کمر درد زنان علاوه بر علل رایج کمر درد که در مردان نیز مشترک است مثل فتق دیسک، سیاتیک و گرفتگی های عضلانی می تواند ناشی از بیماری های خاصی باشد که در رده بیماری های زنان و زایمان قرار می گیرند. آندومتریوز، آندومیوز، افتادگی مثانه و سندروم پیش از قاعدگی نمونه های رایج علت کمر درد زنان هستند. درمان کمر درد زنان وابسته به منشا بیماری است. اما به طور کلی بیماری های زنان با منشا عفونت با استفاده از داروهای آنتی باکتریال، منشا هورمونی که با بروز انواع کیست زنان همراه است با هورمون درمانی و ورزش و موارد مرتبط با سندروم پیش از قاعدگی به صورت ترکیبی از درمانهای دارویی، ورزش و تغییر سبک زندگی درمان می شود.
علت کمر درد زنان چیست؟
به طور کلی علت کمر درد زنان یا ناشی از بروز مشکلات زنان در ناحیه رحم، تخمدان و لگن است و یا مربوط به انواع کمر درد ساختاری می شود که بدلیل بروز مشکل در ساختار ستون فقرات ایجاد می شود. کمر درد زنان اغلب با عنوان درد پایین کمر و دنبالچه احساس می شود اما انواع کمر درد ساختاری ممکن است در هر بخشی از ستون فقرات احساس شود. در ادامه بیشتر به بررسی علت کمر درد زنان خواهیم پرداخت.
سندروم پیش از قاعدگی
سندروم پیش از قاعدگی یا PMS نام دسته ای از علائم روحی و جسمی هستند که خانم ها یک هفته قبل از دوره قاعدگی تجربه می کنند. علت سندروم پیش از قاعدگی به تغییرات هورمونی مربوط می شود. استرس شدید و یا نزدیک شدن به زمان یائسگی به شدت با شروع سندروم پیش از قاعدگی در ارتباط هستند. با این حال دلیل اصلی سندروم پیش از قاعدگی به طور کامل مشخص نیست. از علائم سندروم پیش از قاعدگی می توان به اختلالات خلقی، احساس افسردگی، خستگی، مشکل خواب، حالت تهوع، درد سینه ها، جوش، چربی مو و تغییرات اشتها اشاره کرد. درمانهای هورمونی، داروهای ضدافسردگی و مکمل های تغذیه ای در کنترل سندروم پیش از قاعدگی نقش دارد. همچنین استفاده از انواع کمر بندهای طبی مثل کمربند پلاتینر حاوی امواج درمانی که در تسکین درد بسیار موثر هستند نیز می تواند در درمان سندروم پیش از قاعدگی نقش موثری داشته باشد.
کمر درد آندومتریوز
آندومتریوز رحمی عارضه ای است که طی آن سلولهای رحم در خارج از رحم رشد می کنند. این مشکل تخمدانها، لولههای فالوپ و اندامهای مجاور آن را تحتتاثیر قرار میدهد. سلولهای رشد یافته در خارج از رحم رفتاری مشابه با سلولهای داخل رحم بروز می دهند، یعنی خونریزی ماهیانه دارند. درحقیقت به علت نداشتن مجرا خونریزی ماهیانه این سلولها روی هم انباشته می شود و بافت سلولها را به مرور ضخیم و ضخیم تر می کنند.
سلولهای اضافی سبب تورم و التهاب بافت که به آن چسبیده است می شود. به همین دلیل آندومتریوز سبب ایجاد درد زیر شکم می شود. البته حتی مقدار کوچک از بافت آندومتریوز کافی است تا فرد را دچار دلدردهای بسیار شدیدی کند. دل درد آندومتریوز در نزدیکی زمان عادت ماهیانه، زمان رابطه جنسی و دفع مدفوع تشدید می شود. دل درد ناشی از آندومتریوز در کمر، شکم و نشیمنگاه احساس می شود. آندومتریوز می تواند تا حدی بزرگ شود که به عصب سیاتیکی که از لگن عبور می کند فشار وارد کند و علاوه بر دل درد و کمر درد سبب دردهای سیاتیکی نیز بشود. در مطلب سیاتیک لگن به بررسی این موضوع پرداختیم.
کمر درد ناشی از آدنومیوز
آدنومیوز یک بیماری زنان است که طی آن بافت آندومتر در پوشش داخلی رحم در دیواره رحم رشد می کند و باعث می شود دیواره رحم ضخیم تر شود و درنتیجه خونریزی های شدید قاعدگی ایجاد می کند. درواقع این سلولها در زمان قاعدگی برای حاملگی آماده می شوند و ضخیم می شوند. بنابراین اگر حاملگی رخ ندهد خونریزی شدید قاعدگی ایجاد می کند. جراحی قبلی، خانم هایی که بیش از یک بار زایمان کرده اند و افرادیکه در سن بین 35 تا 60 سال قرار دارند در ریسک بالاتری از این عارضه قرار دارند. از علائم آدنومیوز می توان به رحم بزرگ، احساس خونریزی در شکم، سنگینی و پری در شکم همراه است. همچنین درد شدید در هنگام سکس، درد نشیمنگاه و دل درد و کمر درد شدید در زمان قاعدگی اشاره کرد.
بیماری دیسمنوره و کمر درد زنان
از دیگر بیماریهای زنانه دیسمنوره است که مربوط به دوران قاعدگی است و در این دوره پدید میآید. دردهای خفیفتر و علائم کمتری به نسبت بیماریهای دیگر دارد و تا حد زیادی بعد از پایان دوره قاعدگی بهبود مییابد. کمر درد دیسمنوره شامل ۲ گروه اولیه و ثانویه است و نوع دیسمنوره اولیه، بسیار شایعتر است که در طول دوره قاعدگی اتفاق میافتد. اما اگر دیسمنوره ثانویه باشد بر اثر بیماری دیگری مانند عفونتها پدیدار میشود. دیسمنوره اولیه دردهایی کمتر و روند بهبودی سریعتری دارد اما ثانویه باید با درمان علت بیماری صورت گیرد. این مشکل ازطریق قرصهای ضدبارداری، ماساژدرمانی و پدهای گرمایی تا حد زیادی درمان میشود.
فیبروم رحم و کمر درد
فیبروم رحم تومورهای غیرسرطانی و خوش خیمی هستند که در دیواره داخلی و خارجی رحم رشد می کنند این تومورها از بافت عضلانی رحم بوجود می آیند و حتی ممکن است در لوله های فالوپ، دهانه رحم یا بافت های نزدیک رحم هم ایجاد شوند. فیبروم رحم باعث ایجاد کمر درد زنان و دل درد در هنگام قاعدگی، ادرار و مدفوع و یا کمر درد بعد از نزدیکی می شوند. همچنین خانم هایی که به این بیماری مبتلا هستند دچار اختلال قاعدگی می شوند.
کیست تخمدان و کمر درد زنان
کیست تخمدان توده های خوش خیم غیرسرطانی هستند. کیست ها زائده هایی پر از مایع هستند که می تواند در داخل و یا روی تخمدان ایجاد شود. در صورت پارگی و یا نشت کیست ها می تواند باعث درد لگن و کمر درد شوند. درد حاصل از پارگی کیست تخمدان ممکن است به یکباره و شدید و یا بتدریج و خفیف باشد. ورزش، ادرار و یا مدفوع و فعالیت جنسی برای فرد رنج آور خواهد بود. کیست ها در برخی موارد به خودی خود درمان می شوند. اما انواعی که با اندومتریوز در ارتباط هستند نیاز به درمان جدی تری دارند.
بیماری التهابی لگن (PID) و درد کمر
بیماری التهابی لگن یک نوع بیماری عفونت دستگاه تناسلی زنان است که توسط همان باکتری هایی که باعث سوزاک و کلامیدیا می شوند ایجاد می شود. بیماری التهاب لگن ممکن است براثر بیماری های غیرمقاربتی مثل واژینوز باکتریایی ایجاد شود. مبتلایان به بیماری التهاب لگن ممکن است هیچ گونه علامتی نداشته باشند. اکا برخی دیگر دل درد شدید، ترشحات غیرطبیعی واژن، خونریزی غیرمنتظره قاعدگی، ادرار دردناکف حالت تهوع، تب و لرز و درد در حین رابطه جنسی اشاره کرد.
افتادگی لگن و ارتباط آن با کمر درد
افتادگی لگن عارضه ای است که طی آن رباط ها و عضلات که از اندام های داخل لگن محافظت می کنند دچار کشیدگی می شوند. افتادگی لگن می تواند بر روی مثانه، رحم، راست روده، مجاری ادراری تاثیر بگذارد.
سندروم روده تحریک پذیر و درد کمر
سندروم روده تحریک پذیر وضعیتی است که طی آن به دلیل بروز انقباض هایی در دیواره عضلانی روده دل دردهایی شدیدی در فرد ایجاد می شود. همچنین علاوه بر دل درد نفع، کمر درد نیز از دیگر علائم این عارضه است.
عفونت ادراری و درد در ناحیه شکم و کمر
به دلیل ساختار دستگاه تناسلی زنان بروز انواع عفونت های ادراری بسیار شایع است به طوریکه 50 درصد از زنان در طول زندگی خود به درجاتی به آن مبتلا می شوند. درد شدید زیر شکم، احساس سوزش هنگام دفع ادرار، تب و لرز، کمر درد، تهوع و استفراغ از دیگر علائم عفونت ادراری است. در صورت عدم درمان عفونت ادراری به عفونت کلیوی تبدیل می شود.
اسپاسم عضلانی و کمر درد زنان
گاهی اوقات کمر درد زنان به علت گرفتگی عضلات و اسپاسم پدیدار میشود و علائمی مانند کمشدن دامنه حرکات و دردهای خفیف یا شدید را بهدنبال دارد. این گرفتگیها میتواند عضلات کمر را درگیر کند و متعاقب آن دردها را پخش و بیشتر کند. گاهی نیز کمر درد ناشی از فعالیت سنگین است که انجام کارهایی بیش از حد توان منجر به آن میشود. تکرار کارهای مضر برای ستون فقرات و کمر دلیل اصلی این دردها میشوند. مسکنها، انجام تمرینهای کششی و اصلاح وضعیت بدن باعث میشود در دوره کوتاهی این دردها بهبود یابند. استفاده از کمربند طبی برقی مثل کمربند پلاتینر برای رفع انواع گرفتگی های کمر می تواند کارساز باشد.
در مواقعی هم کمر درد ناشی از گرفتگی عضلات رحم میشود که قبل از قاعدگی بیشتر رخ میدهد. ماهیچههای رحم منقبض میشوند و این انقباض باعث میشود عضلات رحم دچار گرفتگی شوند و دردهایی را در پی داشته باشند. حتی گاهی ممکن است گرفتگی عضلات ایجاد شود، اما قاعدگی را بهدنبال نداشته باشد. موضع درد بر اثر گرفتگی ماهیچههای رحم، در پایین کمر، شکم و لگن است. در مواجهه با این مشکل با تشخیص پزشک میتوان از مسکنهای غیراستروئیدی و ضدالتهابی و همینطور پدهای گرمایشی برای تسکین بیشتر درد کمک گرفت.
چاقی و کمر درد زنان
یکی دیگر از دلایل کمر درد، اضافه وزن و چاقی است که ارتباط مستقیم با بسیاری بیماریها دارد. اضافه وزن میتواند فشار بیشتری را به ستون فقرات وارد کند و منجر به بیماریهای اسکلتی و استخوانی شود. اما کمر درد اضافه وزن باعث میشود ستون فقرات بیشتر تحت فشار قرار گیرد. دردهایی در زانو، پایین کمر و لگن را ایجاد میکند که گاهی تحمل آن سخت میشود. استفاده از یک رژیم غذایی سالم و به کار بردن ورزشهایی با هدف تناسب اندام کمک میکند تا این دردها خاموش شوند.
کمر درد ناشی از گودی کمر
گاهی درصد زیادی از کمر درد زنان، ناشی از قوس کمر است و بدون اینکه شخص خود، متوجه علت آن باشد انحنای غیرطبیعی، باعث درد میشود. کمر درد ناشی از قوس کمر باعث ایجاد فشار به سینه، شکم، گردن و اندامهای دیگر میشود. از تراز خارج شدن و فشار بیشتر به عضلات، دردها را پدیدار میسازد. درمان این مشکل باعث صاف ایستادن میشود و رسیدن به یک تراز طبیعی انعطافپذیری را بیشتر میکند. در این خصوص ورزش و حرکات کششی تا حد زیادی به بیمار کمک میکند تا دردها، تسکین پیدا کنند.
کمر درد ناشی از دیسک کمر
برای آشنایی با دردهای ناشی از دیسک کمر باید بدانید که تغییرات ساختار دیسک میتواند در طولانی مدت رخ دهد و با افزایش سن پدیدار شود. عوامل دیگری مانند چاقی و انجام فعالیتهای مضر مثل خم و راست شدنهای زیاد و نشستنهای طولانی این دردها را حادتر و دردسرساز میکند. کمر درد ناشی از دیسک کمر باعث باریکشدن فضای دیسک، برآمدگی، کمآبی و تغییرات در دیسکها میشوند. بیرون زدگی دیسک یا فتق، کشیدگی و رگ به رگ شدن همچنین بیماریهایی مانند دژنراتیو و سیاتیک میتواند در این خصوص موجب دردهای کمر در زنان شوند. یکی از موثرترین درمان های دیسک کمر استفاده از انواع دستگاه فیزیوتراپی خانگی است.
کمر درد ناشی از سیاتیک
سیاتیک از تحریک عصبی به همین نام، که بلندترین عصب بدن است به وجود میآید. کمر درد ناشی از سیاتیک میتواند دردی از ستون فقرات تا پشت ساق پا را بهدنبال داشته باشد و احساس سوزن سوزن شدن یا بیحسی را به وجود آورد. مشکلات دیسک کمر یکی از دلایل تحریک و فشار به عصب سیاتیک است و کمر دردها در این خصوص را برای زنان پدیدار میکند. برای درمان دیسک و سیاتیک میشود از گرمادرمانی و برنامههای ورزشی همچنین داروهای مسکن استفاده کرد. بسیاری دردها وقتی که شدیدتر میشوند از تزریق استروئیدهای ضدالتهابی نیز کمک میگیرند. فیزیوتراپی هم میتواند برای بسیاری از بیماریهای اسکلتی و استخوانی کمککننده باشد و روند درمان را تسریع بخشد. برای تشخیص سیاتیک در منزل این مطلب را بخوانید.
کمر درد ناشی از تنگی کانال نخاعی
از دیگر عواملی که هم باعث کمر درد زنان و هم دیگر افراد میشود تنگی کانال نخاعی است. باریکشدن غیرطبیعی تونل نخاع که بر اثر فشار بیش از حد و تحریک آن صورت میگیرد، میتواند کمر درد ناشی از تنگی کانال نخاعی را پدیدار سازد. بسیاری از عوامل مانند بیماری اسپوندیلولیستزیز، مشکلات بدو تولد، بیماری دژنراتیو دیسک، اعصاب تحت فشار، ساییدگی غضروفها، آرتریتها و عوامل دیگر باعث تنگ شدن تونل نخاع میشوند. دردهای این بیماری در کمر و گردن بیشتر احساس میشود. بسیاری از تزریقها و جراحیها به کمک این مشکل میآیند؛ اما میشود از ورزش و فیزیوتراپی نیز در این خصوص کمک گرفت. یکی دیگر از مهمترین دلایلی که باعث کمر درد زنان و سایر افراد میشود و بیشتر از دهه سوم زندگی رخ میدهد، فرسایش مهرهها است.
این مشکل بهخاطر استفادههای مضر و بیش از حد و دلایلی همچون افزایش سن یا چاقی رخ میدهد. در این حالت مهرهها دچار ساییدگی میشوند و بر اثر فشار زیاد، آسیب میبینند و کمر درد ناشی از فرسایش مهره ها پدید میآید. مشکلات فرسایش دیسک، سرخوردگی مهرهها، انحراف ستون فقرات و تنگی کانال نخاعی میتوانند باعث بروز این کمر دردها شوند. برای درمان این مشکل تزریقها، انسداد ریشه اعصاب و کمک گرفتن از کمربندهای طبی اثرگذار است.
کمر درد با منشا عفونی
گاهی هم ممکن است کمر درد عفونی باشد و بر اثر بسیاری از مشکلات مانند عفونت دستگاه تناسلی در زنان ایجاد شود. حتی ممکن است گاهی ستون فقرات نیز دچار عفونت شود؛ اما علائم پنهان داشته باشد و فقط ایجاد حساسیت کند. بیشتر بیماریهای عفونی در ابتدا علائم مشهودی ندارند ولی با پیشرفت آن، نشانهها پدیدار میشوند. علائمی مثل تب، لرز و دردهای مداوم را در پی دارد و درمان این نوع کمر دردها با از بین بردن علت بیماری صورت میگیرد. بیماریهای عفونی را باید جدی بگیرید چون با پیشرفت عفونت ممکن است بیماریهای دیگری در کنار آن پدیدار شوند.
کمر درد ناشی از استرس
کمر درد زنان علاوهبر اینکه ممکن است بر اثر بیماریها و دلایل فیزیکال رخ دهند، گاهی میتواند بهخاطر مسائل استرسزا و قرار گرفتن در این شرایط پدید آیند. کمر درد ناشی از استرس در نتیجهی گرفتگی عضلات و عصبها رخ میدهد و دردهایی را در پی دارد. زمانی که بدن در مقابل شرایط عصبی و استرسی قرار میگیرد از خود واکنشهای فیزیکی نشان میدهد. امروزه همه به ارتباط مستقیم بین شرایط روحی و روانی با بیماریها پی بردهاند که یکی از دلیل کمر دردها هم میتواند باشد. در این مواقع علاوهبر اینکه وجود استرس و ناراحتی باعث درد کمر میشود، ممکن است مشکلات تنفسی، اختلال در خواب و بسیاری ناراحتیهای دیگر را نیز بههمراه داشته باشد. کمر درد ناشی از استرس از میانه کمر تا نزدیک لگن ادامه دارد و میتواند با پخش درد مواجه شود و به شانهها، گردن و قفسه سینه نیز انتقال پیدا کند.
کلام آخر
کمر درد زنان شامل انواع مختلفی از کمر درد که برخی از آنها با اقایان مشترک است و برخی دیگر مخصوص خانم ها است می شود؛ کمردرد هایی که هم در خانم ها و هم در اقایان مشاهده می شود شامل انواع مشکلات در ستون فقرات و دیسک های بین کمری است می شود. از رایج ترین آنها می توان به فتق دیسک کمر، سیاتیک و تنگی کانال نخاعی اشاره کرد. از سوی دیگر انواع بیماری های مرتبط با رحم مثل سندروم پیش از قاعدگی، کیست تخمدان، کیست رحم، آندومتریوز و آندومیوز همگی می تواند منجر به درجات مختلفی از کمر درد در خانم ها شود.