر درد، سوزن سوزن شدن، درد هر دو پا در هنگام ایستادن، راه رفتن و ساکت شدن درد در هنگام خم شدن است. تنگی کانال نخاعی ناشی از فتق دیسک، رشد بیش از حد استخوان، رباط های ضخیم شده، تومور و یا آسیب های ستون فقرات ایجاد می شود. افراد بالای 50 سال مستعد تنگی کانال نخاعی هستند. تنگی کانال نخاعی می تواند به تدریج سبب از دست رفتن قدرت پا شود. همچنین بوجود آمدن درد شدید در کمر مانع انجام فعالیت روزانه در فرد می شود. انجام تمرینات ورزشی مخصوص تنگی کانال نخاعی می تواند در بهبود وضعیت بیمار نقش داشته باشد.
دیسک کمر دژنراتیو خطرناک است؟
با افزایش سن دیسک ها شروع به فرسایش می کنند. درواقع فرسایش دیسک ها یک پدیده طبیعی محسوب می شوند که می تواند با علامت یا بدون علامت باشد. زنانی بیش از مردان به دیسک کمر دژنراتیو مبتلا می شوند. دیسک دژنراتیو شانسی برای ترمیم دوباره ندارد. زیرا دیسک کمر فاقد عروق خونی است و در صورت آسیب ترمیم نمی شود. علائم رایج دیسک کمر دژنراتیو شامل بی حسی و گزگز در اندامها، بدتر شدن درد هنگام نشستن، بلند کردن یا چرخش ستون فقرات، درد هنگام راه رفتن یا دویدن، یا تغییر موقعیت، ضعف در عضلات و درد بسیار شدید که می تواند ناتوان کننده باشد.
پرسش و پاسخ در مورد خطرناک ترین دیسک کمر
1.کدامیک از انواع دیسک کمر خطرناک است؟
دیسک کمر جدا شده Disc sequestration به دلیل ایجاد ریسک فلج دائمی در بیمار به دلیل درگیری طیف وسیعی از عصب های درگیر شده نیاز به عمل جراحی داشته و به همین دلیل خطرناک ترین دیسک کمر محسوب می شود.
2.آیا پارگی دیسک کمر خطرناک است؟
پارگی دیسک کمر نسبت به برامدگی و بیرون زدگی دیسک خطرناک است و در صورت عدم درمان می تواند به دیسک کمر مرحله 4 یعنی دیسک جدا شده که خطرناک است تبدیل شود.
3.آیا بیرون زدگی دیسک کمر خطرناک است؟
خیر بیرون زدگی دیسک را می توان به کمک ورزش و اصلاح وضعیت بیمار درمان کرد.